‘လြတ္လပ္ေရးေန႔ တဲ့လား...’

လြတ္လပ္ေရးေန႔လို႔ စဥ္းစားလိုက္ေတာ့ အေတြးေတြထဲမွာ ငယ္ငယ္က လြတ္လပ္ေရးေန႔ဆိုရင္ ရပ္ကြက္ထဲမွာ အားကစားျပိဳင္ပြဲေတြ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲေတြ လုပ္တာပဲ သတိရပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာေတာ့ စာစီစာကံုးျပိဳင္ပြဲေတြ လုပ္တာေပါ့။ ေသခ်ာတာ ကေတာ့ ကေလးမို႔သာ မသိရွိမယ္။ ခုျပန္ေတြးၾကည့္ေတာ့ ရန္ကုန္ျမိဳ႕လယ္ေခါင္မွာ ေနတဲ့ က်မတို႔ခမ်ာ ကစားကြင္းဆိုတာ မရွိလို႔ ကားလမ္းမကို ပိတ္ျပီး ေျပး ခုန္ ပစ္ ၾကရတာပါလား။ အဲဒီလမ္းက်ဥ္းက်ဥ္းကို ပိတ္ပီးကစားရလို႔ ခရီးသြားေတြ အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္မွာလားလို႔လည္း မေတြးတတ္တဲ့ အရြယ္ေပါ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေျပာခဲ့ဖူး တဲ့ လြတ္လပ္ေရးရျပီဆိုျပီး လမ္းမေပၚ ေဆးရိုးလွမ္းတာမ်ိဳးနဲ႔ သိပ္မကြာပါလား ဆိုတာကိုလည္း မသိတတ္ခဲ့။ ယုတ္စြအဆံုး ကေလးဘ၀မွာ ကစားခ်င္လို႔မွ ကစားခြင့္ မရွိတဲ့ ဆင္းရဲျခင္း၊ မျပည့္စံုရျခင္းက အစိုးရညံ့လို႔ဆိုတာကိုမွလည္း မသိတတ္ခဲ့။ ဒီေတာ့ လြတ္လပ္ေရးေန႔ေရာက္ရင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကစားရလွျပီလို႔ မွတ္ခဲ့တာပါပဲ။

က်မတို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိက ျပႆနာက အဲဒါပါပဲ။ ႏိုင္ငံေရးရာ ဗဟုသုတ မရွိၾကတာ။ က်မတို႔ခမ်ာ နဂိုကတည္းက မ၀တ၀စားရတာနဲ႔ က်င့္သား ရခဲ့ရတဲ့သူေတြပီပီ လူဆိုတာ အ၀စားခြင့္ ရွိတယ္ဆိုတာကို မသိခဲ့။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေဆာ့ကစားခြင့္ဟာ ကေလးေတြ မျဖစ္မေနရရမယ့္ အခြင့္အေရးဆိုတာကိုလည္း နားမလည္ခဲ့။ အသက္၅ႏွစ္ျပည့္လို႔ ေက်ာင္းစေနေတာ့ ကိုယ္ေက်ာင္းတက္ရသလို ကေလးတိုင္း ေက်ာင္းေနရ တာပဲလို႔ ထင္ခဲ့တာ။ တႏိုင္ငံလံုး ေလွ်ာက္လည္တဲ့ အခါေတြမွာ ရထားလမ္းတေလွ်ာက္ ေရေရာင္းတဲ့ ကေလးေတြေတြ႔ရင္ သူတို႔ အိမ္က ဘူတာနဲ႔နီးလို႔ မုန္႔ဖိုးပဲဖိုးရေအာင္ အလကားရတဲ့ ေရကို အေပ်ာ္ထြက္ေရာင္းတယ္ ထင္တာ။ (အဲဒီတုန္းက ေရသန္႔ မေပၚေသး)။ ေက်ာင္းမေနႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဆင္းရဲၾကတာ မသိခဲ့။

အဲလိုနဲ႔ လက္သည္းအဆိတ္ခံရလို႔ ခံရမွန္းမသိ၊ လက္ထိပ္ မနာတတ္ခဲ့။ ဒီလိုနဲ႔ အေဖ ေျပာျပတဲ့ 'ေက်ာင္းသားအခြင့္အေရး'ဆိုတာေတြ၊ '၀န္ထမ္းအခြင့္အေရး'ဆိုတာေတြ၊ 'အထက္ကကိုင္တြယ္တယ္'ဆိုတာ ေတြနဲ႔ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ရင္းႏွီးခဲ့။ ဒါေပမဲ့ က်မကိုယ္တိုင္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အထိခိုက္ခံရတယ္ဆိုတာမ်ိဳး မရွိေတာ့ မသိသာခဲ့။ အေဖကလည္း ‘မဆလ’ မေကာင္းဘူး.. ပါတီမ၀င္ဘူး.. လို႔သာ တြင္တြင္ေျပာေနေပမဲ့ ၊ သူကိုယ္တိုင္က ‘မဆလ’လက္ထဲက အရာရွိ။ အဲလို မသိလိုက္မသိဘာသာ ၀န္းက်င္ထဲမွာပဲ က်မ ေရွာေရွာရွဴရွဴ ၾကီးျပင္းခဲ့တာပါ။

ဆယ္ေက်ာ္သက္မွာ ကဗ်ာေတြ ၾကိဳက္တတ္လာေတာ့ မွတ္မွတ္ရရ အေဖၾကိဳက္လြန္းလို႔ဆိုျပီး ေပးဖတ္တဲ့ 'ေဖာ္ေ၀း' 'ေအာင္ျခိမ့္' 'ေမာင္ေခ်ာႏြယ္'တို႔ရဲ႕ ‘သစ္ရြက္ေသမ်ားေပၚမွ ရက္စက္ေသာဂီတ’မွာ ေခတ္ဆိုတာကို စသိလာတယ္။ အဲဒီတုန္းက ၈တန္း။ အဲဒီမွာ ‘မလြတ္လပ္ဘူး’ ဆိုတာကို စသိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ‘လြတ္လပ္တယ္’ဆိုတာကိုေတာ့ ေသခ်ာ မသိေသး။ ဒါေပမဲ့ အက်ပ္အတည္း ဆိုတာကို သိပီ။ ေဖာ္ေ၀းေျပာတဲ့ ‘မီးေလာင္ျပင္’ တို႔ 'အေလာင္းအမွတ္ သုည သုည တစ္' တို႔ဟာ ဘ၀တခုပဲလို႔ သိျပီ။ ‘ေနာက္၁၀ႏွစ္ဆို သမီးေလး မဟူရာကိုကို အပ်ိဳျဖစ္ျပီ’ဆိုတဲ့ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ကို နားလည္ျပီ။ ‘ျပီးေတာ့လည္း... အိပ္လိုက္တာပါပဲ.. အ၀င္းဆိုတဲ့ ဖာသည္မေလးကို အဲလိုေစာ္ကားလိုက္ပါတယ္...’ ဆိုတဲ့ ေအာင္ျခိမ့္ရဲ႕ 'သိနားလည္သူတို႔၏ ကစားနည္း' ကို ျမင္တတ္ျပီ။ အဲဒီမွာ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာကို သိလိုက္သလိုလို။ ႏိုင္ငံ့အေျခအေနဆိုတာကို သိသလိုလို။

ေနာက္ေတာ့ စာေတြအစံု၊ အမ်ားၾကီး အမ်ားၾကီး ဖတ္ခဲ့တာ။ ‘သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသား’၊ ‘ျမိဳင္’၊ ‘အေရွ႔ကေန၀န္းထြက္သည့္ပမာ’ 'တို႔ေခတ္ကိုေတာ့ ေရာက္ရမည္မွာ မလြဲပါ' ကေန ‘ေအာင္သန္း၏ ေအာင္ဆန္း’၊ ‘ဘံုဘ၀မွာျဖင့္’၊ ‘ရုပ္ပံုလႊာ’ ‘ႏိုင္ငံေရးသုခမိန္’တို႔အထိ။ ‘ထမီကၽြတ္၍ လႊတ္လိုက္မည္’၊ ‘တို႔တိုင္းဌာနီ’၊ ‘မုန္း၍မဟူ’ 'မသိန္းရွင္ဆီ ပို႔ေပးပါ' ကေန ‘ႏွလံုးသားျမိဳ႕ေဟာင္းတူးေဖာ္ခ်က္ ေနာက္ဆံုး အစီရင္ခံစာ’၊ ‘ျပိဳမွာေလလားမိုးရဲ႕’ ၊ ‘ပန္းေတြနဲ႔ေ၀’ ၊ ‘အမွတ္တရ’ တို႔ အထိေပါ့။ အဲဒီ စာအုပ္ေတြထဲက ဘာေတြ ရခဲ့သလဲ... ေသေသခ်ာခ်ာ တိတိပပ မေျပာႏိုင္။ ဘ၀ေတြ အမ်ားၾကီးကို သိခဲ့တာေတာ့ အေသအခ်ာ။ အဲဒီအျပင္ ေသခ်ာ မသိခဲ့တဲ့ အတုအေယာင္ လြတ္လပ္ေရးဆိုတာကိုေတာ့ သိတတ္ခဲ့ျပီ။

က်မတို႔ တသက္ ဇန္န၀ါရီလ ၄ရက္ေန႔ကို ‘လြတ္လပ္ေရးေန႔’ လို႔ သိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အသက္နဲ႔ လဲယူေပးခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္ေရးေပါ့။ ခု ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ၄ရက္ေန႔မွာ လြတ္လပ္ေရးအသက္ ႏွစ္၆၀ ျပည့္ျပီ။ အစိုးရ၀န္ထမ္းသာ ဆိုရင္ ပင္စင္ရတဲ့အရြယ္ တိုင္ျပီ။ အင္းး ဒါဆို.. က်မတို႔ ဘာေတြ လြတ္လပ္ခဲ့သလဲ..၊ ဘယ္ေလာက္ လြတ္လပ္ခဲ့သလဲ..၊ တကယ္ေကာ လြတ္လပ္ခဲ့သလား.. ဆိုတာပါပဲ။

လြတ္လပ္ေရး ရခဲ့တာ ႏွစ္၆၀ တဲ့။
ျပည္တြင္းစစ္လည္း ႏွစ္၆၀နီးပါးပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ ေတာေတြ ေတာင္ေတြထဲမွာ ဘ၀တေလွ်ာက္လံုး အိမ္ဆိုတာ ဘာလဲလို႔ မသိတဲ့ ရြာပုန္းရြာေရွာင္ (IDP- Internal displaced persons) ျပည္သူေတြ ေျပးလႊားေနခဲ့ၾကရ တာလည္း ႏွစ္၆၀နီးပါး တိုင္ခဲ့ျပီ။ ေတာင္တန္းေဒသေတြဆီက လူမ်ိဳးစုေတြ မီးမွိတ္တုတ္ မွိတ္တုတ္ထဲ... ရာသီဥတုၾကမ္းၾကမ္းထဲ... ကမၻာဆိုတာ လံုးတယ္လို႔ မွတ္။ ႏိုင္ငံတကာဆိုတာက ဟိုးးးး အေ၀းတကာ့ အေ၀းၾကီးမွာ ရွိတယ္လို႔ မွတ္..။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံေလးအတြင္းမွာေတာင္မွပဲ ခ်ိဳင့္၀ွမ္းေတြ လြင္ျပင္ေတြ ေတာင္ကုန္း ေတာင္တန္းေတြ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္ေတြကို ေက်ာ္လႊားသြားရဖို႔ ခဲယဥ္းလွတယ္လို႔ မွတ္...။ အဲလို မွတ္ခဲ့ၾကရတာလည္း ႏွစ္၆၀ပင္ မကေတာ့ျပီ။ ခုထိလည္း အရာရာက မွိတ္တုတ္ မွိတ္တုတ္ မႈန္တိမႈန္၀ါးသာ...။

ခုေတာ့ က်မတို႔ ႏိုင္ငံသားေတြမွာ မႈန္မႈန္မႈိင္းမႈိင္းထဲ အေနမ်ားခဲ့ရလို႔ပဲ ေတာက္ပ စင္ၾကယ္တဲ့ အလင္းကို မၾကည့္တတ္ေတာ့ျပီလား...။ ဒါမွမဟုတ္၊ ဟို ခပ္ရိုးရိုး ပံုျပင္တခုထဲက.. ေရေႏြးထဲကဖားေတြလို အပူဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္ရွိေနတာလား...။ ဒါမွမဟုတ္ ‘ခႏၱီစ သည္းခံျခင္းသည္ ျမတ္၏’ဆိုတဲ့ ဘာသာေရးအဆံုးအမကိုပဲ လိုက္နာက်င့္ၾကံေနတာလား...။ ဒါမွမဟုတ္ ဗုဒၶဘာသာထဲက ကံအေၾကာင္းတရားကိုပဲ ႏွလံုးသြင္းေနတာ လား...။ ဒါမွမဟုတ္... ... ...

ဒါနဲ႔ပဲ ခုခ်ိန္မွာ က်မကေတာ့ ‘လြတ္လပ္ေရးေန႔’ကို ဘယ္လို ခံစားခ်က္မ်ိဳးနဲ႔ က်င္းပသင့္သလဲလို႔ စဥ္းစားေန ပါတယ္။

ေမျငိမ္း
ႏွစ္၆၀ျပည့္ လြတ္လပ္ေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္။