May 22, 2012

ေမျငိမ္း ၀တၳဳတိုမ်ား


၁၅ ႏွစ္ၾကာမွ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲ ပထမဆံုး ျပန္ထြက္ခြင့္ ရတဲ့ ၀တၳဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္ပါ.. က်မ စိတ္ၾကိဳက္ ပန္းခ်ီ မ်ိဳးျမင့္ မ်က္ႏွာဖံုးနဲ႔.. ကံေကာ္၀တ္ရည္စာေပက ထုတ္ေ၀ျပီး ၀တၳဳတို ၁၆ပုဒ္ပါ ပါတယ္။ ဒီကေန႔ပဲ ျဖန္႔ပါတယ္ရွင္။

May 2, 2012

အိမ္ဆီသြားတဲ့ လမ္း…

 


အဲဒီေန႔က က်မ ေမာ္လျမိဳင္-သံျဖဴဇရပ္လမ္းေပၚ ခဏ ျပန္ေရာက္သြားတယ္။
ျပီး ခဏၾကာေတာ့ ပင္းဒယ-ေတာင္ၾကီးကားလမ္းေပၚ ေရာက္သြားျပန္ေရာ…။
ေဟာ ဟိုးမွာ ေတာင္တန္းအလႊာေတြလား..၊ သစ္ပင္ေတာအုပ္အဆင့္ဆင့္ေတြလား။
အစိမ္းရင့္.. အစိမ္းႏု၊ အညိဳရင့္.. အညိဳႏု၊ မီးခိုးရင့္- မီးခိုးႏု။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ လိမ္ေမာ္ေတြ အနီေတြ က်န္ေနေသးတယ္။ Fall တုန္းက လက္က်န္ေတြလား… ဒါမွမဟုတ္.. သူ႔ရဲ႕ ရြက္သစ္လဲတဲ့ ရာသီကိုက Spring လား။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္.. သဘာ၀က ဖန္ဆင္းတဲ့ ရႈခင္းပန္းခ်ီထဲ အေရာင္စံုေအာင္ ထည့္ေပးထားသလို..။


 ဒီေန႔က်ကာမွ နည္းနည္း အေအးပိုေပမဲ့ ေကာင္းကင္ကေတာ့ ၾကည္စင္လို႔။ တိမ္ေတြ ကလည္း အရုပ္ေတြထင္ေလာက္ေအာင္ အထူသားနဲ႔။ ငယ္ငယ္က ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေက်ာက္မဲျမိဳ႕နားက နမ့္ဟူးေတာင္းမွာ ေမာ့ၾကည့္ခဲ့ရတဲ့ တိမ္ေတြလိုပါပဲ။ ေဟာ.. က်မ နမ့္ဟူးေတာင္းလည္း ေရာက္သြားျပန္ျပီ။ တခ်က္တခ်က္မွာ ကားက ေတာင္ျမင့္ျမင့္ေတြေပၚ တက္ရင္ ေဘးမွာ ေခ်ာက္ေတြ နဲ႔ ေခ်ာက္ေတြေအာက္ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာ ေခ်ာင္းေတြ ျမစ္ေတြ ပတ္စီးေနတာကို လွမ္းေတြ႔ ပါတယ္။ ေဟာ.. အဲဒါ လားရိႈးသြားရင္ ျဖတ္ရတဲ့ ဂုတ္တြင္းေပါ့..။ ဂုပ္ထိပ္တံတားကို ေတြ႔ခ်င္ရင္ေတာ့ Shenandoah River ဘက္သြားရင္ေတာ့ West Virginia ရဲ႕ ျပည္နယ္သေကၤတ တံတားၾကီးကို ေတြ႔မွာ။ ဂုတ္ထိပ္တံတားနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္ေပါ့။


ဟုတ္တာေပါ့.. တကယ္ေတာ့ က်မ သြားေနတာ West Virginia ကိုပါ။ က်မေနတဲ့ Maryland ကေန ၂နာရီေက်ာ္ေလာက္ ကားေမာင္းသြားရင္ ေရာက္ႏိုင္တဲ့ အဲဒီ ေဒသ ေလးက က်မကို ခ်င္းေတာင္တန္းေတြ.. ရွမ္းေတာင္တန္းေတြနဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ က သစ္ပင္အုပ္ေတြၾကား ျဖတ္သြားရတဲ့ အေ၀းေျပးလမ္းေတြဆီကို ေရာက္သြားေစတာပါ။ အေ၀းၾကီးက ေတာင္တန္းေတြကလည္း ဘယ္သူေတြ ဘာပဲေျပာေျပာ က်မ ခံစားရ တာကေတာ့ ရွမ္းေတာင္တန္းေတြ.. ဒါမွမဟုတ္လည္း ခ်င္းေတာင္တန္းေတြ ပါပဲ။ အလႊာလိုက္ အထပ္လိုက္..၊ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ေလွကားထစ္ေတြလို ထစ္ျပီး စိုက္ဖို႔ ပ်ိဳးဖို႔ ေျမေတြ ျပင္ထားတာလည္း ေတြ႔တယ္။ စိုက္ရာသီကို ေစာင့္ေနၾကတာေလ..။

ေျမကြင္းျပင္ က်ယ္ေတြ ျဖတ္ရင္ေတာ့ ႏြားေတြ သိုးေတြ အုပ္လိုက္..၊ သန္မာ ေတာင့္တင္းတဲ့ ေရႊညိဳေရာင္ ျမင္းေတြနဲ႔ သပ္ရပ္ ၾကီးမား ခိုင္ခံ့တဲ့ အိမ္ၾကီးေတြ..။
စိုက္ခင္းေတြ.. ပ်ိဳးခင္းေတြ.. ပန္းခင္း တခ်ိဳ႕..။ စိတ္ထဲ မခ်င့္မရဲနဲ႔ ကားတံခါး ဖြင့္လိုက္ေတာ့ ေလရဲ႕ ရနံ႔က ေမႊးလိုက္တာ။ တိတ္ဆိတ္ေအးခ်မ္းလွတဲ့ ၀န္းက်င္။ သာယာလွပတဲ့ သဘာ၀။ လမ္းတေလွ်ာက္ အေကာက္အေကြ႔ေတြ ဂံုံုးတက္ ဂံုးဆင္းေတြ.. သစ္ပင္ ေတာအုပ္ေတြက ကိုယ့္နံေဘးမွာ…။ ေနျခည္ေတြက သစ္ပင္ေတြၾကားထဲ ထိုးစိုက္က်..။ တိုက္ခတ္တဲ့ ေလက ေအးျမ..ေမႊးျမ..။
အင္း ဒါေၾကာင့္လည္း John Denver က

♩ ♪ ♫ ♬    
Almost heaven,
West Virginia Blue ridge mountains,
Shenandoah river
Life is old there, older than the trees
Younger than the mountains,
growing like a breeze ♩ ♪ ♫ ♬

လို႔ ဆိုေပတာပဲ…။

+++++



 
လမ္းတေလွ်ာက္မွာ ေတြ႔ခဲ့ရသမွ်နဲ႔ ေျပာရင္ေတာ့ က်မတို႔ ျဖတ္ခဲ့တာက ေက်းလက္ ေဒသ ပါ။ အဲဒီမွာ ေနသူေတြက စိုက္ပ်ိဳးေရး ေမြးျမဴေရးေတြ လုပ္ၾကမယ္။ ဒါမွမဟုတ္.. ပိုင္ရွင္ေတြက ျမိဳ႕ျပမွာ ေနျပီး အပန္းေျဖဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတဲ့အေနနဲ႔ ဒီ ေျမေတြ အိမ္ၾကီးေတြကို ၀ယ္ထားၾကျပီး အိမ္ေစာင့္ေတြက စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါ တယ္။ တခ်ိဳ႕အိမ္ေတြက သူတို႔ ေျမေတြ က်ယ္လြန္းေတာ့ အိမ္ေရွ႕မွာ ကန္ၾကီးေတြ တူးထားတယ္။ ကန္ထဲမွာ ၀မ္းဘဲေတြ.. ငန္းေတြက ေရကူးလို႔။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ေတာ့ သိုးအုပ္ေတြ နဲ႔ သိုးထိန္းေခြးေတြ ေျပးလႊား။ တကယ့္ ေက်းလက္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အဲဒီေနရာက ျမိဳ႔ေတာ္ ၀ါရွင္တန္ဒီစီနဲ႔ ဆိုရင္ အလြန္ဆံုး ၂နာရီေက်ာ္ ၃ နာရီေလာက္ပဲ ကားေမာင္းရင္ ေရာက္တဲ့ ေနရာ။ ျပီးေတာ့ ေစ်းခ်ိဳခ်ိဳနဲ႔လည္း ေျမက်ယ္က်ယ္ အိမ္ၾကီးၾကီးေတြ ရႏိုင္တဲ့ ေနရာ။

ညဆို အဲဒီ အိမ္ၾကီးေတြထဲ ေအးေအးေဆးေဆး ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ေနႏိုင္ပါေသး။
သားသမီးေတြ မရွိေတာ့တဲ့ ပင္စင္စားအဖိုးၾကီး အဖြားၾကီး ႏွစ္ေယာက္တည္းဆိုလည္း တူတူ ရုပ္ျမင္သံၾကားၾကည့္ရင္း ၀ိုင္တခြက္ စီ ေသာက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ျခံထြက္ ႏြားႏို႔ေလး ေသာက္၊ လွ်ပ္စစ္မီး အျမဲရတဲ့ႏိုင္ငံမို႔ ႏြားႏို႔ ပူပူေလးကို မပင္မပန္းေသာက္ႏိုင္လိမ့္မယ္။ သားသမီးေတြ ကိုယ့္ဆီ လာမေနလည္း မပူေတာ့ပါဘူး ေလ.. အရြယ္ေရာက္ သားသမီးေတြက သူတို႔ဘ၀ သူတို႔ ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္မယ့္ ႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတာမို႔ မိဘေတြမွာ ပူဖို႔ တာ၀န္မရွိ။ မိဘ မို႔ သူတို႔ေလးေတြကို လြမ္းတာ ေတာ့ ရွိမွာေပါ့။

ဒါေပမဲ့ ဒါကလည္း ဓမၼတာမို႔ အဆန္းတၾကယ္ ခံစားရမယ့္ကိစၥမဟုတ္။ သားသမီးေတြ လက္လြတ္သြားတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးက်ရင္ေနဖို႔ တကယ္ေရြးသင့္တဲ့ ေနရာလို႔ က်မ ခံစားေနမိတယ္။ ဘယ္ေလာက္ စိတ္ေအးခ်မ္းေျမ့ ရွိလိုက္မလဲ..။

 +++++

ဆက္ေျပာရင္ က်မ ဘယ္ေလာက္ တကိုယ္ေကာင္းဆန္တယ္ဆိုတာ ေပၚလာေတာ့မယ္။ က်မက ကိုယ့္ဇာတိေျမရဲ႕ အေ၀းၾကီး တိုင္းတပါးႏိုင္ငံမွာ ေပ်ာ္ေနႏိုင္.. စိတ္ေအးခ်မ္း ႏိုင္တဲ့ တကိုယ္ေကာင္း ဆန္သူေပါ့..။ ဟုတ္တယ္မို႔လား။ ဒါေပမဲ့ မတတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဟုတ္ပါတယ္.. က်မ တကယ္ပဲ ခု က်မ ေနရတဲ့ဘ၀မွာ ေပ်ာ္ပါတယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာပါတယ္။ တခ်ိန္မွာေတာ့ အဲလို စိုက္ခင္းေျမ အက်ယ္ၾကီး ပါတဲ့ ေနရာေဒသ မ်ိဳးေလးမွာ က်မ ခင္ပြန္း အင္မတန္၀ါသနာပါတဲ့ စိုက္ပ်ိဳး ေမြးျမဴေရး အလုပ္ကို လုပ္ရင္း .. က်မက စာေတြေရး စာေတြဖတ္နဲ႔ ဘ၀မွာ ေဇာက္ခ် ေနသြားနိုင္ခ်င္တယ္လို႔လည္း စိတ္ကူးေနေသး တာပါ။

John Denver ကေတာ့ ဆိုတယ္..
♩ ♪ ♫ ♬
Country roads, take me home
To the place I belong West Virginia,
mountain momma
Take me home, country roads…  ♩ ♪ ♫ ♬

က်မအတြက္လည္း ေလာေလာဆည္မွာေတာ့ ခဏေလးသြားခဲ့ရတဲ့ West Virginia ခရီးတိုေလးက အိမ္ဆီေရာက္ေအာင္ ျပန္ေခၚသြားသလိုပါပဲ။



ဟုတ္ပါတယ္.. အဲဒီလမ္းေတြက က်မကို အိမ္ဆီ ေရာက္ေအာင္ ေခၚသြားခဲ့ၾကတယ္..။
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်မအတြက္
အိမ္ဆိုတာက..
ေရာင့္ရဲ တင္းတိမ္မႈေတြနဲ႔
စိတ္ခ်မ္းသာ ကိုယ္က်န္းမာ..
လြတ္လပ္ေပါ့ပါး…
ေနခြင့္ရတဲ့ ေနရာတခုသာ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။

♩ ♪ ♫ ♬ 
I hear her voice in the mornin' hour she calls me
The radio reminds me of my home far away
And drivin' down the road
I get a feelin' That I should have been home yesterday, yesterday
Country roads,
take me home To the place
I belong West Virginia,
mountain momma Take me home,
country roads ♩ ♪ ♫ ♬

 ++++++

 ေမလ ၁ ရက္၊ ၂၀၁၂။

အေမရိကန္ေက်ာင္းေတြဆီက ဘက္စံုဖြံ႔ျဖိဳးေရး

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကေတာ့ ပညာတတ္သူ သည္ ေလာကရွိ အရာရာ ကို အခြင့္အလမ္းအလိုက္ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္ႏိုင္စြမ္းေသာ ဥာဏ္အားကို လည္းေကာင္း၊ မိမိ ဥာဏ္ အျမင္ အရ စိတ္ေန စိတ္ထား စိတ္ဓါတ္ (Emotion of the Education) တို႔ကိုလည္းေကာင္း ျပဳျပင္ ျပဳစု စီမံထားခဲ့သူ သာလွ်င္ ျဖစ္သည္ လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ပညာေရး စနစ္ထဲမွာ EI (Emotional Intelligence) က အေရးပါ လွတာကို ေထာက္ျပခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ ကေလးေတြမွာ.. စာသင္သားေတြမွာ အဲဒီ တီထြင္ၾကံဆဉာဏ္ ဖြံ႔ျဖိဳးေအာင္ ဘယ္လို ပ်ိဳးေထာင္ ပါသလဲ…။ အဲဒီအခ်က္ကို က်မ အေမရိကန္နိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံပညာေရးစနစ္ထဲမွာ ေလ့လာ ရွာေဖြ ၾကည့္ ပါတယ္။ သေျပညိဳ ျမန္မာစာေက်ာင္းေလးဟာ တပတ္မွာ ၂နာရီေက်ာ္ေက်ာ္သာ စာသင္ ခြင့္ ရတဲ့ သင္တန္းေလး ျဖစ္ေပမဲ့ က်မတို႔ကေလးေတြကို သူတို႔ ေက်ာင္းပညာေရးမွာ အေလ့အက်င့္ ရျပီးသား စနစ္ေတြနဲ႔ မကင္းကြာေအာင္၊ ျပီးေတာ့ က်မတို႔ သိေစခ်င္တဲ့ ျမန္မာမႈ ျမန္မာ့စာ အရာမွာ လည္း တိုးတက္ ဖြံ႔ျဖိဳးရေလေအာင္ အားထုတ္တဲ့ သေဘာပဲျဖစ္ပါတယ္။

 ဒါျဖင့္ က်မေတြ႔ရတဲ့ အေမရိကန္ ေက်ာင္းေတြက အေျခခံပညာေရးထဲမွာ ကေလးေတြအတြက္ ဘယ္လို အရည္အေသြးေတြ ဖြံ႔ျဖိဳးေစပါသလဲ.. ၾကည့္ရေအာင္ပါ။ အေမရိကန္ ပညာေရး စိတ္ပညာရွင္ Howard Gardner ( Prince of Asturias Award 2011 in Social Sciences ) က ကေလးေတြဆီမွာ ရွိဖို႔ လိုအပ္တဲ့ စြမ္းရည္ ၉ မ်ဳိး ကို အဆိုျပဳခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ယုတၱိေဗဒ- သခ်ၤာစြမ္းရည္ (Logical Mathematical)၊ ဘာသာစကားစြမ္းရည္ (Linguistics)၊ ေတးဂီတစြမ္းရည္ (Musical)၊ လက္မႈအႏုပညာ စြမ္းရည္(Spatial)၊ ကာယလႈပ္ရွားမႈ စြမ္းရည္ (Bodily- Kinesthetic)၊ လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ (Interpersonal)၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဆင္ျခင္ႏိုင္မႈစြမ္းရည္ (Intrapersonal)၊ သဘာ၀တရားကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးမႈ စြမ္းရည္ (Naturalist) နဲ႔ ေတြးေတာဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္းရည္ (Existentialist) ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံၾကီးအမ်ားစုမွာေတာ့ အဲဒီ စြမ္းရည္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ကို အေျခခံျပီး ေက်ာင္းပညာေရး ထဲမွာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္လူမ်ဳိး နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္တဲ့ သင္ရိုးေတြ၊ သင္ၾကားနည္းပံုစံေတြ၊ စီစဥ္ ထည့္သြင္းထား တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ေျပာရရင္ေတာ့ ဒါဟာ ဘက္စံုပညာေရးဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ေက်ာင္းေတြ ဟာ ဒီ စြမ္းရည္ ေတြကို အေျခခံထားျပီး သင္ရိုးေတြ သင္ၾကားနည္းစနစ္ ေတြ ျပဳစုထား တယ္ လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ မူလတန္းမွာကိုပဲ သခ်ၤာဘာသာရပ္ကို သင္တဲ့အခါ ျမန္မာျပည္က အေပါင္း အႏႈတ္အေျမွာက္အစားအျပင္ ဂ်ီၾသေမၾတီဆန္ဆန္ ေတြးျပီး တြက္ယူေျဖရွင္း ရတဲ့ အေမးပုစၦာေတြ ပါပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ပံုေတြ ဆြဲျပီး တြက္ခ်က္စဥ္းစားရတာေတြ မ်ားတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ (Logical Mathematical) လို႔ ဆိုႏိုင္မယ္ထင္ပါတယ္။

ေနာက္တခု ဘာသာစကား စြမ္းရည္ (Linguistics) မွာေတာ့ မူလတန္းအဆင့္ Grade 4 အထိဟာ ဘာသာစကားအပို သင္ယူစရာမလိုေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕ မိခင္ဘာသာစကား အဂၤလိပ္စာကိုပဲ Grammar နဲ႔ Reading , Writing ကို Comprehension Question Types နဲ႔ အိမ္စာေလ့က်င့္ခန္းေတြ ေန႔စဥ္လုပ္ခိုင္းျပီး ယဥ္ပါးေအာင္ ေလ့က်င့္ ေပးပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ပံုဆြဲျပီး ကိုယ့္ဘာသာ တီထြင္တဲ့ ဇာတ္လမ္းတိုေတြ Comic ေတြ လုပ္ခိုင္းတာမို႔ ဘာသာစကားတိုးရံုသာမက၊ တီထြင္စြမ္း Creativity နဲ႔ ေတြးေတာ ဆင္ျခင္ႏိုင္ စြမ္းရည္ (Existentialist) ကိုပါ တက္လာေစတာပါ။

ေတးဂီတစြမ္းရည္ (Musical)အတြက္ကေတာ့ ကေလးတိုင္းဟာ Grade 4 ကို ေရာက္ျပီဆိုရင္ တူရိယာ တခု ေရြးခ်ယ္ျပီး တီးမႈတ္ရပါတယ္။ ပုေလြ၊ တေယာ၊ စႏၵယား၊ အစရွိသျဖင့္ ကိုယ္ ႏွစ္သက္ရာ ေရြးျပီး သင္ယူရပါတယ္။ အဲဒီမွာ ထူးခၽြန္ျပီဆိုရင္ေတာ့ ေက်ာင္းေဖ်ာ္ေျဖပြဲ Concert ေတြမွာ ပြဲတိုင္းေက်ာ္ျဖစ္ျပီေပါ့။

လက္မႈအႏုပညာ စြမ္းရည္(Spatial) ပိုင္းကို ေျပာရင္ေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတာက စာသင္ခန္းထဲက လက္မႈအႏုပညာသင္ၾကားပံုပါပဲ။ သူ႔အတန္း သူ႔အရြယ္အလိုက္၊ အရုပ္လုပ္ဖို႔ သီးသန္႔ထုတ္လုပ္တဲ့ ရႊံ႕ေစး(Clay) ေရာင္စံုသံုးတဲ့ Grade 1, 2, 3 ကေနစလို႔ ပလာစတာ သံုးတဲ့ အရြယ္အတန္း Grade 4,5 ေတြအထိ ပန္းပုရုပ္ေတြ အုတ္ခြက္ရုပ္ေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကိုယ့္အနား၀န္းက်င္က လႊင့္ပစ္ရေတာ့မယ့္ သတင္းစာ စကၠဴေတြ၊ ျပကၡဒိန္အေဟာင္းေတြကို ကိုက္ျဖတ္ညွပ္ကပ္ျပီး ပန္းခ်ီဒီဇိုင္းဖန္တီးတာေတြလည္း လုပ္ၾကပါတယ္။ သံုးတဲ့ပစၥည္းေတြက စိတ္၀င္စားစရာပါ တခါသံုး ထမင္းစားပန္းကန္ျပားေတြ ပလပ္စတစ္ခြက္အေဟာင္း၊ ေဖ်ာ္ရည္စုပ္ ေသာက္တဲ့ ပိုက္ေတြကိုသံုးျပီးေတာ့လည္း အရုပ္ေတြ ဖန္တီးၾကတာပါ။ ေပ်ာ္စရာေကာင္းလွတဲ့ လက္မႈသင္ခန္းစာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ကာယလႈပ္ရွားမႈ စြမ္းရည္ (Bodily- Kinesthetic) အတြက္ကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း အေမရိကန္ Football ၊ Basketball၊ ေရကူး၊ ကရာေတး၊ စသျဖင့္ ကိုယ္ၾကိဳက္ရာ ေရြးခ်ယ္ကစားဖို႔ပါပဲ။ ကေလးေတြဟာ ကစားနည္း တခုခုကိုေတာ့ တတ္ေျမာက္ရသလို ေက်ာင္းျပင္ပမွာလည္း အျမဲတေစ အေလ့အက်င့္ ရွိေနရပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ အျပည့္အ၀ တာ၀န္ခံယူရတာက မိဘေတြပါပဲ။

လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ (Interpersonal) ကေတာ့ ေက်ာင္းခန္းတြင္း ကေလးရဲ႕ အသင္းအဖြဲ႔နဲ႔ လႈပ္ရွားတဲ့ Team Work ေတြမွာ ကေလးက အဆင္ေျပလိုက္ေလ်ာ ညီေထြ ရွိသလား၊ အဖြဲ႔၀င္ ေကာင္း Team Player တေယာက္ ျဖစ္ရဲ႕လားဆိုတာေတြကို ဆရာ ဆရာမေတြက အျမဲ ေစာင့္ၾကည့္ အကဲျဖတ္ေနရပါတယ္။ တခုခု ခ်ိဳ႕ယြင္းတယ္လို႔ ယူဆတာနဲ႔ မိဘေတြဆီ ခ်က္ခ်င္း အေၾကာင္းၾကား ပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာ အဓိက ထားတာကေတာ့ ကေလးအခ်င္းခ်င္း အႏိုင္က်င့္ (Bully) သလား ဆိုတာ ပါပဲ။

ဆရာ ဆရာမေတြက မိဘေတြဆီကို အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔တိုင္းမွာ ကေလးရဲ႕ တပတ္စာ ေက်ာင္းတြင္း လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ အေျခေနေတြကို Report ေပးပါတယ္။ အဲဒီအခါ ကေလးက စကားမ်ားတာ၊ စာသင္တာကို အာရံုမစိုက္တာ၊ ပိုျပီး လိမ္မာေနတာ၊ အားလံုးကို မွတ္ခ်က္ေရးေပးတာမို႔ မိဘကပါ သားသမီးရဲ႕ စာသင္ခန္းအတြင္း လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ ကို မ်က္ျခည္မျပတ္ေတာ့ပါဘူး။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဆင္ျခင္ႏိုင္မႈစြမ္းရည္ (Intrapersonal) ကလည္း အဲဒီကေန ဆင့္ပြားလာတာပါပဲ။ ကိုယ့္အေပၚ ဆရာဆရာမနဲ႔ အတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္းေတြ.. မိဘေမာင္ႏွမေတြရဲ႕ အျပန္အလွန္ တုံ႔ျပန္မႈ အရပဲ ကေလးဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္း တက္လာ မဟုတ္ပါလား။

သဘာ၀တရား ကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးမႈ စြမ္းရည္ (Naturalist) ကိုေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ သင္ရိုးထဲမွာ ပါတဲ့ Social Science သင္ခန္းစာေတြနဲ႔ အနည္းဆံုး တႏွစ္ ၂ၾကိမ္ ခရီးတို Field Trip ေတြ ထြက္ရာကေန အမ်ားၾကီး ရႏိုင္ၾကပါတယ္။ ပန္းပင္ ပန္းပြင့္ သစ္ပင္ သစ္ေတာေတြအေၾကာင္း၊ လိပ္ျပာပိုးဖလံေတြအေၾကာင္း၊ အိမ္ေမြးတိရစၦာန္ေလးေတြအေၾကာင္း သင္ၾကားရင္း ပံုေတြဆြဲ၊ ဇာတ္လမ္းေတြ ေရးၾကရင္း ကေလးေတြကို သဘာ၀တရားကို ေကာင္းေကာင္းသိျပီး ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတတ္လာပါတယ္။ ျပီးေတာ့ တကယ္ကို လက္ေတြ႔က်က်.. သူတို႔ကေလးေတြကိုယ္တိုင္ တႏွစ္မွာ အနည္းဆံုး ပန္းပင္ေလးတပင္ ရွင္ေအာင္ စိုက္ၾကရပါေသးတယ္။

ဒီစြမ္းရည္ေတြက ပညာေရးထဲမွာ ဘာလို႔ အေရးပါရတာပါလဲ..။ ျပီးေတာ့ ကေလးေတြအတြက္ ဘာေၾကာင့္ ဒီစြမ္းရည္ေတြ မျဖစ္မေနလိုအပ္ရတာပါလဲ…။ က်မ ဖတ္ဖူးခဲ့တဲ့ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈျဖစ္စဥ္ (Progressivism) အရ ဆိုရင္ေတာ့ Education should be life itself, not a preparation for living လို႔ ဆိုထားတာမို႔ “ပညာေရးဟာ ဘ၀မွာ အသက္ရွင္သန္ ေနထိုင္ဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္ရံု သာမဟုတ္ဘဲ ပညာေရးကို ေလ့လာ လိုက္စားေနျခင္း ကပဲ ဘ၀တစ္ခု” လို ျဖစ္ေန သင့္တာပါ။ ဒီေတာ့ ကေလးေတြအတြက္ ပညာေရးစနစ္ထဲကေနပဲ ကိုယ္ရည္ ကိုယ္ေသြးနဲ႔ အတူ လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ကိုပါ တျပိဳင္တည္း ဖြံ႔ျဖိဳးေစရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

 Progressivism အယူအဆကို အေမရိကန္ ပညာေရးပါရဂူေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ John Dewey ၊ William Kilpatrick နဲ႔ John Child တို႔က ေျပာခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔က ကေလးေတြအတြက္ ပညာေရးဟာ ကေလးေတြ စိတ္၀င္စားတဲ့ သင္ခန္းစာေတြ ျဖစ္သင့္ျပီး စာသင္ခန္း ထဲမွာလည္း ဆရာဟာ ဦးေဆာင္ လမ္းၫႊန္သူ မျဖစ္ရဘဲ အၾကံေပးသူသာ ျဖစ္သင့္တယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္။ ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းဆိုတာဟာလည္း ကေလးေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ကို ထုတ္ေဖၚရာမွာ အစုအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ျပီးေတာ့သာ ေဖၚထုတ္ေစ သင့္ျပီး ကေလးတစ္ေယာက္ နဲ႔ တစ္ေယာက္ ယွဥ္ျပိဳင္ဖို႔ အတြက္ မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ပဲ တႏွစ္တာလံုး ကေလးရဲ႕ ၾကိဳးပမ္းခဲ့သမွ်ကို ႏွစ္ကုန္မွာ စာေမးပြဲတခုေျဖခိုင္းျပီး အေအာင္ အက် နဲ႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာဟာ မမွန္ကန္ဘူးလို႔ အေျဖထုတ္္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ မွားယြင္းတဲ့ စာေမးပြဲစနစ္အေၾကာင္း ေရွ႕တပတ္မွာ ဆက္ေျပာျပပါဦးမယ္။

 ေမျငိမ္း ၂၅၊ ဧျပီလ ၂၀၁၂။
 Venus News Journal ပါ ေဆာင္းပါး - ၇