ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို မခန္႔ေလးစား ထိကပါး ရိကပါး ေ၀ဖန္ရေအာင္ က်မက ဘာမို႔လို႔လဲ..

ကိုယ့္အလုပ္ေတြနဲ႔ ကိုယ္ရႈပ္… ျပီးေတာ့ ေတာ္ရံုဆို ၀င္မေျပာခ်င္.. လို႔ ထားထားလိုက္တာ။ ခုေတာ့ နည္းနည္းလည္း အားျပီ။ ျပီးေတာ့ ေျပာခ်င္ စိတ္ လည္း ေပါက္လာတာနဲ႔ ဆိုပါေတာ့။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ .. ဥေရာပသြားတုန္းကလည္း ဥေရာပအေလ်ာက္.. ခု အေမရိက လာေတာ့ လည္း အေမရိက အေလ်ာက္.. ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြက အတတ္နိုင္ဆံုး တခမ္းတနား.. တေလး တစား.. ၾကိဳဆိုၾက.. ဂုဏ္ျပဳၾက..။ က်မတို႔ႏိုင္ငံ့အေရး ေဆြးေႏြးၾက.. အေျဖ၀ိုင္းရွာၾက။ တကယ္ တန္ဖိုး ရွိဖို႔ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ ၾကိဳးစားၾက တဲ့ ခရီးပါပဲ။ အဲသလိုပဲ ျမန္မာအုပ္စုေတြလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို ၾကိဳဆိုဖို႔ အေရး၊ အစဥ္အလာ မပ်က္ရေလေအာင္ ျပင္ၾက ဆင္ၾက.. ရန္ျဖစ္ၾက.. စိတ္၀မ္းကြဲၾက..။ အုပ္စုေတြ ကြဲၾက…။ အုပ္စု ကြဲတယ္ ဆိုရင္လည္း အမ်ား အားျဖင့္ ေျပာၾကတာက ႏွစ္ဘက္ မညီလို႔ လို႔သာ ေျပာၾကတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ က်မ အျမဲ စဥ္းစားမိတယ္။ အမွန္နဲ႔ အမွား ဘယ္လို ညီႏိုင္ပါ့မလဲေပါ့။

အမွန္က လိုက္မွားၾကမလား..။ အမွားက လိုက္မွန္ၾကရမလား.. စဥ္းစားရမွာပါ။

ဒီေနရာမွာ က်မနဲ႔ အစ္ကိုလို ခ်စ္ခင္ေသာ ပညာရွင္ စာေရးဆရာတေယာက္ ျငင္းၾကခုန္ၾကရင္း ေျပာခဲ့ ဖူးတာေလး ျပန္ေျပာျပခ်င္လာပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပါပဲ။ အဲဒီတုန္းက စစ္ အစိုးရ လက္ထက္.. စစ္သားတစ္မတ္သား ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေျပာၾကတာမွာ သူက က်မကို ေျပာပါ တယ္။

“လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ စစ္တပ္က ၂၅% ပဲ ယူထားတာလို႔ စစ္အစိုးရ ကေတာ့ ထင္မွာပဲ” တဲ့။

 ဒီေတာ့ က်မကေျပာတယ္.. “စစ္တပ္နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ဘာဆိုင္သလဲ.. ထံုးစံမွ မရွိတာ..။ ဒါ အမွန္ တရား မွ မဟုတ္ တာ..။  ျပီးေတာ့ လူထုသေဘာတူတဲ့ အေျခခံဥပေဒလည္း မဟုတ္ဘူး၊ ဒီေလာက္ အစိုးရက မတရား သျဖင့္ေတြ လုပ္ေနတာ ဘယ္အခ်က္က အမွန္လဲ အစ္ကို က်မကို ေျပာျပစမ္းပါ” လို႔။

ဒီေတာ့ အဲဒီအကိုက ျပန္ေျပာတယ္..။

“လူတိုင္းကေတာ့ ကိုယ္သာ မွန္တယ္.. ကိုယ့္ဘက္ကသာ အမွန္လို႔ ထင္တာပဲဟ”.. တဲ့။

က်မလည္း ျပန္ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“အမွန္တရားဆိုတာ တရားသျဖင့္ မွန္ကန္ျခင္းေတာ့ ျဖစ္ရမယ္မို႔လား” လို႔..။

မျပီးေသးပါဘူး။ သူက ဆက္ပါတယ္။ “သူတို႔ကလည္း တရားတယ္ထင္မွာပဲ” တဲ့။ ဒါနဲ႔ က်မက “တရား တယ္ဆိုတာ ေလာကေကာင္းက်ိဳး.. လူအမ်ားေကာင္းက်ိဳး.. လူအမ်ား စိတ္လက္ၾကည္ျဖဴ ရွိတာမွပဲ တရားတယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာႏိုင္မယ္ထင္တယ္” လို႔…။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ သူနဲ႔က်မ ႏွစ္ေယာက္ လံုး သေဘာတူ လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေျဖမရပါဘူး။

ေနာက္ဆံုး သူက ေျပာပါတယ္။ “ေအးေပါ့ဟာ.. ေရဖန္ခြက္ထဲ.. တ၀က္တည္းပဲ ေပးတာလား… ဆိုတာနဲ႔ ေၾသာ္.. တစ္၀က္ၾကီးေတာင္ ေပးတာပဲ..ဆိုတာ ကြာသလိုေပါ့” တဲ့။ က်မကလည္း ေျပာပါတယ္။ “ေပးသင့္တာ.. ရသင့္တာက တစ္၀က္လားဆိုတာလည္း ရွိေသးတယ္ေလ” လို႔…။

ဒါပါပဲ.. ေနာက္ဆံုးေတာ့လည္း " လူေတြဟာ ရလိုမႈေတြအေပၚမူတည္ျပီးေတာ့သာ အမွန္တရားဆိုတာကို သတ္မွတ္ ၾကတယ္" ဆိုတာပဲ အေျဖထြက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ သိဒၶတၳမင္းသား ေတာင္မွပဲ သစၥာေလးပါး တရားကို အဖိုးတန္ တယ္လို႔ ထင္သူေတြအတြက္ ဘုရားျဖစ္ေပမဲ့ သူ႔မိဘ ဇနီး သား နဲ႔ ေဆြမ်ိဳး အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြ အတြက္ကေတာ့ျဖင့္ ေတာ္ေတာ္ေၾကာင္တဲ့ မင္းသား.. လူ႔ေဘာင္ေလာကကို သစၥာ ေဖာက္သူ.. ျဖစ္ေနခဲ့ဖူးမွာပါ။

+++++

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို က်မ အျပင္မွာ နီးနီးကပ္ကပ္ စေတြ႔ဖူးတာ.. ၁၉၈၉ ၀န္းက်င္..။ က်မရဲ႕ တဦးတည္း ေသာ ေမာင္ေလး ေမာင္ေအာင္စည္.. အဲဒီတုန္းက အသက္ ၁၇ ႏွစ္သားက ၈၈ ဇြန္လ ေလာက္ကတည္း က ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈထဲ ပါသြား လိုက္တာ.. ဘယ္ေရာက္လုိ႔ ေရာက္ေနမွန္း မသိ..။ ဘယ္မွာ ေနေနလို႔ ေနေနမွန္း မသိ..။ ေနာက္ေတာ့မွ ေသေသခ်ာခ်ာ သိရတာက ေမာင္ေလး က အန္တီစု ျခံထဲမွာ ေနေနတာတဲ့။ သံုးေရာင္ျခယ္ လူငယ္ အဖြဲ႔နဲ႔ ေနေနတာတဲ့။

မွတ္မွတ္ရရ.. အဲဒီအခ်ိန္မွာ အိမ္ေထာင္က်ျပီး ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္၀င္းထဲ ေနေနတဲ့ က်မက ေမာင္ေလးနဲ႔ သိပ္ မေတြ႔ျဖစ္ပါဘူး။ အန္တီစု ျခံေရွ႔နားေရာက္မွပဲ လူငယ္ေလးေတြ ေတြ႔မွ ေမာင္ေလး ရွိေနတယ္လို႔ သတိရရ တာပါ။ အဲဒီတုန္းက အန္တီစုက သူ႔ျခံထဲမွာ အရြယ္ ေရာက္ျပီး ရွင္ မျပဳရ ေသး.. ရဟန္းမခံရေသးတဲ့ လူငယ္ေလး ေတြကို ရွင္ျပဳမယ္.. ရဟန္းခံေပးမယ္ ဆိုေတာ့ ရွင္ျပဳၾက.. ကိုရင္၀တ္ ၾကမယ့္အထဲမွာ ရွင္္မျပဳရေသးတဲ့ က်မ ေမာင္ေလး လည္း ပါပါတယ္။

ေရႊေတာင္ကုန္း ပ႑ိတာရာမမွာ ထင္ပါရဲ႕။ အဲဒီတုန္းက အလွဴရွင္ေတြ မိသားစု၀င္ေတြ သိမ္ဆင္း ေလာင္းၾကရင္း.. အဲဒီေန႔ကမွ အန္တီစု ကို အျပင္မွာ ွ နီးနီးကပ္ကပ္ ျမင္ဖူး တာပါ။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ နီးနီးကပ္ကပ္ကေတာ့ ခင္မင္းေဇာ္ တို႔ မဂၤလာ ဆြမ္းေကၽြး မွာေပါ့။ ခုေနာက္ဆံုးတၾကိမ္ ေတြ႔ခြင့္ရတာ ကေတာ့ ခု အေမရိကန္ခရီးမွာ VOA ကို အန္တီစု အလည္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ေတြ႔ရတာပါ။ အန္တီ့ကို ေတြ႔တဲ့အခ်ိန္မွာ က်မ ျပင္းျပင္းပ်ပ် လုပ္ခ်င္လ်က္နဲ႔ လုပ္ခြင့္ မရ လိုက္တာက ေျမေပၚမွာ ေသေသ ခ်ာခ်ာ ထိုင္ျပီး အန္တီ့ကို တရိုတေသ ကန္ေတာ့ခ်င္တာပါပဲ။ ခုကေတာ့ လံုျခံဳေရး အစီအစဥ္ေတြကို ေလးစားရတာေၾကာင့္ စိတ္ထဲကေနသာ ထိျခင္း ငါးပါးနဲ႔ ကန္ေတာ့လိုက္ရပါတယ္။

+++++

က်မထင္ပါတယ္။ က်မအပါအ၀င္ အန္တီစုကို ေတြ႔ခ်င္ၾကတဲ့သူ အမ်ားစုဟာ အန္တီ့ေက်းဇူးကို သိစြာနဲ႔ ရိုေသ ေလးစားလို႔ ေတြ႔ခ်င္ၾကတာပဲလို႔ ထင္ပါတယ္။ ေတြ႔ခြင့္ရဖို႔ ၾကိဳးစားၾကတဲ့သူေတြထဲမွာ အခြင့္အေရး တစံုတရာ အတြက္ ေတြ႔ခ်င္ၾကတဲ့သူေတြလည္း ပါတယ္လို႔ ေထာက္ျပလာၾကရင္ေတာ့ လည္း က်မ လက္ခံရမွာပါ။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ အဲလို အေျခအေနေတြ တကယ္ပဲ ရွိခဲ့ ျဖစ္ခဲ့ၾကတာကိုး။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေတြ႔ဖို႔.. ငါတို႔ လုပ္မွ.. ငါတို႔နဲ႔ ေျပလည္မွ.. ငါတို႔ပဲ လုပ္နိုင္တာ.. ငါတို႔… ငါတို႔.. ငါတို႔….။ ေနရာတကာမွာ အတိုင္းသား ၾကားေနတာေတြ ရွိတာ ကိုး..။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ အဲဒီ ငါတို႔ ဆိုတာေတြထဲမွာက တခ်ိန္ကေတာ့ အေမရိကလို ႏိုင္ငံမ်ိဳးေရာက္ျပီး၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ခဲ့ ဖူးျပီး  ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နာမည္ေတာင္ က်ယ္က်ယ္ မေျပာရဲခဲ့တဲ့ သူေတြ ပါေနတယ္ ဆိုတာလည္း က်မ သိေနတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ က်မ နားမလည္တာက ဘယ္လို အခြင့္အေရးကိုမ်ား သူတို႔က ဒီ အမ်ိဳးသမီးၾကီး ဆီကေန လိုခ်င္ပါသလဲဆိုတာ ကိုပါပဲ။ အဲသလိုနဲ႔……..

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ခမ်ာ.. အသက္အရြယ္နဲ႔ မမွ်ေအာင္ ပင္ပန္းလွတဲ့ ခရီးေတြ.. အစီအစဥ္ေတြထဲ .. ကိုယ့္ႏိုင္ငံ အတြက္ ရလာႏိုင္တဲ့ တိုးတက္ခြင့္ေတြအတြက္ ပင္ပန္းတၾကီး စကားေတြေျပာရ.. ေဆြးေႏြး ရ.. ျပည္သူေတြရဲ႕ တကယ့္အသံေတြအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္နဲ႔။ ဒီရက္ေတြအတြင္း သူသြားခဲ့ရတဲ့ ခရီးေတြ.. သူ လုပ္ခဲ့ရတဲ့ အလုပ္ေတြ ဟာ ျငိမ္ျငိမ္ေလး ထိုင္ျပီး အလည္အပတ္ သြား ရင္ေတာင္ ေတာ္ေတာ္ ပင္ပန္းမယ့္ ခရီးေတြပါ။ ဒါေပမဲ့ အန္တီဟာ အျပံဳးမပ်က္ေအာင္ ေနခဲ့ သြားခဲ့ လႈပ္ရွားခဲ့ လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ က်မကေတာ့ ကိုယ့္အေမနဲ႔ ကိုယ္ခ်င္းစာျပီး အန္တီ့ကို သနားေနမိပါတယ္။

က်မ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ရိုေသေလးစားရတာေတြက ဘာေၾကာင့္ပါလဲ..။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဟာ.. က်မ ဘယ္လိုမွ မလုပ္ႏိုင္တဲ့.. မလုပ္တတ္တဲ့ .. လုပ္ဖို႔ စဥ္းေတာင္ မစဥ္းစားရဲတဲ့ အလုပ္ေတြကို သူ႔အတြက္ မဟုတ္ဘဲ.. သူ႔မိသားစုအတြက္ မဟုတ္ ဘဲ.. လုပ္ေနတယ္ ဆိုတာ တစ္ခ်က္၊

ျပီးေတာ့ ဘယ္တုန္းကမွ ျမန္မာ ျပည္မွာ ေခါင္းေဆာင္ျပန္လုပ္ခြင့္ ၾကံဳမယ္ လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ မထားခဲ့ပါဘဲနဲ႔ တိုင္းတပါးမွာ ေနျပီး တိုင္းတပါးသားနဲ႔ လက္ထပ္ခဲ့တာေတာင္မွပဲ ျမန္မာ့ ဂုဏ္ေဆာင္ ပညာရွင္အျဖစ္ ျမန္မာပီပီသသ နဲ႔ ေနခဲ့တာ တစ္ခ်က္၊

အေဖနဲ႔ ေနခြင့္ၾကာၾကာ မရွိခဲ့ဘဲ အေဖ့ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ေစာင့္ေရွာက္.. အေဖခ်စ္တဲ့ ႏိုင္ငံကို ေစာင့္ေရွာက္ျပီး မိခင္ရဲ႕ အဆံုး အမ နဲ႔ ေက်းဇူးတရားကို အျမဲ မေမ့မေလ်ာ့ ေဖာ္ထုတ္တဲ့ သမီးေကာင္း ျဖစ္တာက တစ္ခ်က္၊

ႏိုင္ငံနဲ႔ ျပည္သူ အတြက္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကို စြန္႔ခဲ့ရေပမဲ့ သားေတြအေပၚ ေမတၱာတရားနဲ႔ တာ၀န္ေက်ခ်င္ တဲ့ မိခင္ ပီသခဲ့မႈက တစ္ခ်က္၊

ႏိုင္ငံအတြက္ သူလုပ္သမွ်ဟာ ခုထိေတာ့ အတတ္ႏိုင္ဆံုး အေကာင္း ဆံုး ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနျပီး အမြန္ျမတ္ဆံုး အျဖဴစင္ဆံုး အရိုးသားဆံုး လုပ္ေနတယ္လို႔ ယံုၾကည္တာက တစ္ခ်က္၊ အင္မတန္ေတာ္တဲ့ ပညာရွင္ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္မီတာကတစ္ခ်က္ နဲ႔

က်မအတြက္  အထူး အတုယူစရာ ေကာင္းလွတာကေတာ့ အရာရာကို ၾကိဳးစား အားထုတ္ လုပ္ကိုင္ရာမွာ စံျပ ျဖစ္တာပါပဲ။ (က်မက ပ်င္းတဲ့သူ မို႔လို႔လည္း ျဖစ္ပါတယ္)။

အဲဒီအခ်က္ေတြဟာ က်မအတြက္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ထိျခင္းငါးပါးနဲ႔ တရိုတေသ ကန္ေတာ့ ခ်င္ရတဲ့ အခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါျဖင့္ အန္တီစုမွာ အမွားမရွိဘူးတဲ့လား..။ က်မ မၾကာ ခဏ ေျပာဖူးပါတယ္။ က်မက ႏိုင္ငံေရးသမားမဟုတ္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ဘာမွားသလဲ က်မ နားမလည္ပါဘူး၊ မသိပါဘူး။ သာမန္ အရပ္ သား ျပည္သူတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ကေတာ့ က်မ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လုပ္ေနတာ ေတြဟာ ျမန္မာနိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ အျဖစ္ လံုးလံုး ပီျပင္သြားႏိုင္ေရး ကို ဦးတည္ လုပ္ေနတယ္ လို႔ ယံုပါတယ္။ ေသြးထြက္သံယိုေတြ.. အဖမ္း အဆီး အႏွိပ္အစက္ေတြ နည္းနည္း နဲ႔ အလုပ္ေအာင္ျမင္ႏိုင္ေရးကို ေရြးလုပ္ေန တယ္လို႔ ယံုပါတယ္။ သူအာဏာရေရးအတြက္ လုပ္ေနတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယံုပါတယ္။ အာဏာရရင္ လူထုအတြက္ ပိုလုပ္ ႏိုင္ေရးအတြက္ကိုပဲ ၾကိဳးပမ္း သြားလိမ့္မယ္လို႔လည္း လံုး၀ ယံုပါတယ္။ အမွား ရွိရင္ေတာင္ ျပည္သူလူထု အတြက္ ေစတနာမဲ့ အမွားမဟုတ္ဘူး လို႔ ယံုပါတယ္။ အမွားဆိုတာ ဘယ္သူမွ မကင္းတာမို႔ မွားႏိုင္တယ္လို႔လည္း လက္ခံပါတယ္။

ဒါဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို မ်က္ေစ့စံုမွိတ္ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္တာပဲလို႔ ေျပာလည္း က်မ က ေတာ့ စိတ္ဆိုးစရာအေၾကာင္း မရွိပါ ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ကို က်မ ရိုေသေလးစားတာဟာ ဘာအက်ိဳး အျမတ္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔မွမဟုတ္တာ ေသခ်ာတာေၾကာင့္ က်မ လိပ္ျပာသန္႔လို႔ပါပဲ။

နည္းနည္းေလး လူပါး၀ျပီးေျပာရရင္ေတာ့ ေမျငိမ္း..က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႔ မေတြ႔လည္း ေမျငိမ္း ပဲ။ ေတြ႔လိုက္ရလို႔လည္း ပိုေက်ာ္ၾကားဖို႔ မရွိ။ မေတြ႔လိုက္ရလို႔လည္း ဆုတ္ယုတ္ ဖို႔ မရွိ။ ေတြ႔ခြင့္ရ လိုက္ ေတာ့လည္း ဘ၀မွာ ကိုယ္ ၾကည္ညိဳ ေလးစားရသူကို မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႔ လက္အုပ္ခ်ီျပီး စိတ္ထဲကေန တရိုတေသ ကန္ေတာ့ လိုက္ရတာ တစ္ခုပဲ တန္ဖိုးအျဖစ္ ရွိပါတယ္။

+++++

ဒါေပမဲ့ က်မ စိတ္မေကာင္းတာက အဲသေလာက္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ လုပ္ေနတဲ့ ကိုယ့္အေမအရြယ္.. အဖြား အရြယ္.. အေဒၚအရြယ္ကို စာဖတ္ေပဖတ္.. ျပီးေတာ့ စစ္အာဏာရွင္ကိုလည္း မၾကိဳက္ခဲ့သူ ဒီမိုကေရစီ ဘက္သား ေတြလို႔ ယူဆရသူေတြက ဘာျဖစ္လို႔မ်ား မခန္႔ေလးစားနဲ႔ ရိသလိုလို ေထ့ သလို လို.. ရြဲ႕သလိုလို ေစာင္းသလိုလို ေတြ ေျပာေနၾကသလဲဆိုတာကိုပါ။  ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ ေ၀ဖန္စရာ ရွိရင္ ေသေသခ်ာခ်ာ ပညာရွင္ဆန္ဆန္ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပသင့္ပါတယ္။

ဥပမာေပးရရင္ တေလာက (ကို) မင္းဇင္ ေရးတဲ့ ေဆာင္းပါး ဆိုရင္ စနစ္ တက် ေစတနာ ပါပါနဲ႔ ေထာက္ျပထားတဲ့ ေဆာင္းပါးပါ။ What Aung San Suu Kyi didn’t say during her visit to Washington  ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဒီမွာhttp://transitions.foreignpolicy.com/posts/2012/10/02/what_aung_san_suu_kyi_didn_t_say_during_her_visit_to_washington   ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ က်မတို႔ ႏိုင္ငံအတြက္ ျပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ စာေရးသူရဲ႕ ေစတနာပါ တဲ့ ေ၀ဖန္ သံုးသပ္ခ်က္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

+++++

တကယ္ေတာ့ က်မ ခုလို စာမ်ိဳး မေရးခ်င္ပါဘူး။ သူ႔သေဘာသူေဆာင္ၾကတာပဲ ဘာျဖစ္လဲလို႔ ထား လိုက္ ခ်င္တာပါ။ ဘယ္လိုမွ မျမင္ခ်င္ေတာ့ရင္ အဲဒီလူေတြရဲ႕ facebook post ေတြကို hide လုပ္ လိုက္ရံုပါပဲ။ သိပ္လြယ္ပါတယ္။ က်မအင္တန္ခ်စ္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းကိုေတာင္ အျပန္အလွန္ ေျပာၾကရင္း ကေန ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့လို႔ မျမင္ေအာင္ လုပ္ျပီး ေနလိုက္ရေတာ့တာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ခုက်ေတာ့ျဖင့္  ေဒၚစုကို ခ်စ္ခင္ရင္းစြဲရွိခဲ့တဲ့သူေတြကေတာင္ အဲသလို မဆိုင္တာေတြနဲ႔ ရိသလိုမ်ိဳး ေဒၚစုကို ေျပာလာ ၾကပါျပီ။

က်မ ခ်စ္ခင္ရင္းစြဲ ရွိတဲ့ မိတ္ေဆြေလးတေယာက္က (လႊတ္ေတာ္က ထင္ထား သည္ထက္ ဒီမိုကေရစီ ဆန္ သည္ ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာၾကား) ဆိုတဲ့ သတင္းတစ္စကို   ျပန္ ညႊန္းျပီး ေတာ့..  “အမွတ္ေတြ စြတ္ေပး ေနပါ လား..” လို႔ သူ႔ wall မွာ တင္ထားတာ ေတြ႔ပါတယ္။ က်မ စိတ္ မေကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အံ့လည္း အံၾသမိပါတယ္။ ဒီလို အေျပာဟာ က်မတို႔ အတန္းေဖာ္ သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္း မွာေတာင္မွပဲ သိပ္ အျမင္ မၾကည္တဲ့သူ ကိုသာ ေျပာၾကတဲ့ အသံုးအႏႈန္း မ်ိဳးပါ။ သူဟာ ဒီလို ေျပာေလ့တဲ့သူမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။

 ေဒၚစု ျမင္တာ မဟုတ္ေသးဘူး.. ဒီလို မေျပာသင့္ဘူးလို႔ သူတကယ္ ထင္တယ္ဆိုရင္.. အဲလိုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထင္တာ မ်ားေနျပီ ထင္ပါတယ္ခဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရသမွ်ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ ပါ.. ဆိုတာမ်ိဳး ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ေရးလို႔ ႔ရပါတယ္။

က်မတို႔ ဗမာေတြမွာ လူဆိုး လူယုတ္မာ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ဂါရေ၀ါစ နိ၀ါေတာစ.. ဂုဏ္အားျဖင့္ အသက္ အရြယ္အားျဖင့္ ၾကီးသူ ကို .. ေက်းဇူးရွိ သသူ ကို.. ျမင့္ျမတ္သူ ကို.. ရိုေသေလးစားရတယ္ ဆိုတာကို မဂၤလာတစ္ပါးအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။

ဒါမွမဟုတ္လည္း.. ကိုယ့္အေမကိုသာ သူမ်ားက အဲလို ေျပာလာရင္ ခံႏိုင္သလားလို႔ ေတြးတတ္ၾကတဲ့ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ဆိုတာလည္း ဗမာ့ဓေလ့မွာ အထူးသျဖင့္ ရွိပါတယ္။ (ဥပမာေျပာရရင္ ကိုယ့္အေမဟာ တျခား ဘာမွ မလုပ္ဘဲ အိမ္မွာ သနပ္ခါးအေဖြးသားနဲ႔ သူမ်ားအတင္းထိုင္ေျပာလိုက္… အိမ္လည္လိုက္နဲ႔ ေန ေနတာ ကို္ေတာင္ သူမ်ားက အမွန္အတိုင္းေျပာျပီး ကဲ့ရဲ႕ရင္ ခံႏိုင္ၾကပါသလား..)

ခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီးၾကီး က ဒီႏိုင္ငံက အက်ိဳးအျမတ္ မေျပာနဲ႔ သူ႔ကိုယ္ပိုင္ဘ၀က ရႏိုင္တဲ့ အက်ိဳး အျမတ္ ကိုေတာင္မွ မခံစားဖူးေသးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးၾကီးပါ..။

ဒီလိုအမ်ိဳးသမီးၾကီးဟာ ခုလို သေရာ္ေမာ္ကားအေျပာေတြနဲ႔ ထိုက္တန္ပါသလား..။ စဥ္းစားၾကေစခ်င္ပါတယ္။

သူ႔ကို ထိကပါး ရိကပါး ေငါ့ဖို႔ဆိုရင္ တခုခုမွာေတာ့ သူနဲ႔ တန္းတူ ယွဥ္ႏိုင္ေနလို႔သာ ျဖစ္ရပါမယ္။ တဆိတ္ေတာ့ စဥ္းစားၾကည့္ၾကဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။

ကုိယ္က သူနဲ႔ တန္းတူ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအေရး လုပ္ႏိုင္ခဲ့ျပီလား…

သူနဲ႔ကိုယ္ ပညာအရာ ဂုဏ္သိကၡာအရာ ကုိယ္က်င့္တရားအရာ ယွဥ္ႏိုင္သလား…

သူ႔ေလာက္ လုပ္ႏိုင္မယ့္.. လုပ္ခြင့္ရမယ့္သူ က်မတို႔ ႏိုင္ငံအတြက္ ရွိေနျပီလား..။

ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းထဲ လူရိုေသ ရွင္ရိုေသရွိၾကတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တျခားတစ္ေယာက္ အစားထိုးစရာ ရွိႏိုင္ျပီလား။

+++++

ခုေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အဲလို ရိေနတဲ့သူေတြထဲမွာ စစ္အစိုးရလက္ထက္တုန္းက စစ္အစိုးရရဲ႕ အမွန္တကယ္ ညံ့ဖ်င္းမႈေတြကို ခုလို နာမည္နဲ႔ ဓာတ္ပံုနဲ႔ ေပၚေပၚ ထင္ထင္ ရိခဲ့ၾကတဲ့သူ ဘယ္ ႏွစ္ေယာက္မ်ား ပါပါသလဲ..။

ေ၀ဖန္အျပစ္တင္ရတာ သိပ္လြယ္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္အျပစ္မရွိေအာင္ မမွားေအာင္ ေနရဖို႔သာ ခက္တာပါ။ ပိုခက္တာက ကိုယ္မွားေနတာကို မွားမွန္းသိဖို႔က ပိုခက္တာပါ။

ခုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ရိၾက ေထ့ၾက ခနဲ႔ၾကတဲ့သူေတြကို မွားေနတယ္လို႔ ထင္တာဟာ က်မ ကုိယ္တိုင္က မွားေနတာလည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။

ေသခ်ာတာကေတာ့ က်မက က်မသိရွိလက္ခံထားတဲ့ ပကတိအမွန္တရား အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔အတူ ယဥ္ေက်းမႈမဂၤလာတရားနဲ႔ အညီသာ ေရးတာ ျဖစ္ပါတယ္။

က်မကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ရိႏိုင္ ေထ့ႏိုင္ (ေ၀ဖန္သံုးသပ္တာ မပါပါ) ေလာက္တဲ့သူ မဟုတ္တာ ေသခ်ာပါတယ္။

၈ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၁၂။

ေမျငိမ္း ၀တၳဳတိုမ်ား

၁၅ ႏွစ္ၾကာမွ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲ ပထမဆံုး ျပန္ထြက္ခြင့္ ရတဲ့ ၀တၳဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္ပါ.. က်မ စိတ္ၾကိဳက္ ပန္းခ်ီ မ်ိဳးျမင့္ မ်က္ႏွာဖံုးနဲ႔.. ကံေကာ္၀တ္ရည္စာေပက ထုတ္ေ၀ျပီး ၀တၳဳတို ၁၆ပုဒ္ပါ ပါတယ္။ ဒီကေန႔ပဲ ျဖန္႔ပါတယ္ရွင္။

အိမ္ဆီသြားတဲ့ လမ္း…

 

အဲဒီေန႔က က်မ ေမာ္လျမိဳင္-သံျဖဴဇရပ္လမ္းေပၚ ခဏ ျပန္ေရာက္သြားတယ္။
ျပီး ခဏၾကာေတာ့ ပင္းဒယ-ေတာင္ၾကီးကားလမ္းေပၚ ေရာက္သြားျပန္ေရာ…။
ေဟာ ဟိုးမွာ ေတာင္တန္းအလႊာေတြလား..၊ သစ္ပင္ေတာအုပ္အဆင့္ဆင့္ေတြလား။
အစိမ္းရင့္.. အစိမ္းႏု၊ အညိဳရင့္.. အညိဳႏု၊ မီးခိုးရင့္- မီးခိုးႏု။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ လိမ္ေမာ္ေတြ အနီေတြ က်န္ေနေသးတယ္။ Fall တုန္းက လက္က်န္ေတြလား… ဒါမွမဟုတ္.. သူ႔ရဲ႕ ရြက္သစ္လဲတဲ့ ရာသီကိုက Spring လား။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္.. သဘာ၀က ဖန္ဆင္းတဲ့ ရႈခင္းပန္းခ်ီထဲ အေရာင္စံုေအာင္ ထည့္ေပးထားသလို..။

 ဒီေန႔က်ကာမွ နည္းနည္း အေအးပိုေပမဲ့ ေကာင္းကင္ကေတာ့ ၾကည္စင္လို႔။ တိမ္ေတြ ကလည္း အရုပ္ေတြထင္ေလာက္ေအာင္ အထူသားနဲ႔။ ငယ္ငယ္က ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေက်ာက္မဲျမိဳ႕နားက နမ့္ဟူးေတာင္းမွာ ေမာ့ၾကည့္ခဲ့ရတဲ့ တိမ္ေတြလိုပါပဲ။ ေဟာ.. က်မ နမ့္ဟူးေတာင္းလည္း ေရာက္သြားျပန္ျပီ။ တခ်က္တခ်က္မွာ ကားက ေတာင္ျမင့္ျမင့္ေတြေပၚ တက္ရင္ ေဘးမွာ ေခ်ာက္ေတြ နဲ႔ ေခ်ာက္ေတြေအာက္ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာ ေခ်ာင္းေတြ ျမစ္ေတြ ပတ္စီးေနတာကို လွမ္းေတြ႔ ပါတယ္။ ေဟာ.. အဲဒါ လားရိႈးသြားရင္ ျဖတ္ရတဲ့ ဂုတ္တြင္းေပါ့..။ ဂုပ္ထိပ္တံတားကို ေတြ႔ခ်င္ရင္ေတာ့ Shenandoah River ဘက္သြားရင္ေတာ့ West Virginia ရဲ႕ ျပည္နယ္သေကၤတ တံတားၾကီးကို ေတြ႔မွာ။ ဂုတ္ထိပ္တံတားနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္ေပါ့။

ဟုတ္တာေပါ့.. တကယ္ေတာ့ က်မ သြားေနတာ West Virginia ကိုပါ။ က်မေနတဲ့ Maryland ကေန ၂နာရီေက်ာ္ေလာက္ ကားေမာင္းသြားရင္ ေရာက္ႏိုင္တဲ့ အဲဒီ ေဒသ ေလးက က်မကို ခ်င္းေတာင္တန္းေတြ.. ရွမ္းေတာင္တန္းေတြနဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ က သစ္ပင္အုပ္ေတြၾကား ျဖတ္သြားရတဲ့ အေ၀းေျပးလမ္းေတြဆီကို ေရာက္သြားေစတာပါ။ အေ၀းၾကီးက ေတာင္တန္းေတြကလည္း ဘယ္သူေတြ ဘာပဲေျပာေျပာ က်မ ခံစားရ တာကေတာ့ ရွမ္းေတာင္တန္းေတြ.. ဒါမွမဟုတ္လည္း ခ်င္းေတာင္တန္းေတြ ပါပဲ။ အလႊာလိုက္ အထပ္လိုက္..၊ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ေလွကားထစ္ေတြလို ထစ္ျပီး စိုက္ဖို႔ ပ်ိဳးဖို႔ ေျမေတြ ျပင္ထားတာလည္း ေတြ႔တယ္။ စိုက္ရာသီကို ေစာင့္ေနၾကတာေလ..။

ေျမကြင္းျပင္ က်ယ္ေတြ ျဖတ္ရင္ေတာ့ ႏြားေတြ သိုးေတြ အုပ္လိုက္..၊ သန္မာ ေတာင့္တင္းတဲ့ ေရႊညိဳေရာင္ ျမင္းေတြနဲ႔ သပ္ရပ္ ၾကီးမား ခိုင္ခံ့တဲ့ အိမ္ၾကီးေတြ..။
စိုက္ခင္းေတြ.. ပ်ိဳးခင္းေတြ.. ပန္းခင္း တခ်ိဳ႕..။ စိတ္ထဲ မခ်င့္မရဲနဲ႔ ကားတံခါး ဖြင့္လိုက္ေတာ့ ေလရဲ႕ ရနံ႔က ေမႊးလိုက္တာ။ တိတ္ဆိတ္ေအးခ်မ္းလွတဲ့ ၀န္းက်င္။ သာယာလွပတဲ့ သဘာ၀။ လမ္းတေလွ်ာက္ အေကာက္အေကြ႔ေတြ ဂံုံုးတက္ ဂံုးဆင္းေတြ.. သစ္ပင္ ေတာအုပ္ေတြက ကိုယ့္နံေဘးမွာ…။ ေနျခည္ေတြက သစ္ပင္ေတြၾကားထဲ ထိုးစိုက္က်..။ တိုက္ခတ္တဲ့ ေလက ေအးျမ..ေမႊးျမ..။
အင္း ဒါေၾကာင့္လည္း John Denver က

♩ ♪ ♫ ♬    
Almost heaven,
West Virginia Blue ridge mountains,
Shenandoah river
Life is old there, older than the trees
Younger than the mountains,
growing like a breeze ♩ ♪ ♫ ♬

လို႔ ဆိုေပတာပဲ…။

+++++

 
လမ္းတေလွ်ာက္မွာ ေတြ႔ခဲ့ရသမွ်နဲ႔ ေျပာရင္ေတာ့ က်မတို႔ ျဖတ္ခဲ့တာက ေက်းလက္ ေဒသ ပါ။ အဲဒီမွာ ေနသူေတြက စိုက္ပ်ိဳးေရး ေမြးျမဴေရးေတြ လုပ္ၾကမယ္။ ဒါမွမဟုတ္.. ပိုင္ရွင္ေတြက ျမိဳ႕ျပမွာ ေနျပီး အပန္းေျဖဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတဲ့အေနနဲ႔ ဒီ ေျမေတြ အိမ္ၾကီးေတြကို ၀ယ္ထားၾကျပီး အိမ္ေစာင့္ေတြက စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါ တယ္။ တခ်ိဳ႕အိမ္ေတြက သူတို႔ ေျမေတြ က်ယ္လြန္းေတာ့ အိမ္ေရွ႕မွာ ကန္ၾကီးေတြ တူးထားတယ္။ ကန္ထဲမွာ ၀မ္းဘဲေတြ.. ငန္းေတြက ေရကူးလို႔။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ေတာ့ သိုးအုပ္ေတြ နဲ႔ သိုးထိန္းေခြးေတြ ေျပးလႊား။ တကယ့္ ေက်းလက္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အဲဒီေနရာက ျမိဳ႔ေတာ္ ၀ါရွင္တန္ဒီစီနဲ႔ ဆိုရင္ အလြန္ဆံုး ၂နာရီေက်ာ္ ၃ နာရီေလာက္ပဲ ကားေမာင္းရင္ ေရာက္တဲ့ ေနရာ။ ျပီးေတာ့ ေစ်းခ်ိဳခ်ိဳနဲ႔လည္း ေျမက်ယ္က်ယ္ အိမ္ၾကီးၾကီးေတြ ရႏိုင္တဲ့ ေနရာ။

ညဆို အဲဒီ အိမ္ၾကီးေတြထဲ ေအးေအးေဆးေဆး ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ေနႏိုင္ပါေသး။
သားသမီးေတြ မရွိေတာ့တဲ့ ပင္စင္စားအဖိုးၾကီး အဖြားၾကီး ႏွစ္ေယာက္တည္းဆိုလည္း တူတူ ရုပ္ျမင္သံၾကားၾကည့္ရင္း ၀ိုင္တခြက္ စီ ေသာက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ျခံထြက္ ႏြားႏို႔ေလး ေသာက္၊ လွ်ပ္စစ္မီး အျမဲရတဲ့ႏိုင္ငံမို႔ ႏြားႏို႔ ပူပူေလးကို မပင္မပန္းေသာက္ႏိုင္လိမ့္မယ္။ သားသမီးေတြ ကိုယ့္ဆီ လာမေနလည္း မပူေတာ့ပါဘူး ေလ.. အရြယ္ေရာက္ သားသမီးေတြက သူတို႔ဘ၀ သူတို႔ ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္မယ့္ ႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတာမို႔ မိဘေတြမွာ ပူဖို႔ တာ၀န္မရွိ။ မိဘ မို႔ သူတို႔ေလးေတြကို လြမ္းတာ ေတာ့ ရွိမွာေပါ့။

ဒါေပမဲ့ ဒါကလည္း ဓမၼတာမို႔ အဆန္းတၾကယ္ ခံစားရမယ့္ကိစၥမဟုတ္။ သားသမီးေတြ လက္လြတ္သြားတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးက်ရင္ေနဖို႔ တကယ္ေရြးသင့္တဲ့ ေနရာလို႔ က်မ ခံစားေနမိတယ္။ ဘယ္ေလာက္ စိတ္ေအးခ်မ္းေျမ့ ရွိလိုက္မလဲ..။

 +++++

ဆက္ေျပာရင္ က်မ ဘယ္ေလာက္ တကိုယ္ေကာင္းဆန္တယ္ဆိုတာ ေပၚလာေတာ့မယ္။ က်မက ကိုယ့္ဇာတိေျမရဲ႕ အေ၀းၾကီး တိုင္းတပါးႏိုင္ငံမွာ ေပ်ာ္ေနႏိုင္.. စိတ္ေအးခ်မ္း ႏိုင္တဲ့ တကိုယ္ေကာင္း ဆန္သူေပါ့..။ ဟုတ္တယ္မို႔လား။ ဒါေပမဲ့ မတတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဟုတ္ပါတယ္.. က်မ တကယ္ပဲ ခု က်မ ေနရတဲ့ဘ၀မွာ ေပ်ာ္ပါတယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာပါတယ္။ တခ်ိန္မွာေတာ့ အဲလို စိုက္ခင္းေျမ အက်ယ္ၾကီး ပါတဲ့ ေနရာေဒသ မ်ိဳးေလးမွာ က်မ ခင္ပြန္း အင္မတန္၀ါသနာပါတဲ့ စိုက္ပ်ိဳး ေမြးျမဴေရး အလုပ္ကို လုပ္ရင္း .. က်မက စာေတြေရး စာေတြဖတ္နဲ႔ ဘ၀မွာ ေဇာက္ခ် ေနသြားနိုင္ခ်င္တယ္လို႔လည္း စိတ္ကူးေနေသး တာပါ။

John Denver ကေတာ့ ဆိုတယ္..
♩ ♪ ♫ ♬
Country roads, take me home
To the place I belong West Virginia,
mountain momma
Take me home, country roads…  ♩ ♪ ♫ ♬

က်မအတြက္လည္း ေလာေလာဆည္မွာေတာ့ ခဏေလးသြားခဲ့ရတဲ့ West Virginia ခရီးတိုေလးက အိမ္ဆီေရာက္ေအာင္ ျပန္ေခၚသြားသလိုပါပဲ။

ဟုတ္ပါတယ္.. အဲဒီလမ္းေတြက က်မကို အိမ္ဆီ ေရာက္ေအာင္ ေခၚသြားခဲ့ၾကတယ္..။
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်မအတြက္
အိမ္ဆိုတာက..
ေရာင့္ရဲ တင္းတိမ္မႈေတြနဲ႔
စိတ္ခ်မ္းသာ ကိုယ္က်န္းမာ..
လြတ္လပ္ေပါ့ပါး…
ေနခြင့္ရတဲ့ ေနရာတခုသာ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။

♩ ♪ ♫ ♬ 
I hear her voice in the mornin' hour she calls me
The radio reminds me of my home far away
And drivin' down the road
I get a feelin' That I should have been home yesterday, yesterday
Country roads,
take me home To the place
I belong West Virginia,
mountain momma Take me home,
country roads ♩ ♪ ♫ ♬

 ++++++

 ေမလ ၁ ရက္၊ ၂၀၁၂။

အေမရိကန္ေက်ာင္းေတြဆီက ဘက္စံုဖြံ႔ျဖိဳးေရး

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကေတာ့ ပညာတတ္သူ သည္ ေလာကရွိ အရာရာ ကို အခြင့္အလမ္းအလိုက္ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္ႏိုင္စြမ္းေသာ ဥာဏ္အားကို လည္းေကာင္း၊ မိမိ ဥာဏ္ အျမင္ အရ စိတ္ေန စိတ္ထား စိတ္ဓါတ္ (Emotion of the Education) တို႔ကိုလည္းေကာင္း ျပဳျပင္ ျပဳစု စီမံထားခဲ့သူ သာလွ်င္ ျဖစ္သည္ လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ပညာေရး စနစ္ထဲမွာ EI (Emotional Intelligence) က အေရးပါ လွတာကို ေထာက္ျပခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ ကေလးေတြမွာ.. စာသင္သားေတြမွာ အဲဒီ တီထြင္ၾကံဆဉာဏ္ ဖြံ႔ျဖိဳးေအာင္ ဘယ္လို ပ်ိဳးေထာင္ ပါသလဲ…။ အဲဒီအခ်က္ကို က်မ အေမရိကန္နိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံပညာေရးစနစ္ထဲမွာ ေလ့လာ ရွာေဖြ ၾကည့္ ပါတယ္။ သေျပညိဳ ျမန္မာစာေက်ာင္းေလးဟာ တပတ္မွာ ၂နာရီေက်ာ္ေက်ာ္သာ စာသင္ ခြင့္ ရတဲ့ သင္တန္းေလး ျဖစ္ေပမဲ့ က်မတို႔ကေလးေတြကို သူတို႔ ေက်ာင္းပညာေရးမွာ အေလ့အက်င့္ ရျပီးသား စနစ္ေတြနဲ႔ မကင္းကြာေအာင္၊ ျပီးေတာ့ က်မတို႔ သိေစခ်င္တဲ့ ျမန္မာမႈ ျမန္မာ့စာ အရာမွာ လည္း တိုးတက္ ဖြံ႔ျဖိဳးရေလေအာင္ အားထုတ္တဲ့ သေဘာပဲျဖစ္ပါတယ္။

 ဒါျဖင့္ က်မေတြ႔ရတဲ့ အေမရိကန္ ေက်ာင္းေတြက အေျခခံပညာေရးထဲမွာ ကေလးေတြအတြက္ ဘယ္လို အရည္အေသြးေတြ ဖြံ႔ျဖိဳးေစပါသလဲ.. ၾကည့္ရေအာင္ပါ။ အေမရိကန္ ပညာေရး စိတ္ပညာရွင္ Howard Gardner ( Prince of Asturias Award 2011 in Social Sciences ) က ကေလးေတြဆီမွာ ရွိဖို႔ လိုအပ္တဲ့ စြမ္းရည္ ၉ မ်ဳိး ကို အဆိုျပဳခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ယုတၱိေဗဒ- သခ်ၤာစြမ္းရည္ (Logical Mathematical)၊ ဘာသာစကားစြမ္းရည္ (Linguistics)၊ ေတးဂီတစြမ္းရည္ (Musical)၊ လက္မႈအႏုပညာ စြမ္းရည္(Spatial)၊ ကာယလႈပ္ရွားမႈ စြမ္းရည္ (Bodily- Kinesthetic)၊ လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ (Interpersonal)၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဆင္ျခင္ႏိုင္မႈစြမ္းရည္ (Intrapersonal)၊ သဘာ၀တရားကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးမႈ စြမ္းရည္ (Naturalist) နဲ႔ ေတြးေတာဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္းရည္ (Existentialist) ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံၾကီးအမ်ားစုမွာေတာ့ အဲဒီ စြမ္းရည္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ကို အေျခခံျပီး ေက်ာင္းပညာေရး ထဲမွာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္လူမ်ဳိး နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္တဲ့ သင္ရိုးေတြ၊ သင္ၾကားနည္းပံုစံေတြ၊ စီစဥ္ ထည့္သြင္းထား တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ေျပာရရင္ေတာ့ ဒါဟာ ဘက္စံုပညာေရးဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ေက်ာင္းေတြ ဟာ ဒီ စြမ္းရည္ ေတြကို အေျခခံထားျပီး သင္ရိုးေတြ သင္ၾကားနည္းစနစ္ ေတြ ျပဳစုထား တယ္ လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ မူလတန္းမွာကိုပဲ သခ်ၤာဘာသာရပ္ကို သင္တဲ့အခါ ျမန္မာျပည္က အေပါင္း အႏႈတ္အေျမွာက္အစားအျပင္ ဂ်ီၾသေမၾတီဆန္ဆန္ ေတြးျပီး တြက္ယူေျဖရွင္း ရတဲ့ အေမးပုစၦာေတြ ပါပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ပံုေတြ ဆြဲျပီး တြက္ခ်က္စဥ္းစားရတာေတြ မ်ားတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ (Logical Mathematical) လို႔ ဆိုႏိုင္မယ္ထင္ပါတယ္။

ေနာက္တခု ဘာသာစကား စြမ္းရည္ (Linguistics) မွာေတာ့ မူလတန္းအဆင့္ Grade 4 အထိဟာ ဘာသာစကားအပို သင္ယူစရာမလိုေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕ မိခင္ဘာသာစကား အဂၤလိပ္စာကိုပဲ Grammar နဲ႔ Reading , Writing ကို Comprehension Question Types နဲ႔ အိမ္စာေလ့က်င့္ခန္းေတြ ေန႔စဥ္လုပ္ခိုင္းျပီး ယဥ္ပါးေအာင္ ေလ့က်င့္ ေပးပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ပံုဆြဲျပီး ကိုယ့္ဘာသာ တီထြင္တဲ့ ဇာတ္လမ္းတိုေတြ Comic ေတြ လုပ္ခိုင္းတာမို႔ ဘာသာစကားတိုးရံုသာမက၊ တီထြင္စြမ္း Creativity နဲ႔ ေတြးေတာ ဆင္ျခင္ႏိုင္ စြမ္းရည္ (Existentialist) ကိုပါ တက္လာေစတာပါ။

ေတးဂီတစြမ္းရည္ (Musical)အတြက္ကေတာ့ ကေလးတိုင္းဟာ Grade 4 ကို ေရာက္ျပီဆိုရင္ တူရိယာ တခု ေရြးခ်ယ္ျပီး တီးမႈတ္ရပါတယ္။ ပုေလြ၊ တေယာ၊ စႏၵယား၊ အစရွိသျဖင့္ ကိုယ္ ႏွစ္သက္ရာ ေရြးျပီး သင္ယူရပါတယ္။ အဲဒီမွာ ထူးခၽြန္ျပီဆိုရင္ေတာ့ ေက်ာင္းေဖ်ာ္ေျဖပြဲ Concert ေတြမွာ ပြဲတိုင္းေက်ာ္ျဖစ္ျပီေပါ့။

လက္မႈအႏုပညာ စြမ္းရည္(Spatial) ပိုင္းကို ေျပာရင္ေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတာက စာသင္ခန္းထဲက လက္မႈအႏုပညာသင္ၾကားပံုပါပဲ။ သူ႔အတန္း သူ႔အရြယ္အလိုက္၊ အရုပ္လုပ္ဖို႔ သီးသန္႔ထုတ္လုပ္တဲ့ ရႊံ႕ေစး(Clay) ေရာင္စံုသံုးတဲ့ Grade 1, 2, 3 ကေနစလို႔ ပလာစတာ သံုးတဲ့ အရြယ္အတန္း Grade 4,5 ေတြအထိ ပန္းပုရုပ္ေတြ အုတ္ခြက္ရုပ္ေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကိုယ့္အနား၀န္းက်င္က လႊင့္ပစ္ရေတာ့မယ့္ သတင္းစာ စကၠဴေတြ၊ ျပကၡဒိန္အေဟာင္းေတြကို ကိုက္ျဖတ္ညွပ္ကပ္ျပီး ပန္းခ်ီဒီဇိုင္းဖန္တီးတာေတြလည္း လုပ္ၾကပါတယ္။ သံုးတဲ့ပစၥည္းေတြက စိတ္၀င္စားစရာပါ တခါသံုး ထမင္းစားပန္းကန္ျပားေတြ ပလပ္စတစ္ခြက္အေဟာင္း၊ ေဖ်ာ္ရည္စုပ္ ေသာက္တဲ့ ပိုက္ေတြကိုသံုးျပီးေတာ့လည္း အရုပ္ေတြ ဖန္တီးၾကတာပါ။ ေပ်ာ္စရာေကာင္းလွတဲ့ လက္မႈသင္ခန္းစာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ကာယလႈပ္ရွားမႈ စြမ္းရည္ (Bodily- Kinesthetic) အတြက္ကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း အေမရိကန္ Football ၊ Basketball၊ ေရကူး၊ ကရာေတး၊ စသျဖင့္ ကိုယ္ၾကိဳက္ရာ ေရြးခ်ယ္ကစားဖို႔ပါပဲ။ ကေလးေတြဟာ ကစားနည္း တခုခုကိုေတာ့ တတ္ေျမာက္ရသလို ေက်ာင္းျပင္ပမွာလည္း အျမဲတေစ အေလ့အက်င့္ ရွိေနရပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ အျပည့္အ၀ တာ၀န္ခံယူရတာက မိဘေတြပါပဲ။

လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ (Interpersonal) ကေတာ့ ေက်ာင္းခန္းတြင္း ကေလးရဲ႕ အသင္းအဖြဲ႔နဲ႔ လႈပ္ရွားတဲ့ Team Work ေတြမွာ ကေလးက အဆင္ေျပလိုက္ေလ်ာ ညီေထြ ရွိသလား၊ အဖြဲ႔၀င္ ေကာင္း Team Player တေယာက္ ျဖစ္ရဲ႕လားဆိုတာေတြကို ဆရာ ဆရာမေတြက အျမဲ ေစာင့္ၾကည့္ အကဲျဖတ္ေနရပါတယ္။ တခုခု ခ်ိဳ႕ယြင္းတယ္လို႔ ယူဆတာနဲ႔ မိဘေတြဆီ ခ်က္ခ်င္း အေၾကာင္းၾကား ပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာ အဓိက ထားတာကေတာ့ ကေလးအခ်င္းခ်င္း အႏိုင္က်င့္ (Bully) သလား ဆိုတာ ပါပဲ။

ဆရာ ဆရာမေတြက မိဘေတြဆီကို အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔တိုင္းမွာ ကေလးရဲ႕ တပတ္စာ ေက်ာင္းတြင္း လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ အေျခေနေတြကို Report ေပးပါတယ္။ အဲဒီအခါ ကေလးက စကားမ်ားတာ၊ စာသင္တာကို အာရံုမစိုက္တာ၊ ပိုျပီး လိမ္မာေနတာ၊ အားလံုးကို မွတ္ခ်က္ေရးေပးတာမို႔ မိဘကပါ သားသမီးရဲ႕ စာသင္ခန္းအတြင္း လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ ကို မ်က္ျခည္မျပတ္ေတာ့ပါဘူး။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဆင္ျခင္ႏိုင္မႈစြမ္းရည္ (Intrapersonal) ကလည္း အဲဒီကေန ဆင့္ပြားလာတာပါပဲ။ ကိုယ့္အေပၚ ဆရာဆရာမနဲ႔ အတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္းေတြ.. မိဘေမာင္ႏွမေတြရဲ႕ အျပန္အလွန္ တုံ႔ျပန္မႈ အရပဲ ကေလးဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္း တက္လာ မဟုတ္ပါလား။

သဘာ၀တရား ကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးမႈ စြမ္းရည္ (Naturalist) ကိုေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ သင္ရိုးထဲမွာ ပါတဲ့ Social Science သင္ခန္းစာေတြနဲ႔ အနည္းဆံုး တႏွစ္ ၂ၾကိမ္ ခရီးတို Field Trip ေတြ ထြက္ရာကေန အမ်ားၾကီး ရႏိုင္ၾကပါတယ္။ ပန္းပင္ ပန္းပြင့္ သစ္ပင္ သစ္ေတာေတြအေၾကာင္း၊ လိပ္ျပာပိုးဖလံေတြအေၾကာင္း၊ အိမ္ေမြးတိရစၦာန္ေလးေတြအေၾကာင္း သင္ၾကားရင္း ပံုေတြဆြဲ၊ ဇာတ္လမ္းေတြ ေရးၾကရင္း ကေလးေတြကို သဘာ၀တရားကို ေကာင္းေကာင္းသိျပီး ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတတ္လာပါတယ္။ ျပီးေတာ့ တကယ္ကို လက္ေတြ႔က်က်.. သူတို႔ကေလးေတြကိုယ္တိုင္ တႏွစ္မွာ အနည္းဆံုး ပန္းပင္ေလးတပင္ ရွင္ေအာင္ စိုက္ၾကရပါေသးတယ္။

ဒီစြမ္းရည္ေတြက ပညာေရးထဲမွာ ဘာလို႔ အေရးပါရတာပါလဲ..။ ျပီးေတာ့ ကေလးေတြအတြက္ ဘာေၾကာင့္ ဒီစြမ္းရည္ေတြ မျဖစ္မေနလိုအပ္ရတာပါလဲ…။ က်မ ဖတ္ဖူးခဲ့တဲ့ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈျဖစ္စဥ္ (Progressivism) အရ ဆိုရင္ေတာ့ Education should be life itself, not a preparation for living လို႔ ဆိုထားတာမို႔ “ပညာေရးဟာ ဘ၀မွာ အသက္ရွင္သန္ ေနထိုင္ဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္ရံု သာမဟုတ္ဘဲ ပညာေရးကို ေလ့လာ လိုက္စားေနျခင္း ကပဲ ဘ၀တစ္ခု” လို ျဖစ္ေန သင့္တာပါ။ ဒီေတာ့ ကေလးေတြအတြက္ ပညာေရးစနစ္ထဲကေနပဲ ကိုယ္ရည္ ကိုယ္ေသြးနဲ႔ အတူ လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ကိုပါ တျပိဳင္တည္း ဖြံ႔ျဖိဳးေစရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

 Progressivism အယူအဆကို အေမရိကန္ ပညာေရးပါရဂူေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ John Dewey ၊ William Kilpatrick နဲ႔ John Child တို႔က ေျပာခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔က ကေလးေတြအတြက္ ပညာေရးဟာ ကေလးေတြ စိတ္၀င္စားတဲ့ သင္ခန္းစာေတြ ျဖစ္သင့္ျပီး စာသင္ခန္း ထဲမွာလည္း ဆရာဟာ ဦးေဆာင္ လမ္းၫႊန္သူ မျဖစ္ရဘဲ အၾကံေပးသူသာ ျဖစ္သင့္တယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္။ ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းဆိုတာဟာလည္း ကေလးေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ကို ထုတ္ေဖၚရာမွာ အစုအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ျပီးေတာ့သာ ေဖၚထုတ္ေစ သင့္ျပီး ကေလးတစ္ေယာက္ နဲ႔ တစ္ေယာက္ ယွဥ္ျပိဳင္ဖို႔ အတြက္ မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ပဲ တႏွစ္တာလံုး ကေလးရဲ႕ ၾကိဳးပမ္းခဲ့သမွ်ကို ႏွစ္ကုန္မွာ စာေမးပြဲတခုေျဖခိုင္းျပီး အေအာင္ အက် နဲ႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာဟာ မမွန္ကန္ဘူးလို႔ အေျဖထုတ္္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ မွားယြင္းတဲ့ စာေမးပြဲစနစ္အေၾကာင္း ေရွ႕တပတ္မွာ ဆက္ေျပာျပပါဦးမယ္။

 ေမျငိမ္း ၂၅၊ ဧျပီလ ၂၀၁၂။
 Venus News Journal ပါ ေဆာင္းပါး - ၇

အေမရိကန္ေရာက္ သၾကၤန္ပြဲ နဲ႔ သေျပညိဳ

ဒီႏွစ္ သၾကၤန္ဟာ သေျပညိဳ ေက်ာင္းအေနနဲ႔ ပထမဆံုးၾကံဳရတဲ့ သၾကၤန္ပါ။ ေျပာခ်င္တာက စာသင္ခန္းထဲမွာ ကေလးေတြကို သၾကၤန္ဆိုတာ ဘယ္လို ပြဲေတာ္လဲ.. ဘာအထိမ္းအမွတ္နဲ႔ လုပ္တဲ့ ပြဲလဲ.. ဘယ္လို ဆင္ႏႊဲၾကတဲ့ ပြဲလဲ.. ဘယ္လို ဆင္ႏႊဲသင့္ တဲ့ ပြဲလဲဆိုတဲ့ ဗမာမႈေတြကို သင္ခြင့္ရဖို႔ ပထမဆံုးအၾကိမ္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာျပခ်င္တာပါ။ သေျပညိဳ ေက်ာင္းစဖြင့္တာက မႏွစ္က ဇြန္လ.. အေမရိကန္ျပည္ရဲ႕ ေႏြရာသီ ေက်ာင္း ရက္ရွည္ ပိတ္ရက္ထဲမွာမို႔ ဗမာျပည္က သၾကၤန္ခ်ိန္နဲ႔ု မၾကံဳလိုက္ရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ ၾကံဳၾကိဳက္မွပဲ သၾကၤန္နဲ႔ ပတ္သက္သမွ်ကို စာသင္ခန္းမွာ ေျပာျပရပါေတာ့မယ္။

သၾကၤန္ဆိုတာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ေႏြကာလ ပူပူ ေလာေလာ ရာသီ မွာ ေအးျမေစလိုစိ္တ္နဲ႔ ေရေလာင္းၾကတဲ့အေၾကာင္း၊ ေအာင္အတိတ္ ေအာင္နိမိတ္ ေဆာင္ျပီး ေအးခ်မ္းေမႊး ပ်ံ႕ေစ လိုတဲ့ ေစတနာ ပါ ပါလာတဲ့အခါ၊ သေျပခက္နဲ႔ နံံ႔သာရည္ကို ပက္ျဖန္းၾကတဲ့ အေၾကာင္း၊ ေနာက္ဆက္ တြဲမွာ ျမန္မာ ႏွစ္ေဟာင္း ကုန္ျပီး ႏွစ္သစ္ေျပာင္းခ်ိန္မို႔ မေကာင္းတဲ့ စိတ္.. မေကာင္းတဲ့ အေဟာင္း၊ မေကာင္းတဲ့ အညစ္အေၾကးေတြကို ေဆးေၾကာတယ္လို႔လည္း မွတ္ယူေၾကာင္း ေတြ ေလာက္ ေျပာျပရင္ သူတို႔ နားလည္ပါျပီ။ ျပီးရင္ေတာ့ အင္တာနက္ ထဲက သၾကၤန္ပံုေတြ ရွာျပီး Projector နဲ႔ ျပမယ္။ ဟိုး ပုဂံေခတ္တုန္းက သၾကၤန္ကို နံရံေဆးေရးနဲ႔ သရုပ္ေဖာ္ ထားတဲ့ ပံုေတြ ျပႏိုင္တယ္။ အဲဒီကမွ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေခတ္အလိုက္ ေရြ႕ေလ်ာ ေျပာင္းလဲ လာတာေတြကို ျပမယ္။ အားလံုးေျပာျပအျပီး သူတို႔ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပန္ေမး လာၾကမယ့္ ေမးခြန္းေတြ ကို ေျဖျပီး ေျပာျပျပီးရင္ေတာ့ သၾကၤန္ပြဲမွာ ဓေလ့ ထံုးစံေတြ.. ဝတ္စားဆင္ယင္မႈေတြ ဘယ္လို ရွိသင့္တယ္ထင္သလဲဆိုတာကို က်မ သူတို႔ေလး ေတြ ကို ျပန္ေမးမယ္လို႔ စိတ္ကူးထားပါတယ္။

အဲဒီလို သၾကၤန္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ပို႔ခ်ခ်ိန္ လံုေလာက္ျပီဆိုရင္ေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း ဒီ အေၾကာင္းအရာအေပၚ သူတို႔ ဘယ္ေလာက္ နားလည္ၾကသလဲ ဆိုတာကို ျပန္ အကဲျဖတ္ ရပါမယ္။ တကယ္လို႔ စာေကာင္းေကာင္း ေရးႏိုင္တဲ့ အရြယ္ ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ကို မွတ္စု ျပန္ေရးခိုင္းရံုပါပဲ။ ခုကေတာ့ စာေကာင္းေကာင္း မေရးႏိုင္ေသးတာမို႔ သရုပ္ေဖာ္ပံု ဆြဲခိုင္းရမွာပါ။ သၾကၤန္ကို သူတို႔ ဘယ္လို နားလည္လဲ.. ဘယ္ေလာက္ နားလည္လဲ.. ဘယ္လို ခံစားသလဲဆိုတာ.. သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ သရုပ္ေဖာ္တဲ့ ပန္းခ်ီပံုေတြ မွာ ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။

တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ ဒါဟာ ကေလးေတြရဲ႕ သိမႈဆိုင္ရာစြမ္းရည္ IQ ((Intelligent Quotient) ကိုသာမက ခံစားနားလည္ႏိုင္္မႈစြမ္းရည္ EI (Emotional Intelligence) ကိုပါ ျမင့္တက္ လာေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးရာ လည္း ေရာက္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ဒါဟာ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြထဲက မဟုတ္ဘဲ၊ စာသင္သားေတြကို ေျပာျပ သင္ျပဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို သင္ခန္းစာေတြကို ပံုမွန္ေက်ာင္းပညာေရး Formal Education ထဲမွာ ထည့္သံုး ေျပာျပရမွာက ဆရာ ဆရာမ ေတြရဲ႕ တာ၀န္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

+++++

 ကမၻာေပၚမွာေတာ့ ၁၉၂၀ ေလာက္ကတည္းက ကေလးေတြအတြက္ IQ ထက္ပိုျပီး EI ကို ပို လိုအပ္တယ္ လို႔ ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၂၀မွာ စိတ္ပညာရွင္ Edward L. Thorndike (1879-1949) က ကေလးေတြ အတြက္ ပညာေရးထဲမွာ လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ (Social Intelligence) ကိုပါ ထည့္သြင္းသင့္တယ္ဆိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕ အယူအဆကို တင္ျပ ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အယူအဆရဲ႕ ေနာက္မွာမွ ကေလးေတြ အတြက္ လူမႈ ဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ နဲ႔ ခံစား ဆင္ျခင္ႏိုင္မႈ စြမ္းရည္ (Inter and Intra Intelligence) က အေရးပါေၾကာင္းကို ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္တဲ့ Abraham Maslow က ၁၉၅၄ မွာ ၊ Carl Rogers က ၁၉၆၉မွာ၊ Howard Gardner က ၁၉၈၃ မွာ … သုေတသန လုပ္ျပီး တင္ျပ လာခဲ့ၾက ပါတယ္။ အဲဒီ ေတြ႔ရွိခ်က္ အယူအဆေပၚမွာ မူတည္ျပီး ပညာရွင္ေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိး ေဆြးေႏြး အေျဖရွာ ခဲ့ၾကပါတယ္။

 ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲဒီ အယူအဆေတြအရ EI က IQ ထက္ပိုျပီး ဘ၀ကို ေအာင္ေအာင္ ျမင္ျမင္ ျဖတ္သန္း ႏိုင္စြမ္း ရွိတယ္လို႔ လက္ခံလာၾကပါတယ္။ အဲဒီ ေနာက္မွာ ေတာ့ EI အရ စိတ္ခံစားခ်က္က စဥ္းစား ေတြးေခၚျခင္းကို ပို ထက္ျမက ေစျပီး ခံစားခ်က္ ေတြကို အသိဥာဏ္ နဲ႔ ယွဥ္ျပီး ေ၀ဖန္ ပိုင္းျခား စဥ္းစားႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ ယူဆခ်က္ကို ကေလးေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ စြမ္းရည္အျဖစ္ ေထာက္ျပလာၾကပါ တယ္။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကလည္း “ပညာတတ္သူသည္ ေလာကရွိ အရာရာ ကို အခြင့္အလမ္းအလိုက္ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္ ႏိုင္စြမ္းေသာ ဥာဏ္အားကိုလည္းေကာင္း၊ မိမိ ဥာဏ္အျမင္ အရ စိတ္ေန စိတ္ထား စိတ္ဓါတ္ (Emotion of the Education) တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ျပဳျပင္ ျပဳစု စီမံထားခဲ့ သူသာလွ်င္ ျဖစ္သည္” လို႔ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါဟာ ပညာေရးစနစ္ထဲမွာ EI (Emotional Intelligence) က အေရးပါ လွတာကို ေထာက္ျပခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ စကားစပ္လို႔ ဥပမာေလးတခု ေျပာျပပါရေစ။ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာတုန္းက က်မသားၾကီးက ကမာရြတ္ ပညာေရး တကၠသိုလ္ ေလ့က်င့္ေရးေက်ာင္း (TTC) မွာ ေက်ာင္း တက္ပါတယ္။ သားၾကီး ၈တန္းေက်ာင္းသားအရြယ္မွာ ျမန္မာစာသင္ရိုးထဲက ကဗ်ာတပုဒ္ကို လပတ္စစ္ စာေမးပြဲမွာ ဆရာမေပးထားတဲ့ မွတ္စု အတိုင္း ၏-သည္-မလြဲ မေျဖဘဲ သူနားလည္သလို ေျဖတာမွာ ဆရာမက ၁၀မွတ္ေပးဖို႔ သတ္မွတ္ထား တာမွာ ၂ မွတ္ပဲ ေပးခဲ့ပါတယ္။ သားရဲ႕ အေျဖစာရြက္ အိမ္ကို ပါလာလို႔ က်မ ျပန္စစ္ ၾကည့္ေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြအားလံုး အမွန္ပဲ ျဖစ္ျပီး စာလံုးေပါင္း သတ္ပံု တစ္လံုးစ ႏွစ္လံုးစေလာက္ပဲ မွားတာေတြ႔ပါတယ္။ က်မကိုယ္တိုင္လည္း ျမန္မာစာ ဆရာမ မို႔ ဒီလို အေျဖမ်ိဳးကို အမွတ္ေပးစည္းမ်ဥ္းအရ အနည္းဆံုး ၆မွတ္ ေပးဖို႔ ေဘာင္၀င္တာကို ေတြ႔ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ သားရဲ႕ ျမန္မာစာဆရာမကို အက်ိဳးအေၾကာင္း ေမးၾကည့္ခ်င္တာနဲ႔ က်မ သားရဲ႕ အဲဒီ ျမန္မာစာ ဆရာမကို လိုက္ေတြ႔ေတာ့ သူေပးတဲ့ မွတ္စုအတိုင္း မဟုတ္လို႔လို႔ က်မကို အေျဖေပးပါတယ္။

ဒါဟာ ကေလးရဲ႕ EI အရ ေျဖဆိုတာကို အသိအမွတ္ မျပဳတဲ့ ျပႆနာပါပဲ။ ျပီးေတာ့ အဲဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ႕ ေက်ာင္းေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ေတြ႔ေနရတဲ့ ျပႆနာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ ကေလးေတြဟာ ပံုစံသြင္းထား တဲ့ အေနအထားမ်ိဳးနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္စိတ္ကူးဉာဏ္ေတြကို ရိုက္ခ်ိဳး ခံရျပီး အရြယ္ ေရာက္ လာၾကရတာမို႔ ဒါဟာ လက္ေတြ႔ဘ၀ကိုပါ ရိုက္ခတ္ လာေတာ့ တာပါပဲ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အနာဂတ္ဘဝ တိုးတက္ ဖြံ႔ျဖိဳးဖို႔ ဆိုရင္ ကေလးေတြ အေနနဲ႔ လက္ေတြ႔ ပစၥဳပၸန္ ဘ၀ထဲမွာလည္း အရာရာကို ကိုယ့္ စိတ္ကူး စိတ္သန္းနဲ႔ ကိုယ္ ေတြးေတာၾကံဆ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ျပီး ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ရင္ဆိုင္ ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ဖို႔ လို တာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ EI ကို အသံုးခ်ခြင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

 +++++++

ဆက္စပ္ျပီးေတာ့ ျပန္ေကာက္ေျပာရရင္ ခု အေမရိကမွာေတာ့ ကေလးေတြဟာ သၾကၤန္ ဆိုရင္ တိုင္းတပါးႏိုင္ငံမွာမို႔ သၾကၤန္က်စရာေနရာက ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း၀င္းပဲ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ရဲ႕ ျမန္မာမ်ားတဲ့ ျမိဳ႕ေတြမွာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း အနည္းဆံုး တေက်ာင္း ေတာ့ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း မွာ သၾကၤန္အထိမ္းအမွတ္ပြဲေတြ လုပ္တဲ့အခါ ျမန္မာႏြယ္ဖြား အမ်ားစုက ျမန္မာ့ရိုးရာ ၀တ္စံုေတြ ၀တ္ၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ မ႑ပ္ေတြထိုး၊ စတုဒီသာ ေကၽြး၊ ရန္ပံုေငြေစ်းေရာင္းပြဲေတြ လုပ္၊ သီခ်င္းေတြ ဆိုၾက၊ သၾကၤန္ကေတြ ကၾက။ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း၀င္းတ၀င္းလံုး ျမနႏၵာသံေတြ.. တူးပို႔သံ ေတြ ညံလို႔။ တခါတေလ ရာသီဥတုက ေကာင္းေကာင္းမေႏြးေသးရင္ သေျပခက္နဲ႔ ေရပက္တာပါ။ ကေလးေတြ ကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာလိုပဲ ေရျပြတ္ေတြနဲ႔ ဖလားေတြ နဲ႔ ေပါ့။ သက္ၾကီးပူေဇာ္ပြဲေတြလည္း လုပ္ပါတယ္။ သိပ္ကို ျမန္မာဆန္တဲ့ သၾကၤန္စစ္စစ္လို က်င္းပၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ…

 က်မစိတ္ထင္ေတာ့ ဒါဟာ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ပါပဲ။ ကိုယ့္ဇာတိေျမကို စြန္႔ခဲ့ရ ေပ မဲ့ ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈ ကိုယ့္ထံုးတမ္း အစဥ္အလာ၊ ကိုယ့္ရိုးရာဓေလ့၊ ကိုယ့္သရုပ္သကန္ကို ေမ့မသြားေအာင္ ထိန္းခ်င္တာ၊ ေဖာ္ထုတ္ခ်င္တာပဲလို႔ ျမင္ပါတယ္။ အဲဒီလို ထိန္းတာကပဲ က်မတို႔ရဲ႕ ကေလးေတြကို ကုိယ့္လူမ်ိဳး ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို သိေအာင္ ေျပာျပ သင္ျပရာေရာက္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္က သၾကၤန္ပြဲကေလးဟာလည္း က်မတို႔ သေျပညိဳ ျမန္မာစာ ေက်ာင္းေလး အတြက္ေတာ့ သင္ၾကားမႈ အေထာက္အကူျပဳ နယ္ပယ္ေလးတခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။ သၾကၤန္အခါသမယ ႏွစ္ေဟာင္းအကုန္ ႏွစ္သစ္အကူးမွာ ျမန္မာျပည္က မိဘျပည္သူေတြ ကေလးေတြ လူငယ္ေတြ အားလံုး စိတ္ခ်မ္းသာ ကိုယ္က်န္းမာ ရွိၾကပါေစလို႔ ဆႏၵျပဳပါ တယ္ရွင္။

 ၁၁ ဧျပီ ၂၀၁၂။

Venus News Journal ပါ ေဆာင္းပါး အမွတ္- ၆။

ဒီမိုကေရစီပညာေရး နဲ႔ သေျပညိဳ

အေမရိကန္ပညာေရးစနစ္က ေလ့က်င့္ေပးထားသလို ရွိတာေၾကာင့္ က်မရဲ႕ သေျပညိဳ ျမန္မာစာေက်ာင္း ပိုလြယ္လြယ္ ထိေရာက္ေအာင္ျမင္ရတာပါလို႔ ေရွ႔ေဆာင္းပါးေတြမွာ ေျပာခဲ့ေတာ့ တလက္စာတည္း ဆက္ေျပာစရာ ရွိလာတာက ယဥ္ေက်းမႈစံ တန္ဖိုးကိစၥ ပါ။

အတန္းထဲမွာ ဆရာကို ျပန္ေမးခြန္းထုတ္ခြင့္ - Questioning (က်မတို႔ ျမန္မာ့လူမႈ ၀န္းက်င္ရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္ နဲ႔ ဆို အတြန္႔တက္တယ္လို႔ ေျပာရမွာေပါ့)၊ ျငင္းဆန္ခြင့္- Argument (ဆင္ေျခေပးခြင့္) ေတြ ေပးထားတဲ့ တဘက္မွာ မသိမသာ တြဲပါလာတတ္ တာက အရိုအေသတန္သလို အမူအယာေတြ ျဖစ္ေနတတ္တာပါ။ အေမရိကန္ ရုပ္ရွင္ ေတြထဲ ျမင္ရတတ္ပါတယ္။ က်မ ထင္တာေတာ့ ဒါမ်ိဳးက အေမရိက မွာမွ မဟုတ္ဘဲ ဘယ္ေနရာမွာမဆို ရွိတတ္တာမ်ိဳးပါ။ အရြယ္ရဲ႕ ျပႆနာ၊ ပတ္၀န္းက်င္ ရဲ႕ ျပႆနာ၊ ျပီးေတာ့ မိဘေတြရဲ႕ ျပႆနာေတြက လႊမ္းမိုးတဲ့ ကေလးေတြ မွာသာ ျဖစ္ေလ့ရွိတာပါ။ ကေလးေတြထဲ တခ်ိဳ႕က I don’t care လို႔ တုံ႔ျပန္တာမ်ိဳးပါ။

ဒါေပမဲ့ တကယ့္ လက္ေတြ႔ မွာေတာ့ အတန္းထဲမွာ ဆရာဆရာမကို အဲလို တုံ႔ျပန္ရင္ သူ႔အျပစ္ အၾကီးအေသး အလိုက္ အနည္းဆံုး တနာရီကေန ၂နာရီ ေလာက္ထိ အတန္းေဖာ္ေတြ ထဲကေန ခြဲထြက္ျပီး တေယာက္တည္း ထိုင္ေနရပါတယ္။ ဒီလို အျပစ္ေပးတာကို Time Out ေပးတယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲလို အျပစ္ေပးခံရမွာကို ကေလးအမ်ားစုက ရွက္ၾက ေၾကာက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ အဲေလာက္ျပစ္ဒဏ္က လံုေလာက္ပါတယ္။ အိမ္မွာလည္း သားသမီးေတြ ဆိုးရင္ မိဘက အျပင္းအထန္အျပစ္ေပးတာတခုက Time out ေပးတာ ပါပဲ။ အဲဒီျပစ္ဒဏ္ကို ကေလး အမ်ားစုက ေၾကာက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ က်မရဲ႕ သေျပညိဳ မွာလည္း ဒီနည္းကိုေတာ့ သံုးႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္းမွာ Time out သံုးရတဲ့ အဆင့္ မေရာက္ပါဘူး။ “Time out ထိမယ္ေနာ္” ဆိုရင္ကို ရပါျပီ။ တခု ရွိတာက အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ျပ႒ာန္းထားတဲ့ လူေနမႈစနစ္ကိုက ကေလးေတြကို အေၾကာက္တရားကင္းေအာင္၊ ရဲရင့္ေအာင္၊ သတၱိရွိေအာင္၊ အရာရာ ကို ရင္ဆိုင္ တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးတာမို႔ ကေလးေတြက ရဲရဲတင္းတင္းႏိုင္တာ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ ရွိေနတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးက က်မတို႔ ျမန္မာ မိဘေတြ အတြက္ေတာ့ လက္ခံ နားလည္ႏိုင္ေအာင္ ေတာ္ေတာ္ကို က်င့္ယူရတဲ့ကိစၥပါ။

အထူးသျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာ ေက်ာင္းဆရာမ အေနနဲ႔ က်င့္သားရခဲ့တဲ့ က်မအတြက္၊ ျပီးေတာ့ က်မကို ကူသင္ေပးၾကတဲ့အထဲ ျမန္မာျပည္က ထြက္လာတာ မၾကာေသးတဲ့ ဆရာမေလးေတြအတြက္ေတာ့ အေမရိကန္ပညာေရးထဲက ျမန္မာကေလးေတြရဲ႕ စာသင္ခ်ိန္နဲ႔ စာသင္ခန္းကို ရင္ဆိုင္ရာမွာ ေတာ္ေတာ္ က်င့္သားရေအာင္ ၾကိဳးစားရ ပါတယ္။ ကေလးေတြက သူတို႔ဘာသာ ခ်ဲ႕ထြင္သင္ယူၾကပါတယ္၊ (က်မတို႔ ျမန္မာေတြ အသံုးအႏႈန္း အတိုင္း ေျပာမယ္ဆိုရင္ အေမး အျမန္း ထူတယ္၊ ေစာဒကတက္တယ္၊ အတိမ္းအေစာင္း မခံဘူး။ အတြန္႔ တက္မယ္၊ စပ္စုမယ္၊ ျပီးေတာ့ သူတို႔ဘာသာ တီထြင္ ေရွ႕တက္ခ်င္တယ္။ က်မတို႔ ျမန္မာျပည္ မွာသာဆို နင္ ဆရာလား.. ငါဆရာလား.. လို႔ အေငါက္ခံရမယ့္အျဖစ္မ်ိဳး ေပါ့)။ အေမရိကမွာေတာ့ ဒါက စာသင္သားရဲ႕ အခြင့္အေရး Student Rights ပါ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အေမရိကန္ ဒႆနိက နဲ႔ ပညာေရးပါရဂူ John Dewey(1859-1952) က “ပညာေရးသည္ သင္ၾကားျခင္းမဟုတ္။ ကေလးဘာသာသင္ယူတတ္ရန္ ေလ့က်င့္ေပးျခင္းသာ ျဖစ္သည္။” လို႔ အတိအလင္း ေျပာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

 ++++++

အေမရိကမွာက ကေလးေတြဟာ ငယ္ငယ္ကတည္းက မိဘနဲ႔ အတူတူ မအိပ္ၾကရ ေတာ့ ပါဘူး။ ဒီေတာ့ သူတို႔ဟာ ညေတြကို တေယာက္တည္း ရင္ဆိုင္က်င့္ ရွိပါတယ္။ အဲလိုပဲ မိဘေတြမွာ ကေလးေတြရဲ႕ စူးစမ္းလိုစိတ္ကိုလည္း ဟန္႔တားခြင့္လည္း မရွိဘဲ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းနဲ႔ အားေပးတာမ်ိဳးသာ လုပ္ၾကရတာေၾကာင့္ ကေလးေတြဟာ လုပ္ရဲ ကိုင္ရဲ ရင္ဆိုင္ရဲၾကတာပါ။ အေမရိကမွာ ဥပေဒနဲ႔ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ကိုင္တြယ္ ထားတာကေတာ့ မိဘေတြက သားသမီးေတြကို ရုိက္ႏွက္တာ၊ စိတ္ဆင္းရဲေအာင္ ညွင္းပမ္းတာေတြ၊ အစာေရစာ ၀လင္ေအာင္ မေကၽြးတာ.. လူတန္းေစ့မထားတာ ေတြ အတြက္ မိဘေတြကို ျပတ္ျပတ္သားသား အေရးယူ တရားစြဲတာပါပဲ။

ေက်ာင္းေန ကေလးတိုင္းဟာ မိဘက ရိုက္ႏွက္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေမာင္ႏွမခ်င္း အႏိုင္က်င့္ ရင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္ေနရာမွာမဆို ျပႆနာတခုခု ရင္ဆိုင္ရရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ 911 ကို ေခၚျပီး ေျပာဖို႔ ေက်ာင္း ေတြကကို သင္ေပးထားတာပါ။ ဒီေတာ့ ကေလးေတြဟာ ဥပေဒကို အားကိုး ယံုၾကည္ တဲ့ စိတ္နဲ႔ ၾကီးျပင္းရ တာေၾကာင့္လည္း စိတ္လံုျခံဳမႈနဲ႔ ၾကီးျပင္းရ ပါတယ္။ အဲဒီအခါ သူတို႔ဟာ သူတပါးကို မတရားသျဖင့္ ဒုကၡေရာက္ေအာင္ ထိခိုက္ ေအာင္ လုပ္ တာမ်ိဳး မဟုတ္ရင္ ဘာမဆို လုပ္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ ရဲတင္း ေနၾကတာလို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။ အဲဒီအခါ ျမန္မာျပည္ထဲ ေမြးခဲ့ ေနခဲ့ အရြယ္ရ ၾကီးျပင္း ခဲ့တဲ့ ျမန္မာအေမေတြ အဖို႔ ေတာ့ သူတို႔ သားသမီး အေမရိကန္ကေလးေတြရဲ႕ ခြန္းတုံ႔မခံ ျပန္ေျပာတာ၊ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပတာ၊ ရဲတင္းပြင့္လင္းတာေတြကို ေတာ္ေတာ္ သီးခံၾကရတယ္ လို႔ပဲ ေျပာရ မွာပါ။

ဒါေပမဲ့ အဲဒီ ကေလးေတြက သူတို႔အေပၚ သူတို႔ လက္ခံတဲ့ အျပဳအမူမ်ိဳး မိဘ ေမာင္ႏွမ ဆရာ ဆရာမေတြက ဆက္ဆံရင္ ျပဳမူရင္ေတာ့လည္း Thank you လို႔ ေျပာဖို႔ I love you လို႔ ေျပာဖို႔ ၀န္မေလးၾကသူေလးေတြပါ။ က်မေျပာခ်င္တာက သူတို႔ဟာ တုံ႔ျပန္ေ၀ဖန္တာ(Criticize)လုပ္သလိုပဲ အသိအမွတ္ျပဳတာ(Appreciate) လည္း လုပ္ၾကသူေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာပါ။ သူတို႔ေလးေတြဟာ အဆိုးျမင္သမားေတြလည္း မဟုတ္ၾကသလို အေကာင္းျမင္သမား ေတြလည္း မဟုတ္ၾက ပါဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ သူတို႔ဟာ အရာရာကို သူတို႔ ျမင္တဲ့ ထင္တဲ့အတိုင္းသာ ေျပာခြင့္ရၾကသူေတြမို႔ အမွန္ကို ေျပာရဲသူေတြေတာ့ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။

အဲဒီအခါ သူတို႔နဲ႔ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ လူၾကီးေတြကလည္း အမွားမလုပ္မိေအာင္ သတိထား ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ .. ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေရး ပံုစံက ဘယ္ေလာက္အေရးပါတယ္ဆိုတာ ပိုျပီး ေပၚလြင္လာရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

+++++

တေလာက ျမန္မာျပည္က သတင္းေတြထဲ အေျခခံပညာေက်ာင္းက ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူတခ်ိဳ႕ကို  ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာမၾကီး၊ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီး ၊ အတန္းပိုင္ဆရာမ တို႔က ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ရိုက္ႏွက္ အျပစ္ေပးတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္း သံုးေလးပုဒ္ ဆက္တိုက္လို ဖတ္ လိုက္ရေတာ့ ကိုယ္တိုင္ အေမလည္း အေမ၊ ဆရာမလည္း ဆရာမမို႔၊ က်မ စိတ္ထဲ ေတာ္ေတာ္ ထိခိုက္ခံစားရပါတယ္။ ဒီလို အျဖစ္အပ်က္မ်ိဳးဟာ အေမရိကမွာ ျဖစ္လို႔ ကေတာ့ အဲဒီ ဆရာ ဆရာမေတြ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူ ခံရမယ့္အျပင္ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္ အသိုင္းအ၀ိုင္းက ေရွာင္ဖယ္တာကိုေတာင္ ခံၾကရမွာပါ။

ကေလးေတြကို ရုိက္ႏွက္ဆံုးမတယ္ဆိုတာက ဒီမွာေတာ့ အလြန္ ၾကီးေလးတဲ့ ျပစ္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ထက္ပို က်ယ္က်ယ္ေျပာေျပာ စဥ္းစားရင္ေတာ့ ဒါက ယဥ္ေက်းမႈ ကိစၥလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတပါးကို အသားနာေအာင္ လုပ္တယ္ဆိုတာကိုက မယဥ္ေက်းတဲ့ လုပ္ရပ္မို႔ ဆရာက တပည့္ကို ရိုက္ဆံုးမတာဟာ ခ်စ္လို႔၊ မိဘက သားသမီးကို ရိုက္ဆံုးမ တာဟာ ခ်စ္လို႔ ေစတနာရွိလို႔.. ဆိုတဲ့ က်မတို႔ ျမန္မာ့အေတြး အယူအဆဟာ ျပန္စဥ္းစားစရာေကာင္းေနတာ အမွန္ပါ။ က်မလည္း စဥ္းစား ၾကည့္ေန ပါတယ္။ တကယ္ပဲ ရိုက္ဆံုးမတာဟာ အေျဖေကာင္း လား၊ စနစ္မွန္ လား…။ ရိုက္ မွပဲ ထိေရာက္ေအာင္ ဆံုးမတယ္ မည္သလား.. စဥ္းစားၾကရပါမယ္။

ဒါကို ပညာေရး စိတ္ပညာရွင္ေတြ အပါအ၀င္ စိတ္ပညာရွင္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း စဥ္းစားခဲ့.. အေျဖထုတ္ခဲ့ၾကျပီးသားပါ။ အေျဖက ရွင္းပါတယ္။ ရုိက္ႏွက္ျခင္းသည္ မွန္ကန္ေသာ ဆံုးမျခင္း မဟုတ္… ဆိုတာ ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ က်မတို႔ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ခုခ်ိန္ထိေအာင္ ေက်ာင္းေတြမွာ အိမ္ေတြမွာ ဆရာ ဆရာမေတြက မိဘေတြက သားသမီးေတြကို တရား၀င္ ရိုက္ႏွက္ခြင့္ ရေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက ကေလးေတြရဲ႕ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးဖြံ႔ျဖိဳးမႈကို ခ်ိဳးႏွိမ္ရာ က်တယ္ ဆိုတာကို က်မတို႔ မေတြးမိခဲ့ၾကပါဘူး။

+++++

ဒီတိုင္းျပည္ေရာက္တဲ့အခါမွာ က်မ ေသေသခ်ာခ်ာ သတိထားမိတာကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ ပညာေရးက်င့္စဥ္ ဆိုတာကိုပါပဲ။ အရင္ကေတာ့ က်မမွာလည္း စာေတြ႔သာ ရွိခဲ့ရတာပါ။ John Dewey(1859-1952) ရဲ႕ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္အရ ေျပာရရင္.. ဒီမိုကေရစီပညာေရးစနစ္ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ ေတြဆိုတာက… -စာသင္သားေတြကို အတူတကြပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေစျပီး ဘက္စံုအသိပညာကိုရေစဖို႔ -အနာဂတ္ကာလဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔၊ -အျပဳသေဘာဆန္ျပီးလြတ္လပ္တဲ့အေတြးအေခၚေတြဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔ -အမွားအမွန္ကို ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားတတ္ဖို႔၊ -တရားမ်တမႈကိုျမတ္ႏိုးတတ္ျပီးကိုယ္ခ်င္းစာတရားရွိေစဖို႔၊ -လူမႈဆက္ဆံေရးတိုးတက္ေစဖို႔၊ -ကေလးေတြရဲ႕ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္မတူဘဲ ကြဲျပားျခားနားေနမႈေတြကို ဂရုစိုက္ျပီး တစ္ဦးခ်င္းကို ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔၊
-ကေလးေတြရဲ႔ တီထြင္ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းကို အားေပးဖို႔ နဲ႔
-အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအလုပ္ေတြ လုပ္ႏိုင္မယ့္ ပညာေရးမ်ဳိးကို စီစဥ္ေပးဖို႔ ဆိုတာ ေတြ ပါပါတယ္။

အဓိကကေတာ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြဟာ ဒီမိုကေရစီပညာေရးထဲကေန လူမႈ အသိုင္း၀ိုင္း ထဲမွာ အဆင္ ေျပေျပ ေနသြားႏိုင္ျပီး ကိုယ္ပိုင္အရည္အေသြးေတြနဲ႔အတူ လူသားအခ်င္းခ်င္း ကိုယ္ခ်င္းစာ ေလးစား တတ္တဲ့ အသိေတြ အေတြ႔အၾကံဳေတြ စိတ္ခ်ရ တဲ့ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းပညာ နဲ႔ အလုပ္ေတြကိုပါ ရသြားမွာမို႔ ေအာင္ျမင္ တဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြ ျဖစ္လာဖို႔ ရည္မွန္းတာဟာ ဒီမိုကေရစီ ပညာေရးရဲ႕ ေသာ့ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ခု ေက်ာင္းေသးေသးေလးပါဆိုတဲ့ သေျပညိဳ  ျမန္မာစာေက်ာင္းေလး သည္ပင္ လွ်င္၊ တခ်ိန္မွာ က်မတို႔ကေလးေတြ ကိုယ့္ဇာတိေျမကို ျပန္ျပီး အလုပ္အေကၽြး ျပဳႏိုင္တဲ့ ေအာင္ျမင္ တဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြ ျဖစ္လာဖို႔ ဆိုတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတာ့ ရွိေနပါတယ္။

 ဒါမွပဲ က်မလည္း ဆရာမေကာင္း၊ သေျပညိဳဟာလည္း ေက်ာင္းေကာင္း၊ ျပီးေတာ့ က်မ တို႔ရဲ႕ ကေလးေတြဟာလည္း စာသင္သားေကာင္းေလးေတြ ျဖစ္မွာမဟုတ္ပါလား ရွင္။

၄ ဧျပီ ၂၀၁၂။

(ျပည္တြင္းထုတ္ Venus News Weekly Journal  ပါ အပတ္စဥ္ေဆာင္းပါး - အမွတ္ ၅)

အေမရိကန္ေက်ာင္းပံုစံ နဲ႔ သေျပညိဳ

အျမဲလိုလို စိမ္းလန္းျပီး အညြန္႔ နီနီညိဳညိဳေလးေတြ ေ၀ျဖာေနတတ္တဲ့ သေျပကို ျမန္မာလူမ်ိဴးေတြက ေအာင္အတိတ္ ေအာင္နိမိတ္ အျဖစ္ မွတ္ယူၾကတယ္ဆိုတဲ့ စကားမ်ိဳးကို အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာကေလးငယ္ေတြ နားမလည္ႏိုင္ေသးေပမဲ့ က်မအိမ္မွာ စိုက္ထားတဲ့ သေျပပင္ေလးဆီက သေျပညြန္႔ေတြ ခ်ိဳးလာျပီးေတာ့ ကေလး ေတြကို ျပျပီး ဒါဟာ ကံေကာင္းတဲ့ အပင္ အရြက္လို႔ ျမန္မာေတြက ယူဆၾကတယ္ ဆိုတာကို ေျပာျပရင္ေတာ့ သူတို႔ သေဘာေပါက္ၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့မွပဲ သ-သေျပညိဳ ေအာင္ပြဲၾကိဳဆိုတာကိုလည္း သူတို႔ ေသခ်ာ နားလည္ၾကပါေတာ့တယ္။
 
အဲဒီလို လက္ေတြ႔ ျပႏိုင္တာေလးေတြက ကေလးေတြရဲ႕ မွတ္ဉာဏ္ထဲ ပိုစြဲေစတယ္ဆိုတာ ေသခ်ာေပမဲ့ က်မတို႔ငယ္စဥ္က ဒီအခြင့္အေရး မရခဲ့ပါဘူး။ ဆရာ ဆရာမေတြေရွ႕ လက္ စံုပိုက္ျပီး စာေတြကို ကုန္းအံ ခဲ့ၾကတာမွာ ဒီစာက ဘာအဓိပၸါယ္လဲလို႔ က်မတို႔ အထူးတလည္ သိခြင့္ မရခဲ့သလို၊ သိခ်င္စိတ္လည္း မရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ ေက်ာင္းစာတခု ခက္ရင္ ဘာေၾကာင့္ခက္သလဲ ဆိုတာ က်မတို႔ အေျဖမရွာ တတ္ ခဲ့ၾက သလို ဒါကို ေမးခြန္းထုတ္ရမယ္လို႔လည္း မသိခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါဟာ Teacher centered learning (ဆရာဦးေဆာင္တဲ့သင္ယူနည္း) နဲ႔ ၾကံဳခဲ့ရလို႔ပဲ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီအက်င့္က က်မတို႔ ျမန္မာျပည္ပညာေရး လူထြက္ေတြမွာ စြဲေနခဲ့တာ က်မကိုယ္တိုင္ အပါအ၀င္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ စကားစပ္လို႔ ေျပာရရင္၊ ျမန္မာျပည္မွာ ျမန္မာစာအဓိကနဲ႔ B.A ဘြဲ႔၊ B.A (hons;) ဘြဲ႔ နဲ႔ M.A ဘြဲ႔ေတြ ရခဲ့ေပမဲ့ အဂၤလိပ္စာကို ေတာ္ရိေလ်ာ္ရိသာ သင္ခြင့္ရခဲ့တာ မို႔ အေမရိက ေရာက္ခ်ိန္မွာေတာ့ ဘာသာစကားျပႆနာနဲ႔ တည့္တည့္ တိုးရပါေတာ့ တယ္။ က်မတို႔က ျမန္မာျပည္မွာတုန္းက အဂၤလိပ္လို ေျပာက်င့္ လံုးလံုးမရွိခဲ့တာမို႔ ဒီေရာက္ေတာ့ အဂၤလိပ္စကားေျပာဖို႔ရာ ေျမြကိုင္ရမွာလို တြန္႔ေနခဲ့တာပါ။ ဒီေတာ့ အဂၤလိပ္စာ အတြက္ ေကာလိပ္မွာ ေက်ာင္းတက္ရပါေတာ့တယ္။ အဲဒီအခါမွာေတာ့ က်မဟာ အတန္းထဲမွာ ဆရာဆရာမကို ေမးခြန္း မထုတ္တတ္တဲ့၊ တခုခု နားမလည္ တာကို ေမးဖို႔အေရး တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္တဲ့ ေက်ာင္းသူ ျဖစ္ေနခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေနာက္မွပဲ ဆရာမနဲ႔ အတန္းေဖာ္ေတြ လက္တြြဲေခၚမႈေၾကာင့္ အတန္းထဲမွာ က်မ က်င့္သြားရသြား ခဲ့တာပါ။ ဒီေတာ့မွပဲ ေမးခြန္း ထုတ္တာေတြ၊ ျငင္းခ်က္ထုတ္တာေတြ၊ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ တာေတြ၊ အုပ္စုဖြဲ႔ သင္ယူနည္း ေတြ၊ သုေတသနလုပ္တာေတြ၊ ဆရာ ဆရာမအေပၚ အကဲျဖတ္စစ္တမ္း ေပးတာေတြကို ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္သြားခဲ့တာပါ။

 ဒီေနရာမွာ ေျပာျပခ်င္ တာက အဲလို ေကာလိပ္တက္ျဖစ္လိုက္တာဟာ က်မကို အေမရိကန္ ပညာေရး စနစ္၊ သင္ၾကားေရးစနစ္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ေပးလိုက္သလို ျဖစ္သြား ခဲ့တယ္ဆိုတာပါ။ အဲဒါကပဲ သေျပညိဳကို ပ်ိဳးေထာင္တဲ့အခါမွာ က်မက ကေလးေတြနဲ႔ ကြာဟမႈ သိပ္မၾကီးမားခဲ့တာပဲ လို႔ ထင္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ က်မ သမီး နဲ႔ သားငယ္ ကိုယ္တိုင္ေတြက အလယ္တန္းနဲ႔ မူလတန္းေက်ာင္းသားေတြ ျဖစ္ေနၾကတာေၾကာင့္ လည္း ကေလးေတြရဲ႕ တုံ႔ျပန္မႈစရိုက္သဘာ၀ကို က်မ သေဘာေပါက္ထားလို႔ ျဖစ္ပါ လိမ့္မယ္။ က်မအတြက္ေတာ့ ျမန္မာ-အေမရိကန္ကေလးေတြဟာ အမ်ားထင္ထား သေလာက္ ကိုင္တြယ္ရ မခက္ခဲ့ပါဘူး။

 +++++++

ခုခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ပညာေရးဟာ က်ဆင္းေနတယ္.. မေအာင္ျမင္ဘူးဆိုတဲ့ စစ္တမ္း ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ထြက္ေနေပမဲ့ က်မလက္လွမ္းမီသေလာက္မွာေတာ့ အေမရိကန္ ပညာေရး ဟာ ကမၻာက ေစာင့္ၾကည့္ေနရတဲ့..၊ လိုလားေနရတဲ့ အေျခအေန မွာေတာ့ ရွိေနဆဲပါ။ ျပီးေတာ့ ျမန္မာပညာေရးလူထြက္ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ကိုယ္တိုင္ ေက်ာင္းဆရာမ အျဖစ္ ႏွစ္ ၂၀နီးပါး အေတြ႔အၾကံဳ ရွိခဲ့တဲ့ က်မအျမင္မွာေတာ့ အေမရိကန္ ပညာေရး.. ပိုျပီး အေသးစိတ္ေျပာရရင္ က်မကိုယ္တိုင္ ေက်ာင္းသူအျဖစ္ ထိေတြ႔ရတဲ့ ေကာလိပ္ အဆင့္ပညာေရး နဲ႔ က်မ သားသမီးေတြေၾကာင့္ ထိေတြ႔ရတဲ့ အေျခခံပညာေရးပံုစံ မွာ ကိုပဲ အတုယူစရာ သေဘာက်စရာက မ်ားျပီး၊ စိတ္ပ်က္စရာ အေနအထားက နည္းပါးပါတယ္။

 ျပီးခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြမွာ က်မေျပာခဲ့ဖူးသလိုပါပဲ။ က်မတို႔ ျမန္မာျပည္ပညာေရးထဲမွာ ေဆာင္ပုဒ္ေတြနဲ႔ ေၾကြးေက်ာ္ျပီး တကယ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အလုပ္မျဖစ္ခဲ့တဲ့ “မိဘ ဆရာ ပူးေပါင္း ကေလးပညာေကာင္း”ဆိုတာကို အေမရိကန္ေတြကေတာ့ မေၾကြးေက်ာ္ ဘဲ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ပါတယ္။ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးထဲမွာ မိဘ မပါမျဖစ္ ပါရ ပါတယ္။ တလတၾကိမ္ မိဘဆရာ ပံုမွန္အစည္းအေ၀းေတြ တက္ကို တက္ရပါတယ္။ (မတက္တဲ့ မိဘေတြရဲ႕ သားသမီးေတြဟာ ပညာေရးမွာ သိသိသာသာ မတိုးတက္တာ လက္ေတြ႔ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္)။

 ဒါ့အျပင္ တႏွစ္တၾကိမ္၊ ေက်ာင္းသားမိဘ နဲ႔ အတန္းပိုင္ ဆရာ ေတြ႔ျပီး ကေလးရဲ႕ တိုးတက္မႈ ဆုတ္ယုတ္မႈေတြကို ေဆြးေႏြးရပါတယ္။ အခ်ိန္ ေပး ႏိုင္ရင္ အတန္းလိုက္တက္ရပါတယ္။ ကိုယ့္ကေလး စာသိပ္မလိုက္ႏိုင္တဲ့ ဘာသာ ဆိုရင္ ကေလးက ဘာခ်ိဳ႕ယြင္းသလဲ..၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆရာရဲ႕ သင္ၾကားေရးကပဲ ခ်ိဳ႕ယြင္း သလား ဆိုတာေတြကို သိဖို႔ မိဘကိုယ္တိုင္ စာသင္ခ်ိန္ကို ၀င္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ဆရာကိုျဖစ္ေစ ေက်ာင္းအုပ္ကိုျဖစ္ေစ၊ မိဘက ေတြ႔ခြင့္ေတာင္း ရက္ခ်ိန္းယူျပီး ၀င္ေတြ႔ ေဆြးေႏြးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုေတြ႔တာမ်ိဳးကိုလည္း ဆရာေတြ ကေရာ ေက်ာင္းအုပ္ ေတြကပါ သေဘာတက် လက္ခံၾကပါတယ္။

အေမရိကမွာ ေက်ာင္းေကာင္း ေက်ာင္းညံ့ခြဲတာက ဆရာေကာင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ ေကာင္း နဲ႔ ေတာ္တဲ့ကေလးေတြျဖစ္လာေအာင္ ဘယ္လို စနစ္တက် ေျမေတာင္ ေျမွာက္ ေပး သလဲ ဆိုတဲ့ စစ္တမ္းေတြေပၚမူတည္ျပီး သတ္မွတ္တာျဖစ္ပါတယ္။ စာေမးပြဲစနစ္နဲ႔ စာေမးပြဲ ခ်ပစ္ တာမ်ိဳး၊ ေအာင္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဆံုးျဖတ္တာမ်ိဳး မဟုတ္ တာေၾကာင့္ ဆရာဆရာမေတြဟာ တႏွစ္ပတ္လံုး တာ၀န္ေက်ၾကရပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြကလည္း တႏွစ္ပတ္လံုး မွန္မွန္ စာလုပ္ၾကရပါတယ္။ ေက်ာင္းသား ေတြ ရဲ႕ ေန႔စဥ္အိမ္စာေတြကို တကယ္လုပ္ေၾကာင္း မိဘေတြက ေန႔စဥ္ လက္မွတ္ ျပန္ ထိုးေပးရပါတယ္။

 ျပီးေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ ေလ့လာေရးခရီးတို (Field Trip) ေတြလည္း တႏွစ္ကို အနည္းဆံုး ၂ေခါက္ ထြက္ၾကရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ေက်ာင္း၀န္းက်င္မွာ ကေလးေတြ ေပ်ာ္ဖို႔ ေပ်ာ္ပြဲ ရႊင္ပြဲေတြ လႈပ္ရွားမႈအမ်ိဳးမ်ိဳး Activities ေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါေတြမွာလည္း ဆရာ ဆရာမေတြနဲ႔အတူ မိဘေတြက ေစတနာ့၀န္ထမ္းအျဖစ္ လိုက္ကူၾကရပါတယ္။ တကယ္ကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးပါပဲ။

အဲဒီအေျခခံပံုစံကို က်မရဲ႕ သေျပညိဳေက်ာင္းမွာ က်မ ျပန္သံုးပါတယ္။ တပတ္မွ တရက္တည္း၊ ႏွစ္နာရီတည္းသာ စာသင္ခြင့္ရတဲ့ ေက်ာင္းမို႔ မိဘေတြမကူဘဲ ကေလးေတြရဲ႕ ျမန္မာစာ တိုးတက္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မိဘေတြကူကို ကူရမယ့္ အိမ္စာမ်ိဳးကို ေပးရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ေန႔စဥ္ေစာင့္ၾကည့္အကဲျဖတ္တဲ့အေနနဲ႔ သတ္ပံုစစ္တာ၊ အဓိပၸါယ္ ဘယ္ေလာက္ထိ နားလည္သလဲဆိုတာ သိရဖို႔အတြက္ စကားလံုးေတြ ေ၀ါဟာရေတြ ၀ါက်ေတြကို အရုပ္ဆြဲျပီး ပံုေဖာ္ခိုင္းပါတယ္။ တကယ့္ လက္ေတြ႔အေရာင္ ကိုပါသိေအာင္ အေရာင္ေတြ ထည့္ခိုင္းပါတယ္။ ျပီးေတာ့ စာေတြနဲ႔ အရုပ္ေတြကို မွန္ေအာင္ တြဲတာမ်ိဳး၊ စာလံုးေတြတြဲတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ခိုင္းပါတယ္။ Puzzle ဆက္ခိုင္း တာမ်ိဳးေပါ့။ အဲဒီအခါမွာေတာ့ ကေလးေတြဟာ သူတို႔ သင္ျပီးသေလာက္ သင္ခန္းစာ ေတြကို တကယ္သိ၊ တကယ္နားလည္၊ တကယ္ တတ္ေျမာက္ သြားပါေတာ့တယ္။

အဲသလိုပဲ ဆရာဆရာမနဲ႔ မိဘေတြ တလတၾကိမ္ အစည္းအေ၀းကိုလည္း က်မတို႔ သေျပညိဳေက်ာင္းမွာ ပံုမွန္လုပ္ပါတယ္။ ဆရာဆရာမေတြကို မိဘေတြက အၾကံေပးၾက သလို မိဘ ေတြဘက္က ျဖည့္ဆည္းကူညီရမွာေတြကိုလည္း ဆရာဆရာမေတြက ေျပာ ၾကပါတယ္။ အဲလိုပဲ ကေလးေတြနဲ႔ ေလ့လာေရးခရီးတို ထြက္တာေတြ၊ အပန္းေျဖ ခရီးတို ထြက္တာေတြ၊ အေမရိကန္ယဥ္ေက်းမႈအထိမ္းအမွတ္ နဲ႔ေရာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ အထိမ္းအမွတ္ေတြအတြက္ေရာ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲေတြ လုပ္ပါတယ္။
အဲဒီအခါ ကေလးေတြက ေက်ာင္းမွာ ေပ်ာ္လာၾကပါေတာ့တယ္။
ဒါေၾကာင့္ပဲ သေျပညိဳေက်ာင္းက ခုေလာက္ျမန္ျမန္ အေျခက်လာခဲ့တာလို႔ ထင္ပါတယ္။
ေျပာရရင္ အေမရိကန္ေက်ာင္းေတြကို နမူနာယူျပီး သေျပညိဳကို ထူေထာင္ခဲ့တာပါပဲ။

 ေနာက္သီတင္းပတ္ေတြမွာလည္း အေမရိကန္ေက်ာင္းေတြရဲ႕ ေကာင္းကြက္ ဆိုးကြက္ ေတြနဲ႔ ယွဥ္ျပီး သေျပညိဳကို ဒီ့ထက္ သန္စြမ္းဖြံ႔ျဖိဳးေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ေနၾကသလဲ ဆိုတာေတြ ေျပာျပပါဦးမယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္က မိဘေတြ ဆရာေတြ ကို အေတြ႔အၾကံဳေတြ ေ၀မွ်ေပးခ်င္တာပါပဲရွင္။

၂၇၊ မတ္လ၊ ၂၀၁၂။
( ျပည္တြင္းထုတ္ Venus News Weekly Journal ပါ အပတ္စဥ္ေဆာင္းပါး-အမွတ္ ၄)

ျမန္မာအေမေတြ.. အေမရိကန္သားသမီးေတြနဲ႔ ပ်ိဳးပင္ေပါက္ သေျပညိဳ

တကၠသိုလ္မွာ ဆရာမလုပ္တုန္းက ကိုယ့္ဘ၀တေလွ်ာက္လံုး ႏွစ္ျခိဳက္စိတ္သက္သက္နဲ႔ ဖတ္လာတဲ့ စာေတြရယ္.. စာေမးပြဲေအာင္ဖို႔ဆိုတဲ့ စိတ္နဲ႔ က်က္မွတ္ခဲ့ရတဲ့ စာေတြရယ္ ေၾကာင့္ စာသင္ခန္းထဲကို ၀င္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကုိယ့္မွာ အခက္အခဲရယ္လို႔ မရွိခဲ့သလို ပါပဲ။

ခုေတာ့ ပရဟိတဆရာမအျဖစ္ ျမန္မာစာ ျမန္မာစကားမသိတဲ့ ျမန္မာကေလးေတြ ကိုု စာသင္ကာမွပဲ က်မမွာ ဘာသာစကားသင္ၾကားနည္းေတြ၊ စာသင္ခန္း ကြပ္ကဲ နည္းေတြ.. အရည္အခ်င္း ေစာင့္ၾကည့္ အကဲျဖတ္ျပီး အတန္းတင္ေပးတဲ့ စနစ္ေတြကို က်မ ေလ့လာရပါတယ္။ က်မ သမီးနဲ႔သားကို အိမ္မွာ ကိုယ့္ဘာသာသင္ေနတုန္းကေတာ့ အလြယ္တကူပါပဲ။ သမီးရဲ႕ Level နဲ႔ သားရဲ႕ Level ႏွစ္ခုထဲကို ပံုမွန္သင္သြားရံုပဲေလ။ ခုကေတာ့ ကေလးေတြက အဆင့္အမ်ိဳးမ်ိဳး.. အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳး…။

ေသခ်ာ ခြဲျပရရင္.. ကေလး အမ်ားစုက ျမန္မာစကားနားလည္ျပီး ျပန္မေျပာတတ္တာ။ အဲဒီကေလးေတြက အမ်ားစုပါ။ ကေလးတခ်ိဳ႕ကေတာ့ နည္းနည္း အဓိပၸါယ္ေထြျပားေစတဲ့.. ေန႔စဥ္သံုး မဟုတ္တဲ့ စကားေတြဆို နားမလည္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အားသာခ်က္တခုက သူတို႔က ျမန္မာေက်ာင္းလာရတာကို ေပ်ာ္တာပါပဲ။ က်မငယ္ငယ္ကတည္းက ႏွစ္သက္ခဲ့တဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ေလးျဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းေနေပ်ာ္၍ စာေတာ္ရမည္ဆိုသလို.. ကေလးေတြ ေက်ာင္းေနေပ်ာ္ျပီး စာကို တကယ္သိနားလည္ဖို႔ ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ျပည့္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ကနဦးတုန္းက ေႏြရာသီ ၃လသင္တန္းပဲလို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့တဲ့ သေျပညိဳက ပံုမွန္ တႏွစ္ သင္တန္း ျဖစ္သြားခဲ့ရတာပါ။

+++++++

သေျပညိဳေက်ာင္းေလးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ၾကံဳရတဲ့အခက္အခဲေလးေတြက တခါတေလ ကိုယ့္အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ပဲ ယွဥ္စဥ္းစားျပီး ေျဖရွင္းသြားရပါတယ္။ ဥပမာ.. ကေလးေတြကို ကဗ်ာသင္တဲ့အခါ၊ က-ကေလးငယ္ ခ်စ္စဖြယ္ အစခ်ီတဲ့ ဗ်ည္းကဗ်ာမွာေတာင္ ကေလးေတြအတြက္ သ-သေျပညိဳ ေအာင္ပြဲၾကိဳ.. နဲ႔ အ-အမိေျမ တို႔တိုင္းျပည္ ငါတို႔ ခ်စ္တဲ့ ေျမ.. ဆိုတာေတြမွာ ကေလးေတြ အထစ္ထစ္ အေငါ့ေငါ့  ျဖစ္ၾကရပါတယ္။ သူတို႔အတြက္ ခက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ “ေမာင္တို႔ မယ္တို႔ ေက်ာင္းခန္း၀င္ .. အျပံဳးပန္းကို ဆင္.. မဂၤလာပါ ဆရာမ.. ညီညီညာညာ ႏႈတ္ဆက္ၾက” ကဗ်ာက်ေတာ့ အမူအယာနဲ႔ ဆိုရတဲ့အျပင္ သူတို႔အတြက္ နားလည္ လြယ္လို႔ထင္ပါရဲ႕.. အရလြယ္ပါတယ္။ အဲလိုနဲ႔ မမ၀၀ ထထက..၊ ခ်ိဳးကေလး..၊ တို႔ေက်ာင္း..၊ ဖိုးစလံုး ကဗ်ာေတြ သင္လာျပီး အဆင္ ေျပခဲ့တဲ့ တေလွ်ာက္၊ “မယ္ေထြး မယ္ေထြး .. ဘာကိုပ်ိဳး” ဆိုတဲ့ “ဥယ်ာဥ္မႉး” ကဗ်ာ လည္း က်ေရာ၊ သူတို႔ခမ်ာ လွ်ာေတြ ခလုတ္တိုက္၊ အဓိပၸါယ္လည္း ေသခ်ာ နားမလည္ေတာ့ က်မ ေတာ္ေတာ္ ေခၽြးျပန္ေအာင္ ရွင္းျပရပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ သူတို႔ အဲဒီကဗ်ာကို မေပ်ာ္ပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔ မေပ်ာ္တဲ့ သူတို႔အတြက္ ခက္တဲ့ ကဗ်ာေတြ ထဲမွာ လူမိုက္ဆိုလွ်င္ ေရွာင္ေသြလြဲလို႔.. မဂၤလာကဗ်ာလည္း ပါပါေသးတယ္။ အဲဒီကဗ်ာေတြက သူတို႔ အတြက္ တညီတညာတည္း ခက္ခဲေနခဲ့ပါတယ္။ က်မ စိတ္ထင္ေတာ့ သူတို႔အတြက္ ဘာသာစကား မရင္းႏွီးမႈေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ အဲလို ကဗ်ာေတြကို မသိမသာ ေက်ာ္သြားခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီလို ေက်ာ္သြားရခ်ိန္မွာ အဲဒီကဗ်ာေတြထဲက အေၾကာင္းအရာနဲ႔ စကားလံုးတခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ သူတို႔ ရင္းႏွီးေအာင္ က်မ တမင္ ထည့္ေျပာတာမ်ိဳး လုပ္ယူရပါတယ္။

ဥပမာ… ပ်ိဳးတယ္ဆိုတာ ဘာလဲ..။ ဥယ်ာဥ္ဆိုတာဘာလဲ…၊ မိုးေသာက္ေန၀င္ဆိုတာ ဘာလဲ..၊ အမ်ားေကာင္းက်ိဳး ကိုယ့္ေကာင္းက်ိဳးဆိုတာဘာလဲဆိုတာမ်ိဳးေတြကို စကားဆက္စပ္ေျပာျပရပါတယ္။ အဲလိုနဲ႔ အဓိပၸါယ္ကို သူတို႔ သိလာေပမဲ့ ကဗ်ာကို အလြတ္ဆိုဖို႔မွာေတာ့ သူတို႔ခမ်ာ ခက္ေနတုန္းပါပဲ။

++++++

က်မတို႔ငယ္ငယ္ကေတာ့ အေဖအေမက မအားရင္ေတာင္ အဖိုးေတြအဖြားေတြဆီက အလ်ဥ္းသင့္သလို ၾကားေနက် ပံုျပင္ေတြ ဆိုရိုးေတြနဲ႔ ဘုရားေဟာတရား တစြန္းတစ ေတြေၾကာင့္ ဒီလိုအေၾကာင္းအရာေတြ စကားသံုးေတြကို တကူးတကရွင္းျပစရာမလိုပဲ သိေနျပီးသားပါ။ ဒါက ဒီက ကေလးေတြနဲ႔ အဓိက မတူတဲ့အခ်က္ပါပဲ။ သူတို႔က ျမန္မာ့လူေနမႈနဲ႔ စိမ္းတာေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ရပ္သံုးရြာသံုးေတြကို မသိတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရပ္ဓေလ့ ရြာဓေလ့ ျမန္မာ့ဓေလ့အေျခခံေတြနဲ႔ ဖြဲ႔တဲ့ ကဗ်ာေတြ စာေတြကိုေတာင္မွပဲ မွတ္မိႏိုင္ဖို႔ တကူးတက ၾကိဳးစားယူေနရတာပါ။ အဲဒီထဲမွာမွ ကေလးေတြနဲ႔ က်မ ၾကံဳရတဲ့ အခက္အခဲတခုက စာေမးပြဲစနစ္ကိစၥပါ။

+++++++

အႏွစ္ ၄၀လံုး ျမန္မာျပည္ပညာေရးထဲ ၾကီးျပင္းခဲ့ရတဲ့က်မက စာသင္သားေတြကို အရည္အခ်င္းစစ္တဲ့အခါ စာေမးပြဲစနစ္ကိုပဲ ယဥ္ပါးေနခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါဟာ မရည္ရြယ္ခဲ့တဲ့ ထင္မွတ္မထားခဲ့တဲ့ က်မရဲ႕ အမွားပါပဲ။

+++++++

သေျပေက်ာင္း ေႏြ ၃လအျပီးမွာ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာထက္ပိုျပီး ေအာင္ျမင္တာေၾကာင့္ ဆရာဆရာမေတြေရာ မိဘေတြပါ စိတ္ခ်မ္းသာၾကရပါတယ္။ အေမေတြအားလံုးလိုလို ေျပာၾကတာက၊ သေျပညိဳေက်ာင္းစကာစမွာ သူတို႔ရဲ႕ ကေလးေတြကို ေက်ာင္းတက္ဖို႔ အေရး ေတာ္ေတာ္ စည္းရံုး ရမယ္.. ေတာက္ေလွ်ာက္ တြန္းတြန္း တိုက္တိုက္ ေက်ာင္းပို႔ၾကရလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ထားခဲ့တာပါ..တဲ့။ ဒါေပမဲ့ ကေလးေတြဟာ ျမန္မာစာ ေက်ာင္းလာဖို႔ကို သူတို႔ဘာသာကို စိတ္လိုလက္ရ ရွိလာၾကတာမို႔ စိတ္ခ်မ္းသာ ရေၾကာင္း.. ဆရာ ဆရာမေတြကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းေတြ ေျပာၾကပါတယ္။

ဒါနဲ႔ပဲ က်မကိုယ္တိုင္လည္း ေပ်ာ္ရႊင္ျပီး ၃လစာ သီတင္းပတ္ ၁၂ပတ္ သင္ထားသမွ် စာေမးပြဲစစ္ျပီး သူ႔အသက္ နဲ႔ Level အလိုက္ ပထမ ၊ ဒုတိယ ၊ တတိယ ဆိုျပီး ဆုေပးမိပါေတာ့တယ္။ ကေလးတိုင္းကိုေတာ့ လက္ေဆာင္ဆုေတြ ေပးေပမဲ့ ပထမ ၊ ဒုတိယ ၊ တတိယဆု ခြဲထုတ္ေပးလိုက္တာဟာ၊ စာေမးပြဲစနစ္၊ အျပိဳင္အဆိုင္စနစ္နဲ႔ မယဥ္ပါးခဲ့တဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ စိတ္ႏွလံုးႏုႏုေလးကို မသိမသာ ထိခိုက္သြားေစခဲ့ ပါတယ္။ အဲလိုပဲ ဆုရသြားတဲ့ကေလးေတြကို က်န္တဲ့ကေလးေတြက နည္းနည္းခြဲျပီး ျမင္သြားခဲ့ ပါတယ္။ ဒါက အက်ိဳးမရွိတဲ့ ရလဒ္ပဲလို႔ သိေတာ့ က်မ ေနာက္က်သြားခဲ့ပါျပီ။

က်မကို ခ်စ္တဲ့စိတ္နဲ႔ ဖြင့္မေျပာၾကေပမဲ့ အေမေတြလည္း သူတို႔ရဲ႕ သားသမီးေတြကို အားေပး ႏွစ္သိမ့္ရင္း စိတ္မေကာင္းျဖစ္ခဲ့ၾကတာကို က်မ ရိပ္မိခဲ့ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ က်မ ေမ့ထားခဲ့တာက အေမေတြဟာ က်မလိုပဲ ျမန္မာ့ပညာေရးစနစ္ထဲမွာ အျပိဳင္အဆိုင္ စနစ္ထဲ ၾကီးျပင္းခဲ့ရေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အေမရိကန္မွာေမြး၊ အေမရိကန္ရဲ႕ ကိုယ့္တာ၀န္ ကိုယ္ယူရတဲ့ ပညာယဥ္ေက်းမႈထဲ ေပ်ာ္၀င္ယဥ္ပါးရတဲ့ သား သမီးေတြေၾကာင့္ သူတို႔က ျမန္မာစိတ္ တ၀က္၊ အေမရိကန္ယဥ္ေက်းမႈတ၀က္ ရွိေနရသူေတြပါ။

အဲဒီအခါ တကယ္ပဲ မိဘဆရာ ပူးေပါင္းျပီး ကေလးပညာ ေကာင္းရတဲ့ အေမရိကန္ပညာေရးစနစ္နဲ႔ ရင္းႏွီး ရသူေတြမို႔လည္း သူတို႔ကပါ ကေလးေတြနဲ႔အတူ က်မရဲ႕ ျမန္မာစာသင္ခန္းစာေတြထဲ ၀င္ ဆင္ႏႊဲ ရ တာမို႔ သူတို႔လည္း ကေလးေတြရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈ၊ ခက္ခဲမႈ၊ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ၊ မေပ်ာ္ပိုက္မႈေတြကို အတူ ေျဖရွင္းၾကရတာမို႔ က်မ လုပ္လိုက္တဲ့ စာေမးပြဲဆိုတာထဲ အေမေတြပါ ရင္တခုန္ခုန္ ရွိၾကရ ပါေတာ့တယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ က်မ စနစ္ကို ေသခ်ာေျပာင္းရပါေတာ့တယ္။

စာေမးပြဲဆိုတာ ကိုယ္စာ ဘယ္ေလာက္ လိုက္ႏိုင္လဲဆိုတာကို သိခ်င္လုိ႔ ေန႔တိုင္း အတန္းထဲမွာ ပံုမွန္ စစ္တဲ့ သတ္ပံု ေခၚတာမ်ိဳးပဲေနာ္လို႔ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးျဖစ္ေအာင္ ေျပာရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔.. သင္ခန္းစာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔.. ဆရာ ဆရာမေတြရဲ႕ သင္ၾကားေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတို႔စိတ္ထဲ ရွိတာေလးေတြ.. ေျပာေစခ်င္တာနဲ႔ Evaluation လုပ္ခိုင္းဖို႔ ျပင္ဆင္ရပါ တယ္။ အဓိကကေတာ့ သူတို႔ ပုံမွန္တက္ေနက် ေက်ာင္းလိုပဲ သေျပညိဳေက်ာင္းဟာ ေလ့လာ သံုးသပ္ခြင့္၊ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပခြင့္ နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ သင္ယူခြင့္ေတြ ရွိတဲ့ေနရာေလးဆိုတာကို ကေလးေတြ လက္ခံေအာင္ ျပရတာပါပဲ။

အဲဒီအတြက္ က်မလည္း ၾကိဳးစားရပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်မကလည္း ျမန္မာ အေမ.. ျမန္မာ ဆရာမ ျဖစ္ေနသလို က်မသားသမီးေတြကလည္း အေမရိကန္ တပိုင္း ျဖစ္ေနၾကလို႔ပါပဲ။ ျပီးေတာ့ သေျပညိဳေအာင္ပင္ေလးကလည္း ခုမွ ပ်ိဳးပင္ေပါက္ အရြယ္ သာ ရွိေသးတာကိုးေလ။

၂၁ မတ္လ ၂၀၁၂။

( ျပည္တြင္းထုတ္ Venus News Weekly Journal ပါ အပတ္စဥ္ေဆာင္းပါး-အမွတ္ ၃) 

သေျပညိဳ နဲ႔ သင္ပုန္းၾကီးဖတ္စာ

 

ဘာလိုလိုနဲ႔ သေျပညိဳေတာင္ ႏွစ္ ပတ္လည္ပါေတာ့မယ္။ တပတ္မွာ စေနတရက္တည္း ႏွစ္နာရီထဲ သင္ရေပမဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ တိုးတက္မႈက အံ့ၾသစရာ ေကာင္းေလာက္ ေအာင္ ျမန္ဆန္လွပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ…။

တကယ္ေတာ့.. ဗမာလို ေျပာရင္ နားလည္ေပမဲ့ စကားေတာ့ တလံုးမွမေျပာတတ္တဲ့ ကေလးေတြ.. ဗမာလိုေျပာတတ္ေပမဲ့ စာမတတ္တဲ့ ကေလးေတြ.... ဗမာလိုေျပာသမွ်ကိုေတာင္ ေကာင္းေကာင္းနားမလည္တဲ့ ကေလးေတြကို က်မ သင္ရတာ..
၀န္ခံရရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို ေမာပါတယ္။ Level ဘယ္လို ခြဲရမလဲ…။ ခြဲထားတဲ့ အုပ္စုေတြကို ဘယ္လိုသင္မလဲဆိုတာက ေတာ္ေတာ္ကို ခက္ခဲပါတယ္။

ခုဆို ေက်ာင္းသား အေရအတြက္က ၄၀ေက်ာ္ျပီ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ အုပ္စု ၄စု ခြဲထားရပါတယ္။ အားလံုးကေတာ့ သူငယ္တန္းအဆင့္ပါပဲ။ အဲဒီမွာမွ သင္ခန္းစာေတြကို အျမန္ ေက်ာ္ သင္သြားႏိုင္တဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြက တအုပ္စု..။ ေနာက္တအုပ္စုက မွန္မွန္နဲ႔ သင္ခန္းစာေတြကို ၾကိဳးစားတဲ့ ၈ႏွစ္ နဲ႔ ၁၀ႏွစ္ၾကား တအုပ္စု.. (သူတို႔က ဗမာလို မေျပာတတ္တဲ့ ကေလးေတြ မ်ားပါတယ္)။ ေနာက္တအုပ္စုက တကယ့္ Beginner အဆင့္ ကၾကီး ခ ေကြး ၊ ၁ ၊ ၂၊ ၃၊ ၄ ကို .. က-ကေလးငယ္ခ်စ္စဖြယ္၊ ခ-ခေရကံုး မေလးျပံဳး ေတြကို သီဆိုကခုန္ရင္း ျမန္မာစာ ျမန္မာမႈကို သိေအာင္ ယဥ္ပါးေအာင္ သင္ေနရတဲ့ တအုပ္စု၊ ေနာက္ဆံုး တအုပ္စုကေတာ့ ျမန္မာစကားနဲ႔ .. အေရာင္ေတြ ပန္းေတြ သဘာ၀ကိစၥေတြကို ေျပာတတ္ ဆိုတတ္ နားလည္တတ္ေအာင္၊ အရုပ္ေတြ ေရးရတဲ့ အုပ္စုပါ။ ဒီၾကားထဲ ေက်ာင္းပ်က္လို႔ စာေနာက္က်တာနဲ႔ စာျပန္ျဖည့္ရတဲ့ ကေလး၊ စာသိပ္မလိုက္ႏိုင္လို႔ ေနာက္က်တဲ့ကေလးေတြကို ဆြဲထုတ္ျပီး သင္ရတဲ့ အုပ္စုငယ္ေလးေတြလည္း ၂စု ရွိပါေသးတယ္။ က်မကို ကူတဲ့ဆရာ ဆရာမ အင္အားက ၁၀ေယာက္ေတာင္ ရွိတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေကာင္းေကာင္း ပံ့ပိုးသင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

တပတ္မွာ စေနတရက္ ၂နာရီတည္း သင္ရ တာမို႔ ကေလးေတြကို အိမ္စာေတြ ေပးလိုက္ရင္ အိမ္က အေမေတြ အေဖေတြက တစ္ပတ္စာ သင္ေပးရေတာ့တာပါပဲ။ က်မက အတန္းစတာနဲ႔ သတ္ပံုေခၚတာမို႔ သူတို႔ မျဖစ္မေန စာလုပ္ၾကရတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီကေလးေတြက အေမရိကန္ ပညာေရး စနစ္က ေလ့က်င့္ထားျပီးသားကေလးေတြမို႔ စာမလုပ္ရင္ က်န္ခဲ့ျပီး ေနာက္ထပ္စာအသစ္ရဖို႔ ခက္သြားျပီဆိုတာကို ေကာင္းေကာင္းသေဘာေပါက္ေနတာေၾကာင့္ စာသင္ရတာ သ္ိပ္ လြယ္ပါတယ္။ သိပ္ အတတ္ျမန္ပါတယ္။ က်မ သေဘာအက်ဆံုးကေတာ့ က်မ တခု သင္ျပီးတိုင္း လက္ေတြ အလုအယက္ ေထာင္ျပီး ေမးခြန္းထုတ္ၾကတာကိုပါ။ ဒါက အေမရိကန္ ပညာေရးက ေလ့က်င့္ထားတဲ့ စနစ္ပါပဲ။

++++++

က်မက တကၠသိုလ္မွာ ပင္ရင္းျမန္မာစာေတြ၊ အထူးျပဳျမန္မာစာဘာသာရပ္ေတြကို ႏွစ္ ၂၀ နီးပါး သင္ခဲ့တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳသာ ရွိေပမဲ့ သူငယ္တန္းကေလးေတြကိုေတာ့ တခါမွ် စာမသင္ဖူးတာမို႔ ထင္မွတ္ မထားတဲ့ အခက္အခဲေတြ ၾကံဳရပါတယ္။ ပိုထူးျခားတာက အေမရိကက ကေလးေတြကို သင္ရတာမို႔ စိန္ေခၚခ်က္ေတြက ပိုမ်ားတာပါ။ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ ဒီက ကေလးေတြရဲ႕ ျဖန္႔ထြက္ေတြးတဲ့ အေလ့အက်င့္ နဲ႔ ေမးခြန္းထုတ္တဲ့အေလ့ဟာ ကေလးေတြရဲ႕ သင္ယူမႈကို အျမန္ တိုးတက္ေစျပီး နားလည္တတ္ကၽြမ္းမႈကိုလည္း ပိုျပီး နက္နက္နဲနဲ ရွိေစပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ျမန္မာျပည္က ကေလးေတြမွာသာ အဲလို အေလ့အက်င့္ေတြရွိရင္ တကယ္ ပညာတတ္မွာလို႔ ေတြးမိတာမို႔ ဒါေလးေတြကို က်မ ဥပမာေပး ေျပာျပခ်င္တာ ပါ။

သူတို႔ကို စသင္ေတာ့ က-ကေလးငယ္ ခ်စ္စဖြယ္က စပါတယ္။ အဲဒီကေနပဲ ေမးခြန္းေတြ စလာေတာ့တာပါ။ က - ဆိုျပီး ဘာလို႔ ခေလးလို႔ အသံထြက္လဲ တဲ့။ တခါတေလမွာ ကၾကီးကိုပဲ ခ- လို႔ အသံထြက္သလို ဂ- သံထြက္တာလည္း ရွိတယ္ေပါ့။ သူတို႔က ကၾကီး ခေကြး ဂငယ္လို႔ တတန္းတည္း ရွိတဲ့ အသံဆင္ စကားလံုးေတြမို႔ အသံေျပာင္းတတ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ စလံုးတို႔ ဆလိမ္တို႔ကို ဇကြဲသံ ထြက္တာတို႔၊ တ၀မ္းပူကို ဒေဒြးသံထြက္တာတို႔လည္း ေတြ႔ဦးမွာလို႔ တပါတည္း ေျပာျပပါတယ္။ ခု က-ခ အသံုးမွာေတာ့ ခေလး လိုပဲ၊ ေရကရားကို ခရား လို႔ အသံထြက္တာ၊ ကံ့ေကာ္ပန္း တို႔ ကတံုး တို႔ ကဗ်ာတို႔ ကဏန္းဟင္း တို႔ကို ဂ ငယ္သံနဲ႔ ထြက္တာကို သူတို႔ကို ဥပမာေပး ေျပာျပရပါတယ္။ အဲဒီမွာ ျမန္မာျပည္က ကေလးေတြနဲ႔ မတူတာက သူတို႔က ကတံုး နဲ႔ ကံ့ေကာ္ပန္းကို မသိတာမို႔ အဲဒါေတြကိုပါ ရွင္းျပ ပံုဆြဲျပရတာပါပဲ။

အေမရိကမွာကေတာ့ အလြယ္တကူ လက္လွမ္းမီတာမို႔ Internet က ပံုေတြ ရွာျပီး Projector နဲ႔ ျပႏိုင္ပါတယ္။ အဲလိုပဲ ခ-ခေရကံုး က ဘာလို႔ မေလးျပံဳးတာလဲ.. တို႔၊ ည-ညေနခင္း ဘာလို႔ ေရခပ္ဆင္းတာလဲ… တို႔၊ ထ-ထမင္းပြဲ လက္ဆံုႏႊဲ.. ထဲက လက္ဆံုႏႊဲဆိုတာ ဘာလဲ.. တို႔၊ အဲလို ေမးခြန္းေတြ ကို သူတို႔ လက္ေတြ အလုအယက္ ေထာင္ျပီး ေမးၾကတာပါ။ တခ်ိဳ႕စကားသံုး ေတြက စာဆန္ တာမို႔ သူတို႔အနီး၀န္းက်င္က လူၾကီးေတြ ေျပာတဲ့ အထဲလည္း မပါတာမို႔ သူတို႔အတြက္ေတာ့ သိပ္ကို အသစ္အဆန္း ျဖစ္ေနတာပါ။ က်မကမ်ား ရွင္းျပလိုက္ရင္ သူတို႔ ေက်နပ္ျပီး ျပံဳးသြားတာမ်ား တကယ္ အေမာေျပရပါ တယ္။ သူတို႔ သိပ္ နားမလည္ေသး လို႔ကေတာ့ မ်က္ႏွာေလးေတြ ငယ္ျပီး I don’t get it.. လို႔ အေျဖ မရမခ်င္း ျပန္ ျပန္ ေျပာတာပါ။

ဒါနဲ႔ပဲ အဲဒီ က-ကေလးငယ္ ခ်စ္စဖြယ္… ကေန အ-အမိေျမ တို႔တိုင္းျပည္ ငါတို႔ ခ်စ္တဲ့ ေျမ.. အထိ ကို ေရာက္ဖို႔ တစ္လေလာက္ ၄ခ်ိန္ (၈ နာရီ)ေလာက္ အမူအရာေတြ လုပ္ရင္း ေအာ္ရင္း ဆိုရင္း ရွင္းျပရင္း သင္အျပီးမွာေတာ့ သေျပညိဳက ကေလးေတြဟာ အဲဒီ ကၾကီးကေန အ-အထိ အကၡရာေတြကို ေတာ္ေတာ္ မွတ္မိသြားရံုမက၊ သူတို႔ မျမင္ဖူး မၾကားဖူး မသိဖူးခဲ့တဲ့ ေ၀ါဟာရေတြ၊ ပန္းေတြ၊ ျမန္မာ့ဓေလ့ေတြကိုပါ တြဲသိ သြားပါျပီ။

အဲဒီလို ကဗ်ာေတြ ရြတ္ရင္း အဓိပၸါယ္ေတြ ရွင္းျပရင္းကေန သူတို႔ ေမာခ်ိန္ ပ်င္းခ်ိန္ေလာက္ စာသင္ခ်ိန္ တ၀က္က်ိဳးရင္ သူတို႔ကို သူတို႔ ရြတ္ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာ ေတြကို သရုပ္ေဖာ္ပံု ဆြဲခိုင္းပါတယ္။ အေမရိကန္က အေျခခံပညာေရးထဲမွာက ပန္းခ်ီဆြဲတာ ပံုေရးတာေတြက အျမဲပါေနက်မို႔ ဒါက ကေလးေတြကို စိတ္၀င္စားေစရံု သာ မက ပါဘူး။ သူတို႔ သိထားတာေတြကို ပိုမွတ္မိေစပါတယ္။ အေရာင္ေတြက အစ.. သူူတို႔ မွတ္မိေအာင္ အေရာင္ျခယ္ခိုင္းပါတယ္။ ဒါက အေမရိကန္ေက်ာင္းေတြမွာ ဘာသာစကား မတူသူေတြအတြက္ ထားတဲ့ ESOL (English for Speakers of Other Languages) မွာ သံုးတဲ့ သင္ၾကားနည္းေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာ ရွိတဲ့ ESOL Class ေတြဟာ အဂၤလိပ္လို တလံုးမွ မတတ္လာတဲ့ ကေလးေတြကို ၃လ ေလာက္ အတြင္း ေရေရလည္လည္ေျပာတတ္လာေအာင္ သင္ႏိုင္တာပါ။

က်မကေလးေတြ ဒီေရာက္ေတာ့ သမီးက ၉ႏွစ္၊ သားငယ္က ၆ႏွစ္။ ထိုင္းမွာ မူလတန္း ေက်ာင္းေနခဲ့တာမို႔ အဂၤလိပ္စာအသံထြက္ေတြက ထိုင္းသံ၀ဲလို႔။ ဒီေရာက္ေတာ့ သမီးက GRADE 3 နဲ႔ စ။ သားငယ္က  Kindergarten နဲ႔စ။ သားနဲ႔သမီးဟာ ၆လအၾကာ၊ ေက်ာင္းႏွစ္၀က္ မွာပဲ အေမရိကန္အဂၤလိပ္စကားကို အကၽြမ္းတ၀င္ ေျပာႏိုင္္ၾကပါျပီ။ သူတို႔ဆီက သင္ၾကားေရးစနစ္ေၾကာင့္ပါပဲ။ ဒါကို က်မတို႔ အတုယူရပါတယ္။

+++++

သေျပညိဳက ကေလးေတြ အမ်ားစုၾကီးက အေမရိက မွာ ေမြးၾက ၾကီးျပင္းၾကရတဲ့အျပင္ ျမန္မာျပည္ကို မေရာက္ဖူးၾကတဲ့သူ အမ်ားစုမို႔ သူတို႔အတြက္ေတာ့ သင္ခန္းစာထဲက ျမင္ကြင္းေတြ အေၾကာင္းအရာေတြက စိတ္၀င္စားစရာေတြခ်ည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ စ- စခန္းသာ ေတာင္တန္းျပာဆိုရင္ က်မက အရင္ေျပာမျပဘဲ သူတို႔ကို သိလားလို႔ အရင္ ေမးပါတယ္။ သူတို႔က စခန္းဆိုေတာ့ Camp ပဲ ထင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ စခန္းသာဆိုတာ ခဏနားေနရတဲ့ သာယာတဲ့ ေနရာကိုလည္း ေခၚတယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။ ဒီေတာ့ တေယာက္က ဒါဆို Viewpoint လားတဲ့။ အင္း ဟုတ္တယ္ အဲလိုမ်ိဳးလို႔ က်မကလည္း နီးစပ္ရာ သေဘာတူရပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာ တခါ ရွင္းျပရ တာက သာယာတယ္ဆိုတာ ဘာလဲ..ေပါ့။ အမ်ားစုက Peaceful တို႔ Pleasant တို႔ ေျပာပါတယ္။ သူတို႔ နီးနီးစပ္စပ္ ေတာ့ နားလည္ပါတယ္။ ခုမွ စကားေရာ စာေရာ စသင္တာမို႔ က်မ ေက်ာင္းမွာ No English.. Only Burmese လို႔ စည္းကမ္း လုပ္လို႔ မရေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ကို နားလည္သလို အဂၤလိပ္လို ေပးေျပာျပီးမွ ျမန္မာလို အေခၚအေ၀ၚကို မွတ္မိေအာင္ တြဲက်င့္ ရပါတယ္။ ထပ္ကာ ထပ္ကာ ေျပာျပရပါတယ္။

အဓိကကေတာ့ ျမန္မာလို သင္တာက ျမန္မာျပည္ျပန္ရင္ ေဆြမ်ိဳးေတြကို စကားေျပာႏိုင္ျပီး  ႏိုင္ငံျခားမွာ ေနေပမဲ့ ကိုယ့္မိခင္ဘာသာစကားကို ေကာင္းေကာင္း ေျပာႏိုင္တယ္ ဆိုတာ .. ျပီးေတာ့ ဘာသာစကားေတြ အမ်ားၾကီးတတ္တယ္ဆိုတာ ဂုဏ္ယူစရာ ေကာင္းတယ္ ဆိုတာေတြ အထိ ေျပာျပတာကို သူတို႔ နားလည္လက္ခံႏိုင္တာပါပဲ။ သူတို႔ အေမရိကန္ပညာေရးရဲ႕ သင္ၾကားေရးစနစ္ေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ ေတြးေခၚႏိုင္စြမ္း ဉာဏ္ရည္ကလည္း ျမင့္ေနတာပါ။ အဲဒီအခါ ခုလို သေျပညိဳ ေက်ာင္း တႏွစ္ျပည့္ေတာ့မယ့္အခ်ိန္မွာေတာ့ က်မရဲ႕ တခန္းစာနဲ႔ စုေပါင္း စခဲ့တဲ့ ျမန္မာစာေက်ာင္းဟာ ခုခ်ိန္မွာ တန္းခြဲ ၄ခု ခြဲရတာမို႔ က်မေနတဲ့ Maryland ျပည္နယ္ Rockville ျမိဳ႕နယ္ထဲက မူလတန္း ေက်ာင္းထဲက ခန္းမၾကီး တစ္ခန္းကို ငွားရမ္းျပီး သင္ရတဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္လာပါျပီ။

ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြ ကလည္း Virginia , Baltimore, Frederick လို အနီးအပါး ျမိဳ႔နယ္ေတြ ကပါ လာတက္ၾကတာပါ။ အနီးအပါးလို႔သာ ေျပာရတယ္..။ တကယ္က တစ္နာရီ ေက်ာ္၀န္းက်င္ ကားေမာင္းလာ ၾကရတာမို႔ ရန္ကုန္ပဲခူးေလာက္ အကြာအေ၀း ရွိတာပါ။ ဒါေပမဲ့ မိဘေတြေရာ ကေလးေတြပါ က်ားကုတ္က်ားခဲနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေက်ာင္း မွန္မွန္ လာၾကတာမ်ား.. ႏွင္းေတြက်လို႔ Snow alert ရွိတာေတာင္ မပ်က္မကြက္ ပါ။ ဒါဟာ သေျပညိဳေက်ာင္းအတြက္ အင္အားျဖစ္သလို.. က်မတို႔ ျမန္မာကေလးေတြ ေနာင္ေရး နဲ႔ ဟိုးအေ၀းၾကီးထိ ေမွ်ာ္လင့္ၾကည့္ရင္၊ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အနာဂတ္ မွာ ျဖည့္စြက္ႏိုင္မယ့္ အားကေလးေတြကို ေမြးေနတာပဲရယ္လို႔၊ က်မမွာ ပီတိ ျဖစ္ရပါတယ္။

 ေမျငိမ္း ၁၄ မတ္လ ၂၀၁၂။

( ျပည္တြင္းထုတ္ Venus News Weekly Journal ပါ အပတ္စဥ္ေဆာင္းပါး-အမွတ္ ၂)

အလြင့္

 နင့္ကို ငါ အဲလိုပစ္မထားႏိုင္ဘူး.. မီ.. တဲ့။
 ေက်းဇူးပါ ေမရယ္..
 ဒါေပမဲ့ က်မကေတာ့ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ပစ္ထားလိုက္ျပီလို႔ ေမ့ကို အသံတိတ္တု႔ံျပန္မိတယ္..။
 ေမ.. အဲဒီမွာ ေပ်ာ္လားဟင္..
မေပ်ာ္ဘူးဆိုရင္ေရာ မီက ယံုလို႔လား... တဲ့။
အင္း ယံုတယ္.. ေမက မညာတတ္ဘူးေလ..။
 မေပ်ာ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ စိတ္မဆင္းရဲဘူး၊ ဒီမွာ အလုပ္ပင္ပန္းတာ မွန္တယ္.. စိတ္ဖိစီးတာ မွန္တယ္.. ဒါေပမဲ့ ေနတတ္ရင္ ေက်နပ္စရာပါ မီရယ္..။ ကေလးေတြ ပညာေရးေကာင္းတယ္.. ကိုယ္ အလုပ္လုပ္ သေလာက္ အက်ိဳးခံစားရတယ္..။ ငါေနာက္တခုထပ္ေျပာရင္ နင္ ငါ့ကို တကုိယ္ေကာင္းဆန္တယ္လို႔ မကဲ့ရဲ႔နဲ႔ေနာ္...။ ဒီမွာ အတတ္ႏိုင္ဆံုးေတာ့ လူနဲ႔ တူေအာင္ ေနရတယ္..။ နင္သိပါတယ္.. ငါ အဲဒီမွာတုန္းက ဘယ္လိုေနခဲ့ရတယ္ဆိုတာ... တဲ့။
ေမ့အသံက နည္းနည္းေတာ့ နာက်င္ေနတယ္ထင္ပါရဲ႕။ က်မသိပါတယ္။ ေမက သူ႔ႏိုင္ငံ ကို ထားခဲ့ရတယ္ဆိုတဲ့ စိတ္နဲ႔ အျမဲ အဲလို နာနာက်င္က်င္ ခံစားတတ္တယ္ဆိုတာ..။
ေမရယ္.. ဒီလိုပါပဲ.. ဒါေပမဲ့ ရွင္ ဘယ္ေနရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေကာင္းဆံုးကို လုပ္ႏိုင္ေနတာပဲ..။ က်မကသာ.....................

 ++++

ဒီည ေမ့ကို သိသိသာသာပဲ လြမ္းေနမိပါတယ္..။ ေမက မီ့ထက္ တႏွစ္ခြဲပဲ ပိုၾကီးေပမဲ့ အသက္ေတာ္ေတာ္ကြာသလို လူၾကီးဆန္တတ္သူ။ မီနဲ႔ေမက စိတ္ခံစားခ်က္ တူတာမ်ားျပီး ဘ၀ပံုစံခ်င္း.... ၾကီးျပင္းရပံုခ်င္း.. ရပ္တည္ပံုခ်င္း မတူေပမဲ့ နီးစပ္ခ်စ္ခင္ႏိုင္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ေမကေတာ့ စာေရးဆရာမို႔ ထင္ပါရဲ႕..။ စိတ္ကူးနည္းနည္းပိုယဥ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ေမက စိတ္ကူးယဥ္တဲ့ ေနာက္ကိုလည္း စိုက္လိုက္မတ္တတ္ လိုက္တတ္သူ။ ခုေန ျပန္ေျပာျဖစ္ၾကရင္ေတာ့ ေမ့ရဲ႕ အဲလို စိတ္ကူးယဥ္တတ္မႈေၾကာင့္ပဲ အဲလို စိတ္ခံစားမႈေနာက္ လိုက္မႈေၾကာင့္ပဲ ခုခ်ိန္ထိ ေမက စိတ္ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ.. ေျပာရရင္ လက္ရွိဘ၀မွာ ေက်ေက်နပ္နပ္ ေနတတ္ေနတာ လို႔ ေျပာျဖစ္ၾကမယ္ ထင္ပါရဲ႕။ တကယ္လည္း ေမက ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ပပလႊားလႊား မရွိလွတဲ့ ဘ၀ထဲ ေပ်ာ္တတ္ပါေပရဲ႕...
ဒါျဖင့္ ဘယ္ဟာကမ်ား တကယ္ေပ်ာ္စရာလဲ ဆိုတာကို မီ.. ခုေတာ့ျဖင့္ ေတြးမိရျပီ။

+++++

အခ်စ္ဆိုတာ ဘယ္လိုခံစားခ်က္လဲဆိုတာ ရွင္သိရဲ႕လား ကိုကို... လို႔ ေမးေတာ့ သူက မယံုႏိုင္တဲ့ မ်က္လံုးေတြနဲ႔ မီ့ကို ၾကည့္ပါတယ္..။ ဘာေၾကာင္တာလဲ..လို႔ ေတြးေနတာလားကိုကို ဆိုေတာ့ သူက စိတ္ပ်က္ လက္ပ်က္ပံုနဲ႔ ေခါင္းခါေသးရဲ႕။။ ဒီမွာ က်မလည္း အခ်စ္ကို ကိုးကြယ္တဲ့သူ မဟုတ္ပါဘူး.. ၀န္ခံပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘ၀မွာ ခုလို အဓိပၸါယ္မဲ့လွခ်ည္ရဲ႕လို႔ ခံစားေနရခ်ိန္မွာေတာ့ က်မ အခ်စ္ဆိုတာကို စဥ္းစားမိတယ္.. သိလား... ဆိုေတာ့ သူက သက္ျပင္းခ်တယ္..။ ကိုယ္ မင္းကို ခ်စ္ပါတယ္ကြာ လို႔ က်မ ပခံုးကို လွမ္းဖက္ျပီး ဒီတခါ ေျပာခ်ိန္မွာေတာ့ စိတ္ထဲ နည္းနည္း ေအာ့မိတာ ၀န္ခံပါတယ္။။ က်မ ေခါင္းရမ္းမိေတာ့ မီက ဘာျဖစ္ခ်င္တာလဲကြာ.. တဲ့။ က်မလား.. အင္း.. က်မလည္း မသိဘူး.. က်မ ဘာျဖစ္ခ်င္တာလဲ.... ဆိုတာ....။

ေမက ေျပာတယ္...။ ေမတၱာတရား..တဲ့။
ေမတို႔ ဇႏွီးေမာင္ႏွံၾကားမွာ အခ်စ္ဆိုတာက မပူေလာင္ေတာ့ဘူးတဲ့.. ဆိုေတာ့ ေမတၱာတရား ျဖစ္သြားျပီ တဲ့။ ဘာလို႔လဲဟင္.. သားသမီးေတြေၾကာင့္လား..။ အသက္ေတြ ၄၀ ေက်ာ္ကုန္လို႔လား..။ အစစ လံုျခံဳေအးခ်မ္းတဲ့ တိုင္းျပည္တျပည္မွာ ေနေနရလို႔လား..။ ဒါမွမဟုတ္.. အရာရာကို အတူလက္တြဲ ရုန္းကန္ေျဖရွင္းေနၾကရလို႔လား..။ နားမလည္ႏိုင္ေတာ့ဘူး..။
ဒါျဖင့္ မီကေရာ...။ သမီးႏွင္းကို သတိရပါတယ္..။ သမီးက မီ့ကို မေအးျမေစဘူးလား...။ ကိုကိုကေရာ...။ ကိုကို နဲ႔ မီ့ၾကားမွာ ေမ နဲ႔ သူ႔ ခင္ပြန္းလို သားသမီးဆိုတဲ့ အခ်ည္အေႏွာင္ေတြ မရွိခဲ့ၾကလို႔လားဟင္...။

 ++++

မီ့ထက္အရင္ ေမက အိမ္ေထာင္ပ်က္တခုလပ္ဘ၀ကို သားတေယာက္နဲ႔အတူ တြဲျပီး ရင္ဆိုင္လိုက္ရတာပါ။ အဲဒီတုန္းက ေမ ဘယ္ေလာက္ ပင္ပန္းဆင္းရဲခဲ့သလဲဆိုတာ ေမ့နားမွာ ေတာက္ေလွ်ာက္ ရွိေနခဲ့တဲ့ မီက အသိဆံုးေပါ့..။ စိတ္ေရာ ရုပ္ပါ ေမ ဆင္းရဲခဲ့တာ.. မီျဖင့္ ၾကည့္ေတာင္ မၾကည့္ရက္ခဲ့။ ေနာက္ေတာ့ တိုက္ဆိုင္လွတဲ့ ကံၾကမၼာက မီ့ကိုပါ အိမ္ေထာင္ပ်က္ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကာလေတြတုန္းက ဘ၀ကို ရဲရဲ ရင္ဆိုင္တတ္တဲ့ မိန္းမေတြ.. ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးတတ္တဲ့ မိန္းမေတြ.. ၾကိဳးစားတဲ့ မိန္းမေတြ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္မေျပၾကတဲ့ ေခတ္ထင္ပါရဲ႕...။ မီက သမီးတေယာက္နဲ႔...။ ေမက သားတေယာက္နဲ႔...။ ဘ၀ကို အလ်ားလိုက္ျဖတ္ခဲ့ၾကတာ..။ ပင္ပန္းလိုက္တဲ့ျဖစ္ျခင္း။
ဒါေပမဲ့ မီေရာ.. ေမပါ.. ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္...။ ေနာက္ေတာ့ ဘ၀ထဲ ပင္ပန္းတာနဲ႔ မဆိုင္ဘူးထင္ပါရဲ႕...။ ေမက ေနာက္ထပ္လက္တစံုကို တြဲလိုက္ေတာ့တယ္...။
အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက
ေမေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ညီညီက ေမ့ထက္ငယ္တဲ့အျပင္ ေမ့ေလာက္ေတာင္  ျပည့္စံုသူမဟုတ္..။
တခုေတာ့ ရွိပါတယ္.. ညီညီကၾကင္နာတတ္သူ.. ေအးခ်မ္းသူ.. ေမ့ကို ေလးေလးနက္နက္တန္ဖိုးထားတယ္လို႔ ယံုၾကည္ရေလာက္တဲ့ အမူအရာေတြ ရွိတဲ့သူ။ ေမက ေပ်ာ္ပါတယ္ တဲ့။ ျပီးေတာ့ ခ်စ္ပါတယ္တဲ့...။
ဒါျဖင့္ မီကေရာ...

++++++

ကိုကို႔ကို မီ ေခါင္းညိတ္ျဖစ္ခဲ့တာ တကယ့္အခ်စ္လား.. ဒါမွမဟုတ္ သာယာမႈလား.. ဒါမွမဟုတ္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေၾကာင့္လား...။ ကိုကို႔ စီးပြားဥစၥာျပည့္စံုမႈကလည္း တစိတ္ေဒသေတာ့ ပါမယ္ထင္ပါတယ္..။ မီကိုယ္တိုင္ေတာင္ မေသခ်ာပါ။ ဒါေပမဲ့ ကိုကို႔နဲ႔ မီ တြဲျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ကုိကို နဲ႔ မီကေတာ့ ေမ နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ညီညီ့လိုေတာ့ မဟုတ္...။ ကိုကိုကိုယ္တိုင္ကလည္း မေအာင္ျမင္လွတဲ့ ပထမအိမ္ေထာင္နဲ႔ သားသမီး ရွိသူ..။ ဒါေပမဲ့ သားသမီးကို ငဲ့တဲ့ ကုိကိုက သူ႔ အိမ္ေထာင္ကို ျပတ္ျပတ္စဲစဲ မလုပ္ႏိုင္ပါဘူးတဲ့။ ရတယ္ကိုကို.. မီ့နားမွာ အေဖာ္အျဖစ္.. ရွိေနရင္ ေတာ္ျပီ...။ မီ ကိုကို႔ကို လိုအပ္ခဲ့တာ အေဖာ္အျဖစ္ သက္သက္ပါ..။ အားကိုးတိုင္တည္ရာ... လိုအင္ေတြ ျဖည့္စြက္ရာေတြအတြက္ေတာင္ မဟုတ္ခဲ့။ ကိုကို႔ကို မီခ်စ္လားလို႔ ကိုကိုက မေမးဖူးသလို မီကလည္း မေမးဖူးပါ..။ မီတို႔ႏွစ္ေယာက္ အလုပ္အတူတူလုပ္.. တိုင္ပင္ေဖာ္ တိုင္ပင္ဖက္...။ စိတ္ညစ္ရင္ ရင္ဖြင့္ေဖာက္ခြဲဖို႔... အၾကံဥာဏ္ေကာင္းေတြ လိုအပ္တဲ့အခါ တိုင္ပင္ဖို႔... တခါတေလေတာ့ ေယာက္်ားတေယာက္ နဲ႔ မိန္းမတေယာက္ရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈလိုအပ္ခ်က္ေတြ အတြက္ ပါေကာင္းပါလိမ့္မယ္..။
ေသခ်ာတာက မီ အဲဒီဘ၀မွာ ေက်နပ္ခဲ့ပါတယ္။

 ++++++

 မီက တိမ္တိုက္ေတြ ေမ်ာလြင့္တာကို ကိုကို႔ေဘးမွာ လဲေလ်ာင္းရင္း ေငး..
တိမ္တိုက္ေတြေပၚ မီပါ လိုက္ပါ လြင့္ေမ်ာသြား...။ ဟိုးအေ၀းၾကီးမွာဆို မီ နဲ႔ ကိုကို ဟာ ဘာအေႏွာင္အဖြဲ႔မွ ေနာက္မွာမရွိစတမ္း လြတ္လပ္ေနၾကသူေတြ...။ မီက နည္းနည္းလည္း နာမည္ေတာ့ ၾကီးခ်င္ေသးတယ္..။ ေအာင္ျမင္တဲ့ စာေရးဆရာပဲျဖစ္ျဖစ္.. ဒါမွမဟုတ္.. စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ... ဒါမွမဟုတ္.. အဆိုေတာ္... ဒါမွမဟုတ္... ကုိကိုက မီ့ေနရာမွာ ဘသူ႔ကိုမွ အစားမထိုးႏိုင္ပါဘူးလို႔ တမ္းတမ္းမက္မက္ ရွိေနတဲ့အျဖစ္မ်ိဳး...။ ကုိကိုက နားမလည္ႏိုင္ရွာဘူး။ မီ ဘာျဖစ္ခ်င္တာလဲ တဲ့။
ေျပာျပရင္ မီက စာအုပ္ေတြ သိပ္ဖတ္ေတာ့ ရူးခ်င္ခ်င္ရယ္လုိ႔ ေျပာဦးမွာ မီသိပါတယ္..။
 မီကေလ.. အခ်ိန္တိုင္း အခ်ိန္တိုင္းမွာ မီေတာင့္တတဲ့ အရာတိုင္းကို ရခ်င္တာ.. ဆႏၵတိုင္းကို ျပည့္ခ်င္တာဆိုေတာ့လည္း ကိုကိုက မျဖစ္ႏိုင္ဘူးေလ... ဘသူမွ အဲလို အလိုမျပည့္ႏိုင္ၾကဘူးကြ.. တဲ့။ မီ မသိတာမွမဟုတ္ဘဲ...။ မီက တမင္ ညစ္ေနတာ တဲ့။ အင္း ဟုတ္မွာပဲ..။ မီက အဲလို ညစ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ ရွိတာေတာ့လည္း အမွန္...။

 ++++++

သမီး.. မာမီ့ကို ခ်စ္လားဆိုေတာ့ သမီးက ခ်စ္သားပဲ.. တဲ့။ သမီးေျဖပံုက စိမ္းသက္သက္နဲ႔။ သမီးေတာင္ ၁၂ႏွစ္သမီး ျဖစ္ျပီ။ ဒီသမီးေလးကို မီတခါမွ ေထြးေထြးပိုက္ပိုက္ မေနခဲ့ဖူးတာလည္း သတိရပါတယ္။ဒါေပမဲ့ မီကိုယ္က အဲလို ေခ်ာ့ေခ်ာ့ျမွဴျမွဴ မေနတတ္တာပါ။ ခုဆို သမီးက အျမဲ အတူေနရတဲ့ အဖိုးအဖြားနဲ႔ အေဒၚအပ်ိဳၾကီးကို သူပူဆာသမွ်၀ယ္ေပးေပမဲ့ တခါတေလမွ ေတြ႔ရတတ္တဲ့ အေမထက္ ပိုခင္တြယ္တာေတာ့ အမွန္ပါ။ မီက သမီးပဲျဖစ္ျဖစ္... မိဘေတြကိုပဲျဖစ္ျဖစ္.. ေနာက္ဆံုး ကုိကုိ႔ကိုေတာင္မွပဲ လိုအပ္တာသာ ျဖည့္ဆည္းေပးလိုက္မယ္.. ယုယုယယေတာ့ မေနတတ္တာ အမွန္..။
ဒါကိုေတာ့ အျပစ္လို႔ မေျပာၾကေစခ်င္ပါဘူး..။ မီက ခ်စ္သူေတြ လိုအပ္သမွ်ကို ဂရုတစိုက္ ျဖည့္ဆည္းေပးသူေတာ့ ျဖစ္ေနပါေသးတယ္။ မီကိုယ္တိုင္ကလည္း အနားမွာ ဂရုတစိုက္ရွိေနေပးမယ့္ ခ်စ္သူတေယာက္ပဲ လိုခ်င္တာပါေလ...။ အဲဒီခ်စ္သူက ကယုကယင္ မေနတတ္သူဆိုလည္း မီေက်နပ္မွာပါ...။ မီကေလ.. ရႈံးနိမ့္မႈေတြကို ရင္ဆိုင္ရလို႔ ငိုေၾကြးတဲ့အခါ ကိုယ့္ေရွ႕မွာထိုင္ျပီး ကိုယ့္ကို ကရုဏာသက္စြာနဲ႔ ထိုင္ၾကည့္ေနမယ့္သူတေယာက္ကို လိုခ်င္တာပါ...။

++++++

 မူးယစ္ျခင္းဟာ အေကာင္းဆံုးအေဖာ္မဟုတ္မွန္း မီအသိဆံုးေပါ့..။
အရြယ္ေၾကာင့္ မီ့အလွက ႏုပ်ိဳ ဆန္းသစ္ မရွိႏိုင္ေတာ့တာလည္း မီအသိဆံုးေပါ့...။
အဲလိုပဲ ကိုကို သိဖို႔လည္း လိုတယ္..။
အလုပ္ေတြ မေအာင္ျမင္တာလည္း မီ့ေၾကာင့္မွ မဟုတ္ဘဲကိုကို.. ဒီေခတ္ၾကီးထဲမွာ မီ့လို မိန္းမတေယာက္အေနနဲ႔ ဘာကို ထပ္ရင္းရဦးမွာလဲ...။ ကိုကိုသိလား..။ မီဟာ.. အခ်စ္ကို လိုအပ္ခဲ့သူဆိုတာ (တကယ္ေတာ့ မီကိုယ္တိုင္လည္း မေသခ်ာလွပါဘူး)။ မီဟာ ေငြေၾကးအတြက္.. ဘ၀ရပ္တည္ေရးအတြက္ ကိုကို႔ကို ခ်စ္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး (ဒါလည္း ကိုယ္တိုင္ မေသခ်ာ)။ မီဟာ ေသြးသားဆႏၵနဲ႔ ကိုကို႔ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ တာလည္း မဟုတ္ဘူး (အခ်စ္နဲ႔ ေသြးသားဆႏၵ မီခြဲျခားတတ္ခဲ့ရဲ႕လားဆိုတာ ခုခ်ိန္မွာ ကိုယ္တိုင္ ျပန္ေမးျဖစ္ေနတဲ့ ေမးခြန္းပါ..)။ ဒါေပမဲ့ ကုိကုိ.. မီ ကိုကို႔ကို လိုအပ္ခဲ့ပါတယ္..။ ခုလည္း လိုအပ္ေနဆဲပါ ကုိကုိ..။ မီ့အနားမွာ ေန၀င္ေတာ့မယ္..။ မီ့အခန္းထဲမွာ ေဆးလိပ္ေငြ႔ေတြနဲ႔ အုံ႔မိႈင္းလို႔..။ အျပင္မွာ ျမဴခိုးေတြ ဆိုင္းေနတာနဲ႔အျပိဳင္ မီ့အခန္းထဲမွာလည္း မႈန္မိႈင္းေနတယ္...။ အဲဒီအမႈန္ေတြထဲမွာ မီက လြင့္ေနတာ ကိုကိုရဲ႕။

 ++++++

 မီက ကိုကို႔ ရံုးခန္းေစာင့္မဟုတ္ဘူးေနာ္..... နယ္က ကုိကို႔ကုမၸဏီခြဲကို မီရွိမွ စိတ္ခ်တာလား...။
ကိုကို႔ သားအရြယ္ေရာက္လာလို႔ ရန္ကုန္ ရံုးခန္းမွာ မီ့ကို ရွိမေနေစခ်င္ေတာ့တာလား..။
မီ အဲလို မစဥ္းစား သင့္ဘူးလား..။ နယ္ျမိဳ႕ရဲ႕ ေျခာက္ေျခာက္ေသြ႔ေသြ႔ ရံုးခန္းမွာ ခုေန မီ ေသသြားရင္ ဘယ္သူ အရင္ဆံုး ေတြ႔မလဲ .. ရံုးအကူ ဦးဘေမာင္လား..။ မနက္က သမီးႏွင္းကို လြမ္းျပီး ဖုန္းေခၚေတာ့ သမီးက မာမီ ဘာကိစၥရွိလဲတဲ့။ သမီးကို သတိရလို႔ဆိုေတာ့ ဘာအတြက္လဲ.. တဲ့ေလ..။
အင္း ေမေမက သမီးကို ကိစၥရွိမွ သတိရတဲ့ အေမမ်ားျဖစ္ေနျပီလား လို႔ ျပန္ေတြးမိသား။
အဲေလာက္ေတာ့ မဟုတ္ဘူးထင္ပါရဲ႕ သမီးရယ္...။ ဒါနဲ႔ ၀မ္းနည္းျပီး ရန္ကုန္ေရာက္ေနတဲ့ ကိုကို႔ကို ဖုန္းေခၚေတာ့လည္း ကိုကိုက မီဘာလိုလို႔လဲတဲ့..။ ကိစၥအေရးတၾကီး ရွိလို႔လားတဲ့...။ ကိစၥမရွိရင္ မဆက္ရေတာ့ဘူးလားကိုကို လို႔ဆိုေတာ့ ကိုကိုအလုပ္ရႈပ္ေနတယ္.. မရစ္နဲ႔ မီ..။ ေစာေစာစီးစီး မူးေနျပီလားတဲ့။
မီ့မွာ စကားလံုးေတြ ေပ်ာက္ကုန္တယ္.. ကိုကိုက ဖုန္းခ်သြားတယ္...။
အဲဒီမွာ.. မီ့အခန္းထဲ ျမဴေတြဆိုင္းလာေတာ့တာပဲ..။
မီးခိုးလိုလို တိမ္လိုလို.. မီက အဲဒီအမႈန္ေတြထဲ လြင့္လို႔..။
ကံေကာင္းလို႔ ဒ႑ာရီထဲက ပ်ံေနတဲ့ နဂါးၾကီးတေကာင္ေလာက္မ်ား ေတြ႔လို႔ကေတာ့ လိုက္သြားျပီပဲ ကိုကို။

++++++++

 စိတ္ေလေလနဲ႔ မ်က္ရည္ေ၀ေ၀နဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာေရွ႕ ငိုင္ေနတုန္း ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ မိုးေကာင္းကင္ အင္တာနက္မွာ မီးစိမ္းေလးျပေနတဲ့ ေမ့ကို ေတြ႔တယ္။ အျမဲ မီးနီျပျပီး အလုပ္ရႈပ္ေနတဲ့ ေမက မီးစိမ္းေလးျပေနတာ..။ မီ့အတြက္ေတာ့ နဂါးၾကီးတေကာင္နဲ႔ ခဏေတြ႔လိုက္ရတာပါပဲ..။
 ေမေရ.... မီ စာရိုက္တင္လိုက္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းပဲ မီ........... လို႔ ၀မ္းသာအားရဟန္နဲ႔ ျပန္ထူးတဲ့ ေမ့ စာေလးတက္လာတယ္...။
လြမ္းလိုက္တာ ေမရယ္..။
ဟုတ္ပါ့.. ေမလည္း မီ့ကို ေတြ႔ရတာ ေပ်ာ္လိုက္တာ.. ဘာေတြလုပ္ေနလဲကြာ..။
 မီလား ဘယ္လိုေသရင္ေကာင္းမလဲ ထိုင္စဥ္းစားေနတာ...။
 ေဟ့ေကာင္ ေပါက္ကရမေျပာနဲ႔စမ္း.. ေျပာ.. ဘာေတြ ျဖစ္ေနလဲ..။
မျဖစ္ပါဘူး..။ ဒီလိုပဲ ေလတာ..။
 မီ.. တို႔ေတြ မငယ္ေတာ့ဘူး..။
အင္း ၄၀ ေတာ္ေတာ္ ေက်ာ္ျပီေလ.. ။
မေနာက္နဲ႔မီ...။
မေနာက္ပါဘူး.. တကယ္ေျပာတာ..။ ခု က်မ တေယာက္တည္း....
အင္း... ကိုကိုေရာ..။
သူ ရန္ကုန္မွာ.....
ဘာထူးဆန္းလဲ မီ... မီက တေယာက္တည္း က်န္ခဲ့ရတာနဲ႔ ေသခ်င္လိုက္တာလို႔ ျဖစ္တတ္တဲ့ လူညံ့လား..။
က်မ ခုညံ့ေနျပီေမ...။
သြားစမ္းပါ...။ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး မီ။ မီက သိပ္ေတာ္တဲ့ ထက္တဲ့ မိန္းမ..။
မဟုတ္ဘူးေမ.. အဲဒါ အတိတ္မွာ က်န္ခဲ့ျပီ..။ က်မက ရွင့္လိုမဟုတ္ဘူး..။ ဘာမွ မေအာင္ျမင္တဲ့ မိန္းမ။
မီ.. သမီးႏွင္းေရာ..။
သူက အဖိုးအဖြားေတြနဲ႔ေပါ့...။ သူက က်မကို မခ်စ္လွပါဘူး...။ --------- က်မ မေပ်ာ္ဘူးေမ....
ဘယ္သူေပ်ာ္ၾကလို႔လဲ မီ.. ဒါကိုက လူ႔ဘ၀ပဲ.. မီသိပါတယ္..။
က်မအတြက္ လူ႔ဘ၀က အဓိပၸါယ္မရွိ္ေတာ့ဘူး..။
မီ.. အဲဒါအားလံုးက ကိုယ္တိုင္ပဲ လုပ္ေန ဖန္တီးေနၾကတာေလ.. ဘယ္သူမွ ၀င္လုပ္ထားတာမဟုတ္ဘူး..။ ------------- ေမ အဲလိုေျပာရင္ မီ့ကို အျပစ္တင္ရာက်လို႔ မီသေဘာမက်ႏိုင္ဘူးဆိုတာ ေမသိပါတယ္.. ဒါေပမဲ့ မဟုတ္ဘူးလားမီ.. ဒီလမ္းေတြကို တို႔ေတြ ကိုယ္တိုင္ပဲ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကတာေလ...။
 ------ ဒါေပမဲ့ က်မတေယာက္တည္း ေမ...
မေျပာနဲ႔မီ.. အဲဒီအတြက္ အေျဖရွိျပီးသားေလ..။ နင္ သမီး နဲ႔ ျပန္သြားေန.....။
မရဘူးေလ.. က်မ အလုပ္လုပ္ရဦးမွာ..ေလ ေမရဲ႕။
ဒါဆို ဘာလို႔ လက္ေတြ႔ကို ရင္မဆိုင္ႏိုင္ရမွာလဲ...။
က်မအခန္းထဲမွာ သိပ္ေမွာင္တာပဲေမ...
မီးေတြဖြင့္ေလ.. ျပီးေတာ့ ျပတင္းေပါက္ေတြ ဖြင့္လိုက္...။
က်မေၾကာက္တယ္ ေမ..။ က်မ.. က်မ တေယာက္တည္း...။ အခန္းထဲမွာ မိုးေမွာင္ၾကီးက်ေနတယ္..။
မီ..
မီ...
မီ.. ဘယ္ေရာက္သြားလဲ....။ ငါနင့္ကို ပစ္မထားႏိုင္ဘူးမီ......

++++++



 ေမျငိမ္း ဇန္န၀ါရီ ၉ ရက္ ၂၀၁၂။


(မတ္လထုတ္ အိုင္ဒီယာမဂၢဇင္း။)