May 15, 2008

ျဖန္႔ေ၀ျခင္း(၅)

ကူညီကယ္ဆယ္သူမ်ားအတြက္ က်န္းမာေရးအၾကံေပးခ်က္

- လက္ေတြကို ဆပ္ျပာနဲ႔ အနည္းဆံုး စကၠန္႔၃၀ေလာက္ၾကာတဲ့အထိ စင္ေအာင္ေဆးပါ။

- လက္သည္းေတြကို ေသခ်ာညွပ္ျပီး သန္႔ရွင္းေအာင္ထားရပါမယ္၊

- ေရကို တရက္ အနည္းဆံုး ၂လီတာေလာက္ကုန္ေအာင္ ေသာက္ရပါမယ္။ ပိုေသာက္ႏိုင္ရင္ပိုေကာင္းပါတယ္။

- က်န္းမာေရးအတြက္ အျမဲတမ္းအင္အားျပည့္ေနဖို႔လိုတာမို႔လို႔ အိပ္ေရး၀၀ အိပ္ဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။

- သဘာ၀ေဘးဒဏ္ခံရသူေတြထဲမွာ ေဆးကုသခံေနရတဲ့ ကူးစက္ေေရာဂါရွိသူ (ဥပမာ- တီဘီေရာဂါသည္...) ပါလာသလားသိေအာင္ စံုစမ္းျပီး သူတို႔ ပံုမွန္ေသာက္ေနတဲ့ေဆး၀ါးေတြ ဆက္ရေနဖို႔ ၾကိဳးစားေပးရပါမယ္။

- သင့္အေရျပားေပၚမွာ ထိခိုက္ ရွနာ ပြန္းပဲ့ရာေတြ ရွိေနခဲ့ရင္ အဲဒီဒဏ္ရာကို ဆပ္ျပာနဲ႔ ေရသန္႔သန္႔နဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ေဆးပစ္ရပါမယ္။

- အဲဒီအျပင္ ထိခိုက္ရွနာဒဏ္ရာေတြအေပၚ အရက္ပ်ံ၊ အိုင္အိုဒင္း၊ ဘီတာဒိုင္းေဆးရည္၊ ခရမ္းေရာင္ေဆးရည္ တို႔လို ထိခိုက္ရွနာေတြကို ျမန္ျမန္က်က္ေစတဲ့ ေဆးရည္ေတြ သုတ္လိမ္း ရပါမယ္။

- အဲဒီေနာက္ ေျခာက္ေသြ႔ေအာင္၊ ဖံုမ၀င္ေအာင္ ပတ္တီးစီးတာမ်ိဳး၊ ပလပ္စတာကပ္တာမ်ိဳးနဲ႔

ဖံုးအုပ္ထားရပါမယ္။

- အဲလို ဂရုတစိုက္ ကုသေနတဲ့ၾကားကမွ ပိုဆိုးလာရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ အျမန္ျပဖို႔လိုပါတယ္။

Leptospirosis (တိရစာၦန္ဆီးရည္ကေန ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါ)

- Leptospirosis ဟာ အဖ်ား ေရာဂါတမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္တမ္း ကမၻာေပၚမွာ လူမသိသူမသိနဲ႔ အျဖစ္မ်ား အကူးစက္မ်ားတဲ့ ေရာဂါတခု ျဖစ္ပါတယ္။

- အဲဒီအဖ်ားရွိသူဟာ ေခါင္းကိုက္ျပီး၊ ကိုယ္လက္မအီမသာကိုက္ခဲတတ္ပါတယ္၊ အသားလည္း ၀ါတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဆုပ္ကေန ေသြးထြက္ႏိုင္ပါတယ္။ ပထမပိုင္းမွာ တုပ္ေကြးဆန္ဆန္ ဖ်ားတာမို႔ ေရာဂါလို႔ မသိၾကပါဘူး၊။ ဓါတ္ခြဲခန္းမွာ စစ္ေဆးမွ ေရာဂါလို႔ သိပါတယ္။

အဖ်ားပိုး ဘယ္က လာပါသလဲ

- အဖ်ားပိုးဟာ တိရစၦာန္ေတြ(ၾကြက္၊ ေခြး၊ ၀က္၊ ႏြား...)ရဲ႕ ေက်ာက္ကပ္ထဲမွာ ရွင္သန္တာမို႔ ဆီး (က်င္ငယ္ရည္)ေတြထဲမွာ ပါလာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီ တိရစၦာန္ေတြ ဆီးသြားရာကတဆင့္ လူေတြရဲ႕ အရည္ျပားေပၚက ျခစ္ရာ ရွရာ ပြန္းပဲ့ရာေတြ.. (မ်က္လံုး၊ႏွာေခါင္းေပါက္၊ပါးစပ္) ကေန ခႏၶာကိုယ္ထဲ ၀င္ေရာက္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရကေနတဆင့္ အလြယ္တကူ ကူးစက္ႏိုင္တာမို႔လို႔ ေရလႊမ္းမိုးတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာထဲမွာ အဲဒီ အဖ်ားေရာဂါလည္း ပါပါတယ္။

- သင္ဟာ ေရၾကီးတဲ့ေဒသမွာ ရွိေနခဲ့ျပီး ၂ပတ္ေလာက္အၾကာမွာ အဲဒီအဖ်ားမ်ိဳး ဖ်ားခ်င္ လာျပီဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္ နဲ႔ ျပသင့္ျပီျဖစ္ပါတယ္။

- ကိုယ္ခံအားမေကာင္းရင္ ေရာဂါကို အျမန္ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအဖ်ားကို ေဆးမကုဘဲ ထားလို႔ ျပင္းထန္လာရင္ေတာ့ စိုးရိမ္ရပါတယ္။

- ဒါ့ေၾကာင့္ သိသာတဲ့ လကၡဏာ မျပဘဲ အဖ်ားတာရွည္ေနျပီဆိုရင္ေတာ့ ၄ရက္အတြင္း ဆရာ၀န္နဲ႔ျပျပီး ေဆးကုသမႈ ခံယူႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။

- အထူးသျဖင့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးေတြဆိုရင္ သေႏၶသားကိုပါ ထိခိုက္ႏိုင္တာမို႔ ပို ဂရုစိုက္ရပါမယ္။

- အသက္ၾကီးသူေတြမွာ ပိုျဖစ္လြယ္ပါတယ္။

ေျမြကိုက္ခံရလွ်င္

- ကိုက္တဲ့ ေျမြအမ်ိဳးအစား သိဖို႔ လိုပါတယ္။

- ေျမြကိုက္ခံရတဲ့သူကို စိတ္ပူေအာင္ စိတ္လႈပ္ရွားေအာင္ မေျပာရပါဘူး။

- လူနာကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး မလႈပ္ရွားေအာင္ ထားရပါမယ္။

- ေျမြကိုက္ရာေပၚမွာ သစ္သားေခ်ာင္းအျပား၊ သစ္ကိုင္း.. စတာေတြနဲ႔ ပိုးျပီး၊ အရိုးက်ိဳးတဲ့သူေတြကို က်ပ္စည္းသလို အျမန္စည္းေပးဖို႔ လိုပါတယ္။

- ျပီးတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ေဆးရံုေရာက္ေအာင္ အျမန္ဆံုး ပို႔ေပးႏိုင္ရပါမယ္။

- ေဆးရံုပို႔ေနစဥ္အခ်ိန္အတြင္းမွာ လူနာရဲ႕အေျခေနကို ေစာင့္ၾကည့္ေနျပီး ျဖစ္လာတဲ့ လကၡဏာေတြ(ဥပမာ- မ်က္ေစ့ေလးလာတာ.. ေသြးထြက္လာတာေတြ)ကို ဆရာ၀န္ဆီ ေရာက္တဲ့အခါမွာ ျပန္ေျပာျပဖို႔ လိုပါတယ္။

- သတိျပဳဖို႔လိုတာကေတာ့ (အစဥ္အလာလိုျဖစ္ေနတဲ့) ေျမြကိုက္ရာ အထက္ကေန ၾကိဳးနဲ႔တင္းတင္း စည္းတာ မ်ိဳး၊ ေျမြကိုက္ရာေပၚကို ဓါးနဲ႔ခြဲျပီး ပါးစပ္နဲ႔စုပ္ထုတ္တာမ်ိဳး မလုပ္ရပါဘူး။

No comments: